Dünya’nın en büyük piramidi Büyük Cholula Piramidi yüzseneler boyunca insanlardan nasıl saklandı?
Meksika’da, Tepanapa’nın Büyük Piramidi olarak da bilinen Büyük Cholula Piramidi, bölge 1519’da İspanyol ordusu tarafınca işgal edildiğinde fark edilmeyen, fakat aslında 2.000 yıllık geçmişi olan insan üretimi bir yapı. Dünyanın en büyük piramidi olduğu düşünülürse, fark edilmemiş olmasını garip karşılamanız mümkün. Bunun niçini ise pek sıradan bir biçimde, piramidin bir doruğun içine gizlenmiş olmasıydı.
Cholula Katliamı, 12 Ekim 1519’da Cholula kentini basan Hernán Cortés’in en berbat şöhretli teşebbüslerinden bir tanesiydi. Cortes’in ordusu bir savaş beklentisiyle bölgeye geldi, fakat kutsal bir piramide mesken sahipliği yaptığına inanılan kutsal bir kentle karşılaştı. Ve sonunda, şehir nüfusunun yüzde 10’una denk gelen 3.000 kişi katledildi; birfazlaca piramit yağmalandı. Biroldukca dini yapıtı ele geçiren İspanyollar, Cholula’ya yerleştiler ve kendi kiliselerini kurmaya başladılar.
Bunlardan biri olan Iglesia de Nuestra Señora de los Remediosa, bir tesadüf yapıtı Büyük Cholula Piramidinin doruğuna inşa edildi ve zımnî piramide adeta bir şapka pozisyonuna yerleşti.
Piramit ve üzerine inşa edilen kilise
66 metre yüksekliğinde ve 450 metre genişliğinde olan bu piramit, dünyanın en büyük piramidi ve Büyük Giza Piramidi’nin neredeyse iki katı hacme sahip. Mezoamerika’da beşerler tarafınca şimdiye kadar yapılmış en büyük anıt olduğu biliniyor.
Arkeolog ve müellif Geoffrey McCafferty, Durán Diego’nun The Book of the Gods and Rites and the Ancient Calendar’da [1576 – 1579] “Cholula’da Tlachihualtepetl isminde insan üretimi bir zirve vardı” diye yazdığını söylüyor ve ekliyor: “Devlerin onu göğe tırmanmak için inşa ettiği söylendiği için bu biçimde isimlendiriliyordu; bugün harabe halinde duruyor. Bu zirve hayli kutsaldı; yaygın ve bitmeyen tapınma, dualar, büyük kurbanlar, adaklar ve insanların öldürülmesi vardı.”
Muazzam piramidin nasıl gömüldüğüne gelince… çabucak hemen kesin olarak bilinmiyor. Bir teori, baş döndürücü yapının uzun mühlet kullanılmamasının akabinde, tahminen de volkanik aktivite yahut sel niçiniyle terk edilmesinden dolayı yer altında kaldığını öneriyor. Bir oburu, İspanyol istilacıların gelişine hazırlık olarak Aztekler tarafınca bilerek gömülmüş olabileceğini söylüyor.
Nasıl olduğu bilinmese de, Cortés ve adamları geldiğinde, dünyanın en büyük piramidi inandırıcı bir doruğa dönüşmüştü ve zirvesi bir kilise için uygun bulundu. La Iglesia de Nuestra Señora de los Remedios, günümüzde hala Tlachihualtepetl’in zirvesinde oturuyor.
Ancak, bu piramit daha uzun müddet fark edilmeyecekti…
McCafferty şunları yazıyor: “Fakat piramidin arkeolojik kıