Yatırımcının dikkati Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in Ukrayna’ya açtığı savaşa çevrildi. Bugüne kadar tüm savaş periyotlarında yükselen altın Rusya- Ukrayna krizine de yükselerek reaksiyon verdi. Öteki yandan bu ya Fed’in faiz artırımına gitmesi bekleniyor. Fed Lideri Jerome Powell’in faizleri artırmasının altındaki yükselişi bilakis çevirmeye yetip yetmeyeceği merak ediliyor.
Milletlerarası piyasalarda spot altın fiyatı 1.920-19.40 bandında. Rus birliklerinin Ukrayna’ya girdiği gün ulaştığı 1.974 dolar/onsun altına çekilmekle birlikte fiyatlar 1 ay öncesine nazaran yüzde 7 üstte. Tarihî tahliller, altının jeopolitikle ilişkili olaylara yükselerek reaksiyon verdiğini gösteriyor.
1978-1979’DA FİYATI 4’E KATLANMIŞTI
1970’lere bakıldığında yaşanan tansiyonların altını direkt etkilediği görülüyor. 1973’de başlayan Yom Kippur Savaşı, İran İhtilali (1978), İran-Irak savaşı (1979), İran rehine krizi (1979) ve 1979 sonunda devrin Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgali dünyayı sarsan değerli olaylardı. 1978’in başında altının onsu 200 doları civarında süreç görüyordu. 1979’un sonunda meblağları 800 doların üzerine tırmandı. Altın fiyat grafiği, savaşın tozları yatıştıktan daha sonra meblağların yavaş yavaş geri çekilmeye başladığını ve 1982’de bir daha 400 dolar düzeyine gerilediğini gösteriyor.
1990’da Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesiyle birinci Körfez Savaşı sırasında altın fiyatları bir kere daha fırladı. Çatışma bitmiş oldukten daha sonra altın fiyatları geriledi ve fakat 1991’in sonunda işgal öncesi düzeylere geri döndü. Akabinde dezenflasyonun tesiri ile altın düşüşteydi.
Altın meblağlarının yükseldiği bir öbür dönüm noktası, ABD’ye 11 Eylül 2001’deki terörist ataklar oldu. Bunu takiben, ABD 2003 yılında Irak’ı işgal ederek altın meblağlarının yeniden yükselmesine niye oldu. Sarı metal, lakin savaşın kısa ve başarılı olacağına dair bir garanti hissinden daha sonra savaş öncesi kıymetine geri döndü. 2014 Yılında, Rusya Kırım’ı ilhak ettiğinde, fiyat ilhak gerçekleştikten daha sonra fiyatlarda düşüş yaşandı.
ENFLASYON DA ÜRKÜTÜYOR
Altın fiyatlarındaki mevcut hareket jeopolitik risklerin yanında enflasyon kaygılarından de dayanak buluyor. COVID-19 pandemisinin artçı şoklarının bir kararı olarak dünyanın birden fazla yerinde enflasyon patlıyor. Emtia fiyatlarının yükseldiği ortamda merkez bankalarının para siyasetlerinde olağanlaşmanın gecikeceği beklentisi altın alımlarını artıyor.
Altın, savaş gibisi olaylarından kar sağlamış görünürken, savaş bulutları dağıldığında fiyatlar yumuşama eğilimi gösteriyor. Finansal krizler ise fiyatları daha sert etkileyebiliyor. Dünya Altın Kurulu, stratejik atılımlara bağlı olarak her iki tarafta de fiyat oynaklığı yaşayabileceğine inanıyor. Lakin yatırım talebinin yüksek enflasyon, jeopolitik ve genel piyasa görünümündeki bozulma niçiniyle uzun vadede destekleneceğini düşünüyor.
ELMAS PİYASASI RUSYA’YA YAPTIRIMDAN KAYGILI
Birkaç hafta evvel Bain ve Antwerp Dünya Elmas Merkezi (AWDC), elmas mücevher sanayisinin pandemi krizinden “mükemmel bir biçimde toparlandığına” dair yıllık “Küresel Elmas Endüstrisi” raporunu yayınladı.
