İstanbul Ticaret Odası’nda (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, kasım ayında yapılan seçimlerde ikinci kere İTO Lideri seçildi. Minimum fiyat artırımı, enflasyon oranları ve iktisattaki öteki gelişmelerle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Avdagiç, birinci çeyrekte enflasyon sayısının yüzde 10’un altına inmesiyle kalan üç ay için daha umutlu olunabileceğini söz etti.
‘ASGARİ FİYATTAKİ ARTIŞ EN AŞAĞIDAN ÜSTE BİR BEKLENTİ OLUŞTURDU’
Ekonomim’de yer alan habere bakılırsa Avdagiç, şu sıralar iş dünyasının en kıymetli gündem unsurunun 2023 fiyat skalasını tutturmak olduğunu söylemiş oldu. Tüm şirketlerin fiyat artışlarını yönetmeye çalıştığını vurgulayan Avdagiç, minimum fiyattaki artışın en aşağıdan en üste kadar bir beklenti oluşturduğuna değindi. Fiyat artışları noktasında şu an iki referans olduğunu, bunlardan birinin minimum fiyattaki yüzde 56 ve memur-emekli maaşlarına yapılan yüzde 30’luk artış olduğunu aktaran Avdagiç, “İşverenin bütün fiyat skalasında yüzde 56’yı yürütebilmesi güç görünüyor. En düşük kademede yüzde 56 ile başlayan artışın, daha üst gelirde temposunu biraz daha düşürerek kademeli olarak yüzde 35 bandına geleceğini sanıyoruz. Lakin burada her şirket elindeki yetenekleri tutabilmek ismine kendi kaidelerine uygun biçimde bir fiyat farklılaşmasına gidecektir. Kamu bile IT’de çalışanlara ek ödeme yapılmasının önünü açtı” diye konuştu.
‘ENFLASYON İÇİN BİRİNCİ 3 AYI GÖRMEMİZ LAZIM’
Şüphesiz bu yıl çalışma ortamına tesirleri en çok merak edilen husus EYT… Fiyat gerçekleşmeleri üzerine sohbetin devamında mevzu EYT’ye geldiğinde Avdagiç, “EYT’nin bombası çabucak hemen düşmedi” benzetmesi yaparak, kritik sürece dikkat çekti. EYT ile ilgili kanunun ocak sonunda çıkmasının beklendiğini belirten Avdagiç, düzenlemenin hem patron tıpkı vakitte çalışanlar için birtakım handikapları olabileceğini anlattı. Avdagiç, “Yaklaşık 1,5 milyon kişinin EYT’li olması bekleniyor. Emekli olanların muhakkak kısmı kendi mevcut işyerlerinde çalışmaya devam edecek, aşikâr bir kısmı da diğer bir yerde iş bulup çalışacak. Fakat bir kısmı da ya iş bulamayacak ya da iş aramayacak. Bütün koşulları sağlamasına karşın emekli olmaktan çekinecek bir kesim de ortaya çıkacaktır” dedi.
Peki hem fiyat artışları hem EYT ile kıdem tazminatları üzerinden piyasaya gireceği varsayım edilen 150 milyar TL’lik kaynak enflasyon üzerinde nasıl bir tesir bırakacak? Şekib Avdagiç, sürecin yeterli yönetilmesi gerektiği ihtarında bulunurken, “Enflasyon için birinci çeyreği görmemiz lazım. Zira birinci 3 ayda minimum fiyattan kaynaklı fiyat artışlarının ve EYT’nin getireceği etkiyi nazaranceğiz. Birinci çeyrekte enflasyonu yüzde 10’un altında yani tek hane ile geçirebilmemiz hayli değerli. Birinci çeyreği tek haneli enflasyonla makul bir biçimde geçirebilirsek, bu biçimde kalan üç çeyrek için daha ümitli olabiliriz. Ben bu bahiste ümitsiz değilim” tabirlerini kullandı.
