Nur Kaplan
ANKARA – Dar gelirlinin besin enflasyonunun DİSK-AR’a göre yüzde 140’a dayandığı Türkiye’de, tedavisi olmayan ve hayat uzunluğu devam eden çölyak hastalığına sahip beşerler da bu enflasyondan direkt etkilendi.
Gıda alerjisi olarak bilinen ve bağırsaklarda önemli hasarlar yaratan çölyak hastalığının lakin glütensiz mamüllerin tüketilmesiyle tesiri azalıyor. Hâlihazırda değerli olan glütensiz mamüllerin fiyatlarında, döviz kurundaki hareketlilikle birlikte devamlı değişiklik kelam konusu. Beyaz unun yerine kullanılan karabuğdayın Türkiye’de yeteri kadar üretilemiyor olması da glütensiz mamüllerin fiyatlarında daima bir artışa sebep oluyor.
EKMEK 62 TL, MAKARNA 46 TL, KURABİYE 37 TL…
Ankara’da Büyükşehir Belediyesi tarafınca kurulan Başşehir Market’e ve çeşitli zincir marketlere giderek glütensiz mamüllerin meblağlarını araştırdık. Alt gelir kümesinin besine erişimi açısından değer taşıyan Başşehir Market’te, 1 kilo olarak satılan glütensiz unun fiyatı 33,50 TL iken, 250 gram ekmeğin fiyatı 10.75 TL. Çölyak hastaları için çeşitliliğin az olduğu Başşehir Market’te 500 gram olan glütensiz kurabiyeler ise 37 TL’ye satılıyor.
Fiyat araştırması için gittiğimiz öteki zincir marketlerde de glütensiz eserler genelde tek bir rafa dizilmiş durumda. 400 gram olarak satılan glütensiz burgu makarnanın fiyatı 37,50 TL iken, öteki bir makarna çeşidi 29,95 TL. Diğer bir zincir markette satılan farklı glütensiz makarna ise 46,95 TL iken, glütensiz pirinç makarnaları da 62,55 TL.
Zincir marketlerde ekmek fiyatlarında da farklılıklar mevcut. Bir zincir markette glütensiz ‘baton ekmek’ olarak satılan ekmeğin fiyatı 62,25 TL iken, farklı markalarda ekmek çeşitleri de 13,75 TL ile 24,90 TL bandında değişiyor.
‘İLAÇ NİTELİĞİ TAŞIYAN GLUTENSİZ ESERLER İÇİN FİYAT DENETİMİ ŞART’
Ankara Çölyak Derneği Genel Lideri Şebnem Ercebeci Çınar’a nazaran çölyak hastaları için ilaç niteliği taşıyan glütensiz mamüllerin fiyat ve denetim düzeneğinin epeyce uygun sağlanması gerekiyor. Glütensiz eserlere her yıl yapılan üç artırımın en azından bir kez yapılmasını talep eden Çınar, şunları lisana getirdi:
“Ankara Halk Ekmek mamüllerini kullanıyoruz lakin her yerdeki fiyat artışı burada da pahalılığa da niye oldu. Yılda üç kere artırım yapmak zorunda kalındı. Yurtharicinden gelen eserlerle düşündüğümüzde bir belediyede glütensiz eser olması bence hayli kıymetli. Fiyatlar alışılmış ki artacak fakat daima değil, en azından yılda bir sefer olsun. Bizim eserlerimiz çabuk bozuluyor, bayatlıyor o yüzden yalnızca gelen talep doğrultusunda yapılıyor. Çeşitliliğin çoğalması gerekir.”
‘NİYE BEN BİR MAKARNAYA 60 LİRA VERMEK ZORUNDAYIM?’
Glütensiz eserlerde kullanılan karabuğday, mısır ve pirincin ithal ediliyor olmasının eser fiyatlarında yüksek artışa niye olduğunu söyleyen Çınar, glütensiz üretim yapan bir fazlaca işletmenin devlet tarafınca desteklenmesi gerektiğini belirterek, “Glütensiz eser üretiliyor, üretilmiyor değil. Yurtharicinde glütensiz ve olağan eser içinde bir fark yok. Türkiye’de de üretim yapılıyor ancak başarılı olamıyor niye? Niçin ben bir makarnaya 60 lira vermek zorundayım? Devlet yetkilileri glütensiz üretim yapan yerlerde özendirici çalışmalar yapmalı. Vergiden mi muaf tutarsınız ya da elektriğini mi yüzde 50 ödemesini sağlarsınız. Bu işletmeler desteklenmeli” dedi.
‘50 ÇEŞİT GLUTENSİZ UN VAR HEPSİNİN FİYATI FARKLI’
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafınca verilen ‘Çölyak Hastalığı Ödeneği’nin yetersiz olduğunu söyleyen Çınar, “Devlet ilaç katkısı olarak büyüklere aylık 169,10 TL, çocuklara da 180 TL ödeme yapıyor. 200 lirayı geçmeyecek bir ödemeyi yaş kümelerine ayırmış. Bir paket un ve makarna alabilirsiniz lakin. Glütensiz üretim yapılıyor lakin Tarım Bakanlığı’nın denetimi yok. Kimse demiyor mu ‘bu makarnayı daha ucuza üretemez miyiz? 60 lira yerine 30 lira olsa’ Bugün 50 çeşit glütensiz un var lakin hepsinin fiyatları farklı” diye konuştu.
ETİKETLERDEKİ KUSUR ÇÖLYAK HASTALIĞINI TETİKLİYOR
Çölyak hastaları için hayati değer taşıyan glütensiz mamüllerin etiketlendirilmesinde sorun olduğunu söyleyen Çınar, etiket denetlemelerinin güzel yapılmıyor olmasının kimi çölyak hastalarının hastalığını tetiklediğini söz ederek şöyleki devam etti:
“İstediğiniz kadar paranız olsun sokakta simit satan birinden simit alamıyorsanız o paranın hiç bir pahası yok. Bizim için hayati ve hayat kalitemizi daha güzel yere taşıyan ilaç olan bu mamüllerin denetim düzeneğini epeyce düzgün ayarlanması gerekiyor. Etiketlerde ‘olabilir’ denmemeli. Kesin glüten vardır, yoktur yazmalı. Ben niçin firmaları tek tek arayıp ‘arasında glüten var mı bana raporlarını gönderin’ deme zahmetine katlanayım? İçerisinde ‘glüten yok’ deniyor lakin yiyen hastalanıyor bunu şikâyet edebileceğimiz, denetlenebilir bir sistem yok.”
‘EN LÜKS OTELİN BANYOSUNDA BİLE KENDİME MAKARNA PİŞİRDİM’
Çölyak hastalarının yeme içme engellileri olduğunu tabir eden Çınar, glütensiz eser sayısının az bulunmasına bağlı olarak hastaların devamlı bir gerilim halinde olduğunu söylemiş oldu. Çınar, kelamlarını şu biçimde sonlandırdı:
“Evde oturduğunuz vakit bir sorun yok lakin iştesiniz, ya da çocuk kreşte. Ben en lüks otelin banyosunda bile kendime makarna pişirdim. Daima bir gerilim ortasındasınız. Sokağa çıktığınızda çantanızda kesinlikle bir bisküvinizin olması gerekiyor. Çölyak hastalığı, şeker ve tansiyon üzere ilerde düzgünleşme imkânı yok. Bir sefer Çölyak olduysanız ömür uzunluğu diyetinizi yaparak bu hastalıkla yaşamayı öğrenmeniz lazım.”
Okumaya devam et...
ANKARA – Dar gelirlinin besin enflasyonunun DİSK-AR’a göre yüzde 140’a dayandığı Türkiye’de, tedavisi olmayan ve hayat uzunluğu devam eden çölyak hastalığına sahip beşerler da bu enflasyondan direkt etkilendi.
Gıda alerjisi olarak bilinen ve bağırsaklarda önemli hasarlar yaratan çölyak hastalığının lakin glütensiz mamüllerin tüketilmesiyle tesiri azalıyor. Hâlihazırda değerli olan glütensiz mamüllerin fiyatlarında, döviz kurundaki hareketlilikle birlikte devamlı değişiklik kelam konusu. Beyaz unun yerine kullanılan karabuğdayın Türkiye’de yeteri kadar üretilemiyor olması da glütensiz mamüllerin fiyatlarında daima bir artışa sebep oluyor.
EKMEK 62 TL, MAKARNA 46 TL, KURABİYE 37 TL…
Ankara’da Büyükşehir Belediyesi tarafınca kurulan Başşehir Market’e ve çeşitli zincir marketlere giderek glütensiz mamüllerin meblağlarını araştırdık. Alt gelir kümesinin besine erişimi açısından değer taşıyan Başşehir Market’te, 1 kilo olarak satılan glütensiz unun fiyatı 33,50 TL iken, 250 gram ekmeğin fiyatı 10.75 TL. Çölyak hastaları için çeşitliliğin az olduğu Başşehir Market’te 500 gram olan glütensiz kurabiyeler ise 37 TL’ye satılıyor.
Fiyat araştırması için gittiğimiz öteki zincir marketlerde de glütensiz eserler genelde tek bir rafa dizilmiş durumda. 400 gram olarak satılan glütensiz burgu makarnanın fiyatı 37,50 TL iken, öteki bir makarna çeşidi 29,95 TL. Diğer bir zincir markette satılan farklı glütensiz makarna ise 46,95 TL iken, glütensiz pirinç makarnaları da 62,55 TL.
Zincir marketlerde ekmek fiyatlarında da farklılıklar mevcut. Bir zincir markette glütensiz ‘baton ekmek’ olarak satılan ekmeğin fiyatı 62,25 TL iken, farklı markalarda ekmek çeşitleri de 13,75 TL ile 24,90 TL bandında değişiyor.
‘İLAÇ NİTELİĞİ TAŞIYAN GLUTENSİZ ESERLER İÇİN FİYAT DENETİMİ ŞART’
Ankara Çölyak Derneği Genel Lideri Şebnem Ercebeci Çınar’a nazaran çölyak hastaları için ilaç niteliği taşıyan glütensiz mamüllerin fiyat ve denetim düzeneğinin epeyce uygun sağlanması gerekiyor. Glütensiz eserlere her yıl yapılan üç artırımın en azından bir kez yapılmasını talep eden Çınar, şunları lisana getirdi:
“Ankara Halk Ekmek mamüllerini kullanıyoruz lakin her yerdeki fiyat artışı burada da pahalılığa da niye oldu. Yılda üç kere artırım yapmak zorunda kalındı. Yurtharicinden gelen eserlerle düşündüğümüzde bir belediyede glütensiz eser olması bence hayli kıymetli. Fiyatlar alışılmış ki artacak fakat daima değil, en azından yılda bir sefer olsun. Bizim eserlerimiz çabuk bozuluyor, bayatlıyor o yüzden yalnızca gelen talep doğrultusunda yapılıyor. Çeşitliliğin çoğalması gerekir.”
‘NİYE BEN BİR MAKARNAYA 60 LİRA VERMEK ZORUNDAYIM?’
Glütensiz eserlerde kullanılan karabuğday, mısır ve pirincin ithal ediliyor olmasının eser fiyatlarında yüksek artışa niye olduğunu söyleyen Çınar, glütensiz üretim yapan bir fazlaca işletmenin devlet tarafınca desteklenmesi gerektiğini belirterek, “Glütensiz eser üretiliyor, üretilmiyor değil. Yurtharicinde glütensiz ve olağan eser içinde bir fark yok. Türkiye’de de üretim yapılıyor ancak başarılı olamıyor niye? Niçin ben bir makarnaya 60 lira vermek zorundayım? Devlet yetkilileri glütensiz üretim yapan yerlerde özendirici çalışmalar yapmalı. Vergiden mi muaf tutarsınız ya da elektriğini mi yüzde 50 ödemesini sağlarsınız. Bu işletmeler desteklenmeli” dedi.
‘50 ÇEŞİT GLUTENSİZ UN VAR HEPSİNİN FİYATI FARKLI’
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafınca verilen ‘Çölyak Hastalığı Ödeneği’nin yetersiz olduğunu söyleyen Çınar, “Devlet ilaç katkısı olarak büyüklere aylık 169,10 TL, çocuklara da 180 TL ödeme yapıyor. 200 lirayı geçmeyecek bir ödemeyi yaş kümelerine ayırmış. Bir paket un ve makarna alabilirsiniz lakin. Glütensiz üretim yapılıyor lakin Tarım Bakanlığı’nın denetimi yok. Kimse demiyor mu ‘bu makarnayı daha ucuza üretemez miyiz? 60 lira yerine 30 lira olsa’ Bugün 50 çeşit glütensiz un var lakin hepsinin fiyatları farklı” diye konuştu.
ETİKETLERDEKİ KUSUR ÇÖLYAK HASTALIĞINI TETİKLİYOR
Çölyak hastaları için hayati değer taşıyan glütensiz mamüllerin etiketlendirilmesinde sorun olduğunu söyleyen Çınar, etiket denetlemelerinin güzel yapılmıyor olmasının kimi çölyak hastalarının hastalığını tetiklediğini söz ederek şöyleki devam etti:
“İstediğiniz kadar paranız olsun sokakta simit satan birinden simit alamıyorsanız o paranın hiç bir pahası yok. Bizim için hayati ve hayat kalitemizi daha güzel yere taşıyan ilaç olan bu mamüllerin denetim düzeneğini epeyce düzgün ayarlanması gerekiyor. Etiketlerde ‘olabilir’ denmemeli. Kesin glüten vardır, yoktur yazmalı. Ben niçin firmaları tek tek arayıp ‘arasında glüten var mı bana raporlarını gönderin’ deme zahmetine katlanayım? İçerisinde ‘glüten yok’ deniyor lakin yiyen hastalanıyor bunu şikâyet edebileceğimiz, denetlenebilir bir sistem yok.”
‘EN LÜKS OTELİN BANYOSUNDA BİLE KENDİME MAKARNA PİŞİRDİM’
Çölyak hastalarının yeme içme engellileri olduğunu tabir eden Çınar, glütensiz eser sayısının az bulunmasına bağlı olarak hastaların devamlı bir gerilim halinde olduğunu söylemiş oldu. Çınar, kelamlarını şu biçimde sonlandırdı:
“Evde oturduğunuz vakit bir sorun yok lakin iştesiniz, ya da çocuk kreşte. Ben en lüks otelin banyosunda bile kendime makarna pişirdim. Daima bir gerilim ortasındasınız. Sokağa çıktığınızda çantanızda kesinlikle bir bisküvinizin olması gerekiyor. Çölyak hastalığı, şeker ve tansiyon üzere ilerde düzgünleşme imkânı yok. Bir sefer Çölyak olduysanız ömür uzunluğu diyetinizi yaparak bu hastalıkla yaşamayı öğrenmeniz lazım.”
Okumaya devam et...