Üretimden tüketici satışlarına kadar tüm elmas kıymet zincirini kapsayan rapora göre “2021’de elmas madenciliği segmentinde gelir yıllık bazda yüzde 62, kesme ve cilalama için yüzde 55 ve elmas mücevher perakendeciliğinde yüzde 29 arttı. Bu alanların hepsinde pandemi öncesine kıyasla sırasıyla yüzde 13, yüzde 16, yüzde 11 büyüme kaydedildi. Bu yıla bakıldığında, pandemi öncesi periyoda göre daha yüksek bir düzeyde kuvvetli büyümenin devam edeceği ve talebin bilhassa 2022’nin ikinci yarısında artacağı öngörüldü. Lakin Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi bölümdü görünümü birden teğe değiştirdi. Savaşın kararında hacim olarak dünyanın en büyük elmas üreticisi olan Rus Alrosa’nın yaptırım listesine alınmasıyla ham elmas arzının yüzde 25’ten çok azalabileceği varsayım ediliyor. Bu da meblağların artması ve talebin bir daha baskı altına girmesi tasası doğuruyor. Rusya’nın elmas üretimi 2020’de 31 milyon karatı aştı. Alrosa, Rusya’nın elmas üretiminin yüzde 90’ından sorumlu ve global arzın yüzde 25-30’unu oluşturuyor. Rus hükümeti, Alrosa’nın yüzde 33’üne sahip. ABD hükümeti, Alrosa’yı, ABD işletmelerinin Rus madencilik şirketine kredi açmasını yasaklayan bir yaptırım listesine aldı. Alrosa CEO’su Sergey Ivanov Jr., da özel olarak belirlenmiş vatandaş yaptırım listesine eklendi. ABD’de kesim komitesi JVC, yaptırımların elmas işi üzerinde kıymetli bir tesiri olabileceği uyarısı yaptı. AWDC de kelam konusu yaptırımların Rusya’ya ziyan vermesi gerekirken, kendilerine daha fazla ziyan verebileceğini bildirdi. Avrupalı Merkez, “Ruslar, elmaslarını AB üyesi olmayan ülkelerle kolay kolay takas edebilir” dedi.
FİYATLAR 2021’DE YÜZDE 17.4 ARTTI
2021’de 84 milyar dolara ulaşan elmas mücevher satışlarıyla bir arada, fiyatlar yükselirken bile tüketici talebi artmaya devam etti. Rapaport’un RapNet Elmas Endeksi, bir karatlık elmas için ortalama fiyatın 2021 boyunca yüzde 17.4 arttığını gösterdi. Fiyatlar Ocak ayında yüzde 6.9 artarak yükselmeye devam etti. Analistler, Rusya yaptırımlarının tesirlerinin hissedilmesinin biraz vakit alabileceğini, lakin elmas ve elmas takılar için daha yüksek meblağların kaçınılmaz olduğunu belirtiyor. Yüksek meblağların ise talep üzerinde baskı yaratmasından telaş duyuluyor. Ayrıyeten yükselen elmas meblağlarının laboratuvarda yetiştirilen elmas (LGD) piyasasına dayanak sağlayabileceği tabir ediliyor. LGD meblağları şu sralar doğal elmas fiyatının yaklaşık yüzde 30 altında.
ETF’LERDE GÜNLÜK HACİM 3 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI
Yatırımcılar ve spekülatörler altına geri dönüyor. Spekülatörlerin altın vadelilerinde net konumu şubat başından bu yana yana yüzde 18.6 artarak 23.9 milyon onsa yükseldi. Altın ETF’lerinde ocak ayı günlük ortalama süreç hacmi 2021 mali yılı ortalamasına kıyasla yüzde 49 arttı. Ocak ayında günlük hacim 2.39 milyar dolar olurken, şubat sonunda 2.82 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kuzey Amerika en büyük altın ETF pazarı olurken, ikinci sırada Almanya bulunuyor.