Şu sıralar ihracatçıların ağır biçimde şikayetlerini lisana getirdiği ‘baskılanan döviz kuru’ tartışmalarıyla ilgili “Türkiye 2003- 2007 yılları içinde fazlaca makûs bir deneyim yaşadı” diyen Avdagiç, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “O devirde dolar 1.40’lardan 1.17’lere düştü. Türkiye’de biroldukca üretici ithalatçı oldu. Memleketler arası piyasalardan epeyce rahat fon bulunuyordu, rahat sıcak para geliyordu. O denli olunca bunu biz vatandaşlar olarak hissetmedik, sistem çalışmaya devam etti. halbuki biz o periyot üreticimizi kollamak ve geliştirmek için adımlar atsaydık, bugün hayli farklı yerlerde olabilirdik. Bizim temel yaklaşımımız döviz kuru enflasyonla paralel hareket etmeli.” Türkiye’de enflasyon artışının bir sebebinin de Avrupa’daki kimi üreticilerin Türkiye’deki distribüsyon sistemleriyle el ele, “Türkiye’de piyasa kaldırıyor” diyerek daha yüksek fiyatlama yapmaları olabileceğini söyleyen Avdagiç, bu biçimdece enflasyon tartışmalarına da yeni bir kapı aralamış oldu.
‘SANAYİCİYE ARSA TEMİN EDİLMELİ’
Sohbet sırasında husus yatırımlara geldiğinde Avdagiç, sanayi yerlerindeki fahiş fiyat problemini gündeme getirdi. “Kendi sermayemizle sanayimizi efektif kullanmamız gerektiği her insanın kabul ettiği bir yaklaşım” diyen Avdagiç, İstanbul endüstrisinin hinterlandında ortalama bir OSB’de metrekare fiyatının 400 dolar olduğunu hatırlatarak, 25 dönüm bir arazi alıp üzerinde orta büyüklükte bir fabrika kurmak için yalnızca 10 milyon doların toprağa yatırılmak zorunda olduğunu aktardı. “Yani 20 milyon dolar sermayeniz olsa yarısını toprağa yatırıp işe başlıyorsunuz” diyen Avdagiç, şu biçimde devam etti: “Biraz optimist olup sermayemizin üçte birini toprağa yatırdığımızı var iseyarak, devamında bir küçük hesap yapalım. 100 ünite sermayeniz var, en optimist iddiayla 3’te 1’i toprağa yatırılıyor. Toprağa yatırılan yüzde 33’ü yüzde 3’e düşürseniz yüzde 30’luk ücretsiz bir kaynağa sahip olacaksınız. Toprağa 10 milyon dolar değil 1 milyon dolar yatırmış olsanız, sermayenizin en yüzde 30’unu gerçek yatırıma yönlendirmeniz mümkün olacak.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı datalarına göre, Türkiye’de sanayi alanlarının toplam yüzölçümünün, Türkiye’nin toplam yüzölçümüne oranının yalnızca yüzde 0,36 olduğunu, Almanya’da ise bu oranın yüzde 4,4 olduğunu vurgulayan Avdagiç, “Biz sanayileşelim diyoruz lakin topraklarımızın yalnızca yüzde 0,36’sını endüstriye ayırmışız ve Avrupa’nın en değerli sanayi yeri satan ülkelerinin başında geliyoruz. Kendi sermayemizle kalkınma süreci diyoruz ya, bizim aklımıza gelen birinci efektif tahlil ve çabucak uygulayabileceğimiz formül sanayiciye süratli ve makul fiyatlı sanayi yeri tahsis etmek. Diyoruz ki 49 yıllığına kiraya verilsin, kiralayan endüstrici taahhütlerini yerine getirirse bir bedelle devralsın, ya da almasın. ‘Real estate’ üzere ‘state estate’ olsun… Muhakkak de spekülasyona fırsat vermeyelim. Fakat siz şayet toplam yerinizin yalnızca yüzde 0,36’sını endüstriye ayırırsanız fiyatlarda spekülasyon da kaçınılmaz oluyor. Ayrıyeten makul fiyatlı arsa temini yatırımlar için tek haneli faizle kredi kullandırmaktan daha pahalı olur.”
‘DAHA FAZLA TURİST GELİRSE NEREDE YATIRACAĞIZ?’
