Dünya’da yalnızca 43 şahısta olduğu belirlenen kan kümesi: Altın kan nedir?

taklaci09

Global Mod
Global Mod
Dünya’da yalnızca 43 şahısta olduğu belirlenen kan kümesi: Altın kan nedir?
Bildiğiniz kan kümelerinin yanına bir tane daha eklemeniz gerekiyor. Dünyada 50’den az kişinin sahip olduğu bir kan kümesi daha var. Bu kan kümesi, bilimsel olarak Rhnull (Rhesus null) ismiyle bilinir, lakin çok az olması ve diğerleri için bedeli niçiniyle ekseriyetle “altın kan” olarak anılır. Bu kan kümesinin niye bu kadar pahalı olduğunu açıklamak için, daha yaygın olan kan kümelerini hatırlamamızda yarar olabilir.

Büyük olasılıkla A, B, AB ve O olarak isimlendirilen dört ana kan kümesini biliyorsunuz. Bu gruplandırma, kırmızı kan hücresinin uyumlu olmayan birine verilmesi durumunda bir bağışıklık yansısını tetikleyecek olan A ve B antijenlerinin varlığı ile belirlenir. A kan kümesinde A antijeni bulunur, B kan kümesinde B antijeni bulunur, AB kan kümesinde her iki antijen de bulunur ve O kan kümesinin hiç bir antijen bulunmaz.

A ve B antijenlerine ek olarak, kırmızı kan hücrelerinde bulunan ve varlığı yahut yokluğu bir kan kümesinin müspet (+) yahut negatif (-) olup olmadığını belirleyen, Rh faktörü ismi verilen öbür proteinler de vardır. Aslında 61 kan kümesi antijeni (Rh antijenleri) bulunmasına karşın, negatif/pozitif ayrımı, bir Rh antijeni olan Rh(D) antijeninin yokluğunu yahut varlığını belirtir.

Bir kişi yalnızca uyumlu kan antijenleri olan birine kan verebilir. Yani, Rh− kanı olan bireyler, Rh− proteini bulunmadığı için hem Rh− birebir vakitte Rh+ alıcılarına kan verebilir. Lakin Rh+ kanı olanlar Rh− alıcılarına kan veremez. Farklı popülasyonlar içinde kimi farklılıklar bulunmasına karşın Rh olumlu, Rh negatiften epey daha yaygındır.

O tipi negatif kan, burada bahsedilen antijenlerin hiç birine sahip değildir, bu niçinle verildiği kimseden bir bağışıklık yansısı tetiklemez ve kozmik kan kümesi (genel verici) olarak tanımlanır.

Var olan yüzlerce antijen çeşidinden dolayı durum bundan hayli daha karmaşıktır. Ancak altın kanın niye bu kadar alışılmadık olduğunu anlamak için bu temel bilgiler kâfi olacaktır.

Altın kan (Rhnull kan) nedir?


Altın kan rastgele bir Rh antijeninden mahrumdur. Bu kan kümesine sahip şahısların genlerinde bu proteinlere yahut proteinleri oluşturacak mutasyonlara rastlanmaz. ötürüsıyla her birinden mahrumdurlar.

İlk altın kan olayı 1961’de Yerli bir Avustralyalı bayanda tespit edildi. bu biçimdedan beri düzinelerce az olay tespit edildi ve bilim insanları dünya çapında 6 milyon beşerde 1 civarında olduğunu iddia ediyor. Kesin olarak kimse bilmiyor, lakin sırf 43 doğrulanmış hadise var.

Fotoğraftaki Terengganu bayanı, Dünya’da ender ‘Altın Kan’ tipine sahip 43 onaylanmış kişi içinde

Kan kümesi kalıtsaldır ve Rhnull kan kümesi da birebir kalıtsal özelliği gösterir. Her ebeveynden miras kalan RHCE geninde bir mutasyon olduğunda, otozomal resesif kalıtım olarak bilinen az bir olayın gerçekleşmesiyle, yani bir kişinin her bir ebeveynden bir adet olmak üzere mutasyona uğramış genin iki kopyasını aldığında ortaya çıkar.

Rhnull kan, bağışıklık sistemi için alarm oluşturabilecek rastgele bir antijenden mahrum olduğundan dolayı, Rh sistemi ortasında ender kan kümelerine sahip herkes için “evrensel” kan (gerçek genel verici) olarak kabul edilir. Bu, Rhnull’un kan nakli için büyük bir potansiyele sahip olduğu manasına gelir.

beraberinde, gebe bir kişinin kanındaki antikorların bebeğin kan hücrelerine saldırdığı bir durum olan Rhesus hastalığını önlemek için kullanılan immünoglobulin bazlı ilaçların geliştirilmesi üzere biyomedikal araştırmalarda da kullanılmıştır.

Ancak, Rhnull kanına sahip olmak birtakım önemli problemlere niye olabilir. Bir Rhnull taşıyıcısının kan nakline gereksinimi var ise, Rhnull kanı ile uyumlu bir donör bulmak son derece güç olacaktır. Altın kan sahibinin bedeninin alışık olmadığı bir küme Rh antijeni içereceğinden dolayı başka rastgele bir kan kümesi ile uyumsuzdur.

Ayrıca kimi sıhhat komplikasyonları ile de ilişkilidir. Rh proteinlerinden mahrum kırmızı kan hücreleri, kolay kolay yırtılmalarına yahut “sızmalarına” niye olabilecek yapısal anormalliklere sahiptir.
Alıntıdır
 
Üst