KAYNAK: DÜNYA/EVRİM KÜÇÜK
Okumaya devam et...
Milletlerarası piyasalarda spot altın fiyatı 1.920-19.40 bandında. Rus birliklerinin Ukrayna’ya girdiği gün ulaştığı 1.974 dolar/onsun altına çekilmekle birlikte fiyatlar 1 ay öncesine nazaran yüzde 7 üstte. Tarihî tahliller, altının jeopolitikle ilişkili olaylara yükselerek reaksiyon verdiğini gösteriyor.
1978-1979’DA FİYATI 4’E KATLANMIŞTI
1970’lere bakıldığında yaşanan tansiyonların altını direkt etkilediği görülüyor. 1973’de başlayan Yom Kippur Savaşı, İran İhtilali (1978), İran-Irak savaşı (1979), İran rehine krizi (1979) ve 1979 sonunda devrin Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgali dünyayı sarsan değerli olaylardı. 1978’in başında altının onsu 200 doları civarında süreç görüyordu. 1979’un sonunda meblağları 800 doların üzerine tırmandı. Altın fiyat grafiği, savaşın tozları yatıştıktan daha sonra meblağların yavaş yavaş geri çekilmeye başladığını ve 1982’de bir daha 400 dolar düzeyine gerilediğini gösteriyor.
1990’da Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesiyle birinci Körfez Savaşı sırasında altın fiyatları bir kere daha fırladı. Çatışma bitmiş oldukten daha sonra altın fiyatları geriledi ve fakat 1991’in sonunda işgal öncesi düzeylere geri döndü. Akabinde dezenflasyonun tesiri ile altın düşüşteydi.
Altın meblağlarının yükseldiği bir öbür dönüm noktası, ABD’ye 11 Eylül 2001’deki terörist ataklar oldu. Bunu takiben, ABD 2003 yılında Irak’ı işgal ederek altın meblağlarının yeniden yükselmesine niye oldu. Sarı metal, lakin savaşın kısa ve başarılı olacağına dair bir garanti hissinden daha sonra savaş öncesi kıymetine geri döndü. 2014 Yılında, Rusya Kırım’ı ilhak ettiğinde, fiyat ilhak gerçekleştikten daha sonra fiyatlarda düşüş yaşandı.
ENFLASYON DA ÜRKÜTÜYOR
Altın fiyatlarındaki mevcut hareket jeopolitik risklerin yanında enflasyon kaygılarından de dayanak buluyor. COVID-19 pandemisinin artçı şoklarının bir kararı olarak dünyanın birden fazla yerinde enflasyon patlıyor. Emtia fiyatlarının yükseldiği ortamda merkez bankalarının para siyasetlerinde olağanlaşmanın gecikeceği beklentisi altın alımlarını artıyor.
Altın, savaş gibisi olaylarından kar sağlamış görünürken, savaş bulutları dağıldığında fiyatlar yumuşama eğilimi gösteriyor. Finansal krizler ise fiyatları daha sert etkileyebiliyor. Dünya Altın Kurulu, stratejik atılımlara bağlı olarak her iki tarafta de fiyat oynaklığı yaşayabileceğine inanıyor. Lakin yatırım talebinin yüksek enflasyon, jeopolitik ve genel piyasa görünümündeki bozulma niçiniyle uzun vadede destekleneceğini düşünüyor.
ELMAS PİYASASI RUSYA’YA YAPTIRIMDAN KAYGILI
Birkaç hafta evvel Bain ve Antwerp Dünya Elmas Merkezi (AWDC), elmas mücevher sanayisinin pandemi krizinden “mükemmel bir biçimde toparlandığına” dair yıllık “Küresel Elmas Endüstrisi” raporunu yayınladı.
Üretimden tüketici satışlarına kadar tüm elmas kıymet zincirini kapsayan rapora göre “2021’de elmas madenciliği segmentinde gelir yıllık bazda yüzde 62, kesme ve cilalama için yüzde 55 ve elmas mücevher perakendeciliğinde yüzde 29 arttı. Bu alanların hepsinde pandemi öncesine kıyasla sırasıyla yüzde 13, yüzde 16, yüzde 11 büyüme kaydedildi. Bu yıla bakıldığında, pandemi öncesi periyoda göre daha yüksek bir düzeyde kuvvetli büyümenin devam edeceği ve talebin bilhassa 2022’nin ikinci yarısında artacağı öngörüldü. Lakin Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi bölümdü görünümü birden teğe değiştirdi. Savaşın kararında hacim olarak dünyanın en büyük elmas üreticisi olan Rus Alrosa’nın yaptırım listesine alınmasıyla ham elmas arzının yüzde 25’ten çok azalabileceği varsayım ediliyor. Bu da meblağların artması ve talebin bir daha baskı altına girmesi tasası doğuruyor. Rusya’nın elmas üretimi 2020’de 31 milyon karatı aştı. Alrosa, Rusya’nın elmas üretiminin yüzde 90’ından sorumlu ve global arzın yüzde 25-30’unu oluşturuyor. Rus hükümeti, Alrosa’nın yüzde 33’üne sahip. ABD hükümeti, Alrosa’yı, ABD işletmelerinin Rus madencilik şirketine kredi açmasını yasaklayan bir yaptırım listesine aldı. Alrosa CEO’su Sergey Ivanov Jr., da özel olarak belirlenmiş vatandaş yaptırım listesine eklendi. ABD’de kesim komitesi JVC, yaptırımların elmas işi üzerinde kıymetli bir tesiri olabileceği uyarısı yaptı. AWDC de kelam konusu yaptırımların Rusya’ya ziyan vermesi gerekirken, kendilerine daha fazla ziyan verebileceğini bildirdi. Avrupalı Merkez, “Ruslar, elmaslarını AB üyesi olmayan ülkelerle kolay kolay takas edebilir” dedi.
FİYATLAR 2021’DE YÜZDE 17.4 ARTTI
2021’de 84 milyar dolara ulaşan elmas mücevher satışlarıyla bir arada, fiyatlar yükselirken bile tüketici talebi artmaya devam etti. Rapaport’un RapNet Elmas Endeksi, bir karatlık elmas için ortalama fiyatın 2021 boyunca yüzde 17.4 arttığını gösterdi. Fiyatlar Ocak ayında yüzde 6.9 artarak yükselmeye devam etti. Analistler, Rusya yaptırımlarının tesirlerinin hissedilmesinin biraz vakit alabileceğini, lakin elmas ve elmas takılar için daha yüksek meblağların kaçınılmaz olduğunu belirtiyor. Yüksek meblağların ise talep üzerinde baskı yaratmasından telaş duyuluyor. Ayrıyeten yükselen elmas meblağlarının laboratuvarda yetiştirilen elmas (LGD) piyasasına dayanak sağlayabileceği tabir ediliyor. LGD meblağları şu sralar doğal elmas fiyatının yaklaşık yüzde 30 altında.
ETF’LERDE GÜNLÜK HACİM 3 MİLYAR DOLARA YAKLAŞTI
Yatırımcılar ve spekülatörler altına geri dönüyor. Spekülatörlerin altın vadelilerinde net konumu şubat başından bu yana yana yüzde 18.6 artarak 23.9 milyon onsa yükseldi. Altın ETF’lerinde ocak ayı günlük ortalama süreç hacmi 2021 mali yılı ortalamasına kıyasla yüzde 49 arttı. Ocak ayında günlük hacim 2.39 milyar dolar olurken, şubat sonunda 2.82 milyar dolar olarak gerçekleşti. Kuzey Amerika en büyük altın ETF pazarı olurken, ikinci sırada Almanya bulunuyor.
KAYNAK: DÜNYA/EVRİM KÜÇÜK
Okumaya devam et...