İstanbul’un turizmde bu yılı epey düzgün geçirdiğini söyleyen Avdagiç, kentteki yeni turizm yatırımlarının fazlaca âlâ gittiğini fakat otel yapmaya uygun arazi derdinin İstanbul’da had safhada olduğunun altını çizdi. Çok az sayıda arsa olduğunu, bunların da hayli fahiş fiyatlardan satıldığını belirten Avdagiç, tıpkı endüstrici üzere otel yatırımcısının da sermayesinin değerli kısmını yere yatırmak zorunda olduğunu, bu niçinle fazlaca süratli biçimde İstanbul’da otel yeri geliştirilmesi gerektiğini tabir etti. Bilhassa kent merkezinde, Talimhane ve Salıpazarı-Maslak aksı üzerinde emlaka muhtaçlık olduğunu kaydeden Avdagiç, İstanbul’un 2022’yi yaklaşık 16 milyon turist ile kapattığını, lakin arsa temini şayet olmazsa bunun artmasının mümkün olmadığını vurguladı.
“İstanbul 20-25 milyon turist ağırlasın diyoruz, lakin nerede yatıracağız” diyen Şekib Avdagiç, Doluluk oranı esasen yüzde 96-97… Bırakın 25 milyonu 18 milyon bile ağırlayamayız” dedi. Bu noktada otel yatırımları için arsa tahsis edilmesinin kıymetli olduğunu kaydeden Avdagiç, hem de konut kiralama sürecinin de kesinlikle kanunî statüye kavuşturulması gerektiğine işaret etti. Avdagiç, Bu dal büsbütün kayıt dışı gidiyor. Kamu buna yanıt vermiyor, kesim baskı kuruyor yanıt vermiyor, lakin bu bir realite. İstanbul’da bu türlü kiralanan on binlerce konut var. Hepsi kayıt dışı… Bir statü oluşturamadık. Bunlar gelişemiyor, beraberinde bu işin güvenlik boyutu da var. İstanbul turizminin gelişmesini istiyorsak, turist sayısını 25 milyona çıkarmak istiyorsak kesinlikle bu bahisleri çözmeliyiz” halinde konuştu.
‘YAZILIM VE BİLİŞİM AKADEMİSİ KURDUK’
İTO’nun idaresindeki İstanbul Dünya Ticaret Merkezi’ne (İDTM) ilişkin İstanbul Fuar Merkezi (İFM) ile ilgili de bilgiler paylaşan Avdagiç, “Biz birinci günden bu yana kaliteli bir fuar alanı sağlayıcısı olmak istediğimizi söylemiş olduk. Şu anda TÜYAP bile 4 fuarını bizim orada yapıyor. hiç bir kısıtlamamız yok. Bence fazlaca hakikat ve iyi bir iş yaptık bu manada. CNR da kuralları sağladığı takdirde gelip fuar yapıyor” dedi. Kesinlikle 3-4 yıllık kontratlar yaptıklarını belirten Avdagiç, “Burada ‘sosyal demokrat’ bir yaklaşım göstererek, 1 holden 11 hole kadar kiralama yapıyoruz. Arkadaşlara asla geri çevirmeyin diyoruz. Kimseyi olabildiğince reddetmiyoruz. bu türlü birfazlaca küçük ve orta ölçekli fuarın önünü açtık” diye konuştu. “Hiç boş haftamız yok” diyen Avdagiç, “MÜSİAD’ın fuarına da yer veremedik. ‘İTO seçimlerinin olduğu gün niye orada UNICERA var’ dediler, lakin yok ki boş haftamız” diye konuştu.
Oda olarak SoftITo projesi başlattıklarını ve SoftITo Yazılım ve Bilişim Akademisi’ni kurduklarını söyleyen Avdagiç, bu proje ile Türkiye’nin yazılımcı havuzunu geliştirmek istediklerini lisana getirdi. İDTM’de akademinin birinci yerini oluşturduklarını, 5 başka disiplinde yazılımcı yetiştirmek için bir ay daha sonra eğitimlere başlayacaklarını aktaran Avdagiç, “Kapasitemizin 110 katı talep aldık. Hayalimiz üniversitenin daima eğitim merkezini devreye sokarak, her yerde bu kursları açıp olabildiğince hayli gence eğitim vermek… Şunu görüyoruz ki, artık çocukların 4 yıllık bir üniversite eğitimine sabrı yok. Üniversite eğitimi artık kabuk değiştiriyor. Burada en farklı olanı, eğitime müracaat edenlerin büyük kısmı sosyoloji, arkeoloji, edebiyat, coğrafya üzere apayrı disiplinlerden” diye konuştu.
