14 yıl ortadan daha sonra Türkiye’yi ziyaret eden birinci İsrail Cumhurbaşkanı olan Isaac Herzog’un Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmeler iki ülkeden çok Avrupa için de değer taşıyor.
Bilhassa Rusya’nın Ukrayna işgali ile birlikte artan petrol ve gaz fiyatları, İsrail gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılması konusunu ötürüsıyla İsrail-Türkiye yakınlaşmasını daha da değerli hâle getirdi.
İsrail Türkiye alakaları; Mavi Marmara, Gazze atakları ve başşehrin Kudüs’e taşınması ile bir çok gergindi. Doğu Akdeniz’de bulunan gaz yatakları ise gerginliğin doruğa taşınmasına sebep oldu.
BÜTÜN İSTİKRARLAR DEĞİŞTİ
2009 yılında Israil’in Tamar ve Leviathan bölgeleriyle GKRY’nin Afrodit alanında gaz bulmasıyla bir arada bölgedeki istikrarlar bir anda değişti. Avrupa’ya nakledilecek gaz için en kısa ve ekonomik güzergâh Kıbrıs üzerinden denize döşenecek bir boru sınırı ile gazın Türkiye üzerinden sevk edilmesiydi. Fakat, sonrasındasında jeopolitik ögelerin devreye girmesiyle East-Med boru sınırı projesi, KKTC ve Türkiye’yi dışlayan bir opsiyona dönüştürülüp, İsrail ve GKRY’nin uğraşlarıyla masaya getirildi. Yunanistan, GKRY’nin, İsrail, Mısır, Filistin, Ürdün, Fransa ve İtalya’nın kurduğu ortak foruma Türkiye dâhil edilmedi.
Türkiye, Mısır, İsrail, Suriye, Lübnan ve Rumların hak talep ettiği Doğu Akdeniz’deki petrol ve doğalgaz yatakları bir anda NATO ve Rus savaş gemilerinin durağı oldu. Rumların İsrail ile bir arada Afrodit bölgesinde başlatmış olduğu sondajla 45,3 milyar metreküplük rezerv bulması daha sonrası Rusya bölgeye büsbütün yerleşti.
EastMed projesinin hayata geçmesi için 3.000 kilometre uzunluğunda boru çizgisi döşenmesi gerekiyordu. Boru sınırı için bir yıllık fizibilite, beş yıllık inşa süreci ve yaklaşık 10 milyar avroluk bir maliyet öngörüldü. bir arada çalışma teklifleri geri çevrilen Türkiye de bölgede kendi imkânları ile arama çalışmaları yapmaya başladı.
Avrupa’nın gaz tedarikçisi Rusya’ya baskı aracı olarak daima masada tuttuğu proje, Rusya’dan gelen gazın 1,5-2 katı bir fiyata çıkacak olması sebebiyle tartışılmaya başladı ve ABD “East-Med boru sınırı çıkar kapısı olmaktan epeyce yeni masraf kapıları açacağını” belirterek projeden çekildiğini duyurdu.
TÜRKİYE’SİZ OLMAZ
Sonuç olarak Türkiye’nin devre dışı bırakıldığı bir öbür senaryonun mümkün olmadığı ortaya çıktı. Birinci başta planlandığı üzere Türkiye’deki mevcut boru sınırları ile gazın Avrupa’ya taşınması kaçınılmaz hâle geldi. Bu da kurallarını Türkiye’nin koyduğu masaya oturup yeni mutabakatlar imzalamakla mümkün. Cumhurbaşkanı Erdoğan tam bu süreçte “İsrail’in gazının Avrupa’ya taşınmasını konuşabiliriz” diyerek görüşmeler için kapıyı araladı.
Bu davete İsrail’den Cumhurbaşkanı Herzog’un ziyareti ile olumlu karşılık gelmiş oldu. Rusya’nın güç kaynaklarına bağımlılığı konusunda zorda kalan Avrupa, Erdoğan-Herzog görüşmesi ile yakından ilgileniyor. Türkiye-İsrail içinde doğalgaz mutabakatı olursa Türkiye’nin kazanımları önemli oranda artacak görünüyor.
İNANÇLI BİR MARKET
EastMed projesinin aslında meyyit doğmuş bir proje olduğunu belirten Türkiye Güç Stratejileri ve Siyasetleri Araştırma Merkezi Lideri Oğuzhan Akyener “İsrail’in mevcut ekstra gazının, bundan daha sonraki potansiyel gaz kaynaklarının ve Kıbrıs’ın güneyindeki gaz kaynaklarının hayata geçebilmesi, üretime alınabilmesi ile alakalı tek güzergâh şu an için Türkiye. Gazı sattığınızda paranızı alabileceğiniz inançlı bir market” diye konuştu.
Doğu Akdeniz gazının biroldukça gazdan daha uygun fiyatlara alınabileceğini belirten güç uzmanları, İsrail ile beklenen bir doğal gaz mutabakatının Türkiye’nin güç merkezi hâline gelme stratejisini güçlendireceğini kaydetti.
KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ / OSMAN SAĞIRLI
Okumaya devam et...
Bilhassa Rusya’nın Ukrayna işgali ile birlikte artan petrol ve gaz fiyatları, İsrail gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya aktarılması konusunu ötürüsıyla İsrail-Türkiye yakınlaşmasını daha da değerli hâle getirdi.
İsrail Türkiye alakaları; Mavi Marmara, Gazze atakları ve başşehrin Kudüs’e taşınması ile bir çok gergindi. Doğu Akdeniz’de bulunan gaz yatakları ise gerginliğin doruğa taşınmasına sebep oldu.
BÜTÜN İSTİKRARLAR DEĞİŞTİ
2009 yılında Israil’in Tamar ve Leviathan bölgeleriyle GKRY’nin Afrodit alanında gaz bulmasıyla bir arada bölgedeki istikrarlar bir anda değişti. Avrupa’ya nakledilecek gaz için en kısa ve ekonomik güzergâh Kıbrıs üzerinden denize döşenecek bir boru sınırı ile gazın Türkiye üzerinden sevk edilmesiydi. Fakat, sonrasındasında jeopolitik ögelerin devreye girmesiyle East-Med boru sınırı projesi, KKTC ve Türkiye’yi dışlayan bir opsiyona dönüştürülüp, İsrail ve GKRY’nin uğraşlarıyla masaya getirildi. Yunanistan, GKRY’nin, İsrail, Mısır, Filistin, Ürdün, Fransa ve İtalya’nın kurduğu ortak foruma Türkiye dâhil edilmedi.
Türkiye, Mısır, İsrail, Suriye, Lübnan ve Rumların hak talep ettiği Doğu Akdeniz’deki petrol ve doğalgaz yatakları bir anda NATO ve Rus savaş gemilerinin durağı oldu. Rumların İsrail ile bir arada Afrodit bölgesinde başlatmış olduğu sondajla 45,3 milyar metreküplük rezerv bulması daha sonrası Rusya bölgeye büsbütün yerleşti.
EastMed projesinin hayata geçmesi için 3.000 kilometre uzunluğunda boru çizgisi döşenmesi gerekiyordu. Boru sınırı için bir yıllık fizibilite, beş yıllık inşa süreci ve yaklaşık 10 milyar avroluk bir maliyet öngörüldü. bir arada çalışma teklifleri geri çevrilen Türkiye de bölgede kendi imkânları ile arama çalışmaları yapmaya başladı.
Avrupa’nın gaz tedarikçisi Rusya’ya baskı aracı olarak daima masada tuttuğu proje, Rusya’dan gelen gazın 1,5-2 katı bir fiyata çıkacak olması sebebiyle tartışılmaya başladı ve ABD “East-Med boru sınırı çıkar kapısı olmaktan epeyce yeni masraf kapıları açacağını” belirterek projeden çekildiğini duyurdu.
TÜRKİYE’SİZ OLMAZ
Sonuç olarak Türkiye’nin devre dışı bırakıldığı bir öbür senaryonun mümkün olmadığı ortaya çıktı. Birinci başta planlandığı üzere Türkiye’deki mevcut boru sınırları ile gazın Avrupa’ya taşınması kaçınılmaz hâle geldi. Bu da kurallarını Türkiye’nin koyduğu masaya oturup yeni mutabakatlar imzalamakla mümkün. Cumhurbaşkanı Erdoğan tam bu süreçte “İsrail’in gazının Avrupa’ya taşınmasını konuşabiliriz” diyerek görüşmeler için kapıyı araladı.
Bu davete İsrail’den Cumhurbaşkanı Herzog’un ziyareti ile olumlu karşılık gelmiş oldu. Rusya’nın güç kaynaklarına bağımlılığı konusunda zorda kalan Avrupa, Erdoğan-Herzog görüşmesi ile yakından ilgileniyor. Türkiye-İsrail içinde doğalgaz mutabakatı olursa Türkiye’nin kazanımları önemli oranda artacak görünüyor.
İNANÇLI BİR MARKET
EastMed projesinin aslında meyyit doğmuş bir proje olduğunu belirten Türkiye Güç Stratejileri ve Siyasetleri Araştırma Merkezi Lideri Oğuzhan Akyener “İsrail’in mevcut ekstra gazının, bundan daha sonraki potansiyel gaz kaynaklarının ve Kıbrıs’ın güneyindeki gaz kaynaklarının hayata geçebilmesi, üretime alınabilmesi ile alakalı tek güzergâh şu an için Türkiye. Gazı sattığınızda paranızı alabileceğiniz inançlı bir market” diye konuştu.
Doğu Akdeniz gazının biroldukça gazdan daha uygun fiyatlara alınabileceğini belirten güç uzmanları, İsrail ile beklenen bir doğal gaz mutabakatının Türkiye’nin güç merkezi hâline gelme stratejisini güçlendireceğini kaydetti.
KAYNAK: TÜRKİYE GAZETESİ / OSMAN SAĞIRLI
Okumaya devam et...