Okumaya devam et...
‘ASGARİ FİYATTAKİ ARTIŞ EN AŞAĞIDAN ÜSTE BİR BEKLENTİ OLUŞTURDU’
Ekonomim’de yer alan habere bakılırsa Avdagiç, şu sıralar iş dünyasının en kıymetli gündem unsurunun 2023 fiyat skalasını tutturmak olduğunu söylemiş oldu. Tüm şirketlerin fiyat artışlarını yönetmeye çalıştığını vurgulayan Avdagiç, minimum fiyattaki artışın en aşağıdan en üste kadar bir beklenti oluşturduğuna değindi. Fiyat artışları noktasında şu an iki referans olduğunu, bunlardan birinin minimum fiyattaki yüzde 56 ve memur-emekli maaşlarına yapılan yüzde 30’luk artış olduğunu aktaran Avdagiç, “İşverenin bütün fiyat skalasında yüzde 56’yı yürütebilmesi güç görünüyor. En düşük kademede yüzde 56 ile başlayan artışın, daha üst gelirde temposunu biraz daha düşürerek kademeli olarak yüzde 35 bandına geleceğini sanıyoruz. Lakin burada her şirket elindeki yetenekleri tutabilmek ismine kendi kaidelerine uygun biçimde bir fiyat farklılaşmasına gidecektir. Kamu bile IT’de çalışanlara ek ödeme yapılmasının önünü açtı” diye konuştu.
‘ENFLASYON İÇİN BİRİNCİ 3 AYI GÖRMEMİZ LAZIM’
Şüphesiz bu yıl çalışma ortamına tesirleri en çok merak edilen husus EYT… Fiyat gerçekleşmeleri üzerine sohbetin devamında mevzu EYT’ye geldiğinde Avdagiç, “EYT’nin bombası çabucak hemen düşmedi” benzetmesi yaparak, kritik sürece dikkat çekti. EYT ile ilgili kanunun ocak sonunda çıkmasının beklendiğini belirten Avdagiç, düzenlemenin hem patron tıpkı vakitte çalışanlar için birtakım handikapları olabileceğini anlattı. Avdagiç, “Yaklaşık 1,5 milyon kişinin EYT’li olması bekleniyor. Emekli olanların muhakkak kısmı kendi mevcut işyerlerinde çalışmaya devam edecek, aşikâr bir kısmı da diğer bir yerde iş bulup çalışacak. Fakat bir kısmı da ya iş bulamayacak ya da iş aramayacak. Bütün koşulları sağlamasına karşın emekli olmaktan çekinecek bir kesim de ortaya çıkacaktır” dedi.
Peki hem fiyat artışları hem EYT ile kıdem tazminatları üzerinden piyasaya gireceği varsayım edilen 150 milyar TL’lik kaynak enflasyon üzerinde nasıl bir tesir bırakacak? Şekib Avdagiç, sürecin yeterli yönetilmesi gerektiği ihtarında bulunurken, “Enflasyon için birinci çeyreği görmemiz lazım. Zira birinci 3 ayda minimum fiyattan kaynaklı fiyat artışlarının ve EYT’nin getireceği etkiyi nazaranceğiz. Birinci çeyrekte enflasyonu yüzde 10’un altında yani tek hane ile geçirebilmemiz hayli değerli. Birinci çeyreği tek haneli enflasyonla makul bir biçimde geçirebilirsek, bu biçimde kalan üç çeyrek için daha ümitli olabiliriz. Ben bu bahiste ümitsiz değilim” tabirlerini kullandı.
Şu sıralar ihracatçıların ağır biçimde şikayetlerini lisana getirdiği ‘baskılanan döviz kuru’ tartışmalarıyla ilgili “Türkiye 2003- 2007 yılları içinde fazlaca makûs bir deneyim yaşadı” diyen Avdagiç, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “O devirde dolar 1.40’lardan 1.17’lere düştü. Türkiye’de biroldukca üretici ithalatçı oldu. Memleketler arası piyasalardan epeyce rahat fon bulunuyordu, rahat sıcak para geliyordu. O denli olunca bunu biz vatandaşlar olarak hissetmedik, sistem çalışmaya devam etti. halbuki biz o periyot üreticimizi kollamak ve geliştirmek için adımlar atsaydık, bugün hayli farklı yerlerde olabilirdik. Bizim temel yaklaşımımız döviz kuru enflasyonla paralel hareket etmeli.” Türkiye’de enflasyon artışının bir sebebinin de Avrupa’daki kimi üreticilerin Türkiye’deki distribüsyon sistemleriyle el ele, “Türkiye’de piyasa kaldırıyor” diyerek daha yüksek fiyatlama yapmaları olabileceğini söyleyen Avdagiç, bu biçimdece enflasyon tartışmalarına da yeni bir kapı aralamış oldu.
‘SANAYİCİYE ARSA TEMİN EDİLMELİ’
Sohbet sırasında husus yatırımlara geldiğinde Avdagiç, sanayi yerlerindeki fahiş fiyat problemini gündeme getirdi. “Kendi sermayemizle sanayimizi efektif kullanmamız gerektiği her insanın kabul ettiği bir yaklaşım” diyen Avdagiç, İstanbul endüstrisinin hinterlandında ortalama bir OSB’de metrekare fiyatının 400 dolar olduğunu hatırlatarak, 25 dönüm bir arazi alıp üzerinde orta büyüklükte bir fabrika kurmak için yalnızca 10 milyon doların toprağa yatırılmak zorunda olduğunu aktardı. “Yani 20 milyon dolar sermayeniz olsa yarısını toprağa yatırıp işe başlıyorsunuz” diyen Avdagiç, şu biçimde devam etti: “Biraz optimist olup sermayemizin üçte birini toprağa yatırdığımızı var iseyarak, devamında bir küçük hesap yapalım. 100 ünite sermayeniz var, en optimist iddiayla 3’te 1’i toprağa yatırılıyor. Toprağa yatırılan yüzde 33’ü yüzde 3’e düşürseniz yüzde 30’luk ücretsiz bir kaynağa sahip olacaksınız. Toprağa 10 milyon dolar değil 1 milyon dolar yatırmış olsanız, sermayenizin en yüzde 30’unu gerçek yatırıma yönlendirmeniz mümkün olacak.”
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı datalarına göre, Türkiye’de sanayi alanlarının toplam yüzölçümünün, Türkiye’nin toplam yüzölçümüne oranının yalnızca yüzde 0,36 olduğunu, Almanya’da ise bu oranın yüzde 4,4 olduğunu vurgulayan Avdagiç, “Biz sanayileşelim diyoruz lakin topraklarımızın yalnızca yüzde 0,36’sını endüstriye ayırmışız ve Avrupa’nın en değerli sanayi yeri satan ülkelerinin başında geliyoruz. Kendi sermayemizle kalkınma süreci diyoruz ya, bizim aklımıza gelen birinci efektif tahlil ve çabucak uygulayabileceğimiz formül sanayiciye süratli ve makul fiyatlı sanayi yeri tahsis etmek. Diyoruz ki 49 yıllığına kiraya verilsin, kiralayan endüstrici taahhütlerini yerine getirirse bir bedelle devralsın, ya da almasın. ‘Real estate’ üzere ‘state estate’ olsun… Muhakkak de spekülasyona fırsat vermeyelim. Fakat siz şayet toplam yerinizin yalnızca yüzde 0,36’sını endüstriye ayırırsanız fiyatlarda spekülasyon da kaçınılmaz oluyor. Ayrıyeten makul fiyatlı arsa temini yatırımlar için tek haneli faizle kredi kullandırmaktan daha pahalı olur.”
‘DAHA FAZLA TURİST GELİRSE NEREDE YATIRACAĞIZ?’
İstanbul’un turizmde bu yılı epey düzgün geçirdiğini söyleyen Avdagiç, kentteki yeni turizm yatırımlarının fazlaca âlâ gittiğini fakat otel yapmaya uygun arazi derdinin İstanbul’da had safhada olduğunun altını çizdi. Çok az sayıda arsa olduğunu, bunların da hayli fahiş fiyatlardan satıldığını belirten Avdagiç, tıpkı endüstrici üzere otel yatırımcısının da sermayesinin değerli kısmını yere yatırmak zorunda olduğunu, bu niçinle fazlaca süratli biçimde İstanbul’da otel yeri geliştirilmesi gerektiğini tabir etti. Bilhassa kent merkezinde, Talimhane ve Salıpazarı-Maslak aksı üzerinde emlaka muhtaçlık olduğunu kaydeden Avdagiç, İstanbul’un 2022’yi yaklaşık 16 milyon turist ile kapattığını, lakin arsa temini şayet olmazsa bunun artmasının mümkün olmadığını vurguladı.
“İstanbul 20-25 milyon turist ağırlasın diyoruz, lakin nerede yatıracağız” diyen Şekib Avdagiç, Doluluk oranı esasen yüzde 96-97… Bırakın 25 milyonu 18 milyon bile ağırlayamayız” dedi. Bu noktada otel yatırımları için arsa tahsis edilmesinin kıymetli olduğunu kaydeden Avdagiç, hem de konut kiralama sürecinin de kesinlikle kanunî statüye kavuşturulması gerektiğine işaret etti. Avdagiç, Bu dal büsbütün kayıt dışı gidiyor. Kamu buna yanıt vermiyor, kesim baskı kuruyor yanıt vermiyor, lakin bu bir realite. İstanbul’da bu türlü kiralanan on binlerce konut var. Hepsi kayıt dışı… Bir statü oluşturamadık. Bunlar gelişemiyor, beraberinde bu işin güvenlik boyutu da var. İstanbul turizminin gelişmesini istiyorsak, turist sayısını 25 milyona çıkarmak istiyorsak kesinlikle bu bahisleri çözmeliyiz” halinde konuştu.
‘YAZILIM VE BİLİŞİM AKADEMİSİ KURDUK’
İTO’nun idaresindeki İstanbul Dünya Ticaret Merkezi’ne (İDTM) ilişkin İstanbul Fuar Merkezi (İFM) ile ilgili de bilgiler paylaşan Avdagiç, “Biz birinci günden bu yana kaliteli bir fuar alanı sağlayıcısı olmak istediğimizi söylemiş olduk. Şu anda TÜYAP bile 4 fuarını bizim orada yapıyor. hiç bir kısıtlamamız yok. Bence fazlaca hakikat ve iyi bir iş yaptık bu manada. CNR da kuralları sağladığı takdirde gelip fuar yapıyor” dedi. Kesinlikle 3-4 yıllık kontratlar yaptıklarını belirten Avdagiç, “Burada ‘sosyal demokrat’ bir yaklaşım göstererek, 1 holden 11 hole kadar kiralama yapıyoruz. Arkadaşlara asla geri çevirmeyin diyoruz. Kimseyi olabildiğince reddetmiyoruz. bu türlü birfazlaca küçük ve orta ölçekli fuarın önünü açtık” diye konuştu. “Hiç boş haftamız yok” diyen Avdagiç, “MÜSİAD’ın fuarına da yer veremedik. ‘İTO seçimlerinin olduğu gün niye orada UNICERA var’ dediler, lakin yok ki boş haftamız” diye konuştu.
Oda olarak SoftITo projesi başlattıklarını ve SoftITo Yazılım ve Bilişim Akademisi’ni kurduklarını söyleyen Avdagiç, bu proje ile Türkiye’nin yazılımcı havuzunu geliştirmek istediklerini lisana getirdi. İDTM’de akademinin birinci yerini oluşturduklarını, 5 başka disiplinde yazılımcı yetiştirmek için bir ay daha sonra eğitimlere başlayacaklarını aktaran Avdagiç, “Kapasitemizin 110 katı talep aldık. Hayalimiz üniversitenin daima eğitim merkezini devreye sokarak, her yerde bu kursları açıp olabildiğince hayli gence eğitim vermek… Şunu görüyoruz ki, artık çocukların 4 yıllık bir üniversite eğitimine sabrı yok. Üniversite eğitimi artık kabuk değiştiriyor. Burada en farklı olanı, eğitime müracaat edenlerin büyük kısmı sosyoloji, arkeoloji, edebiyat, coğrafya üzere apayrı disiplinlerden” diye konuştu.
Okumaya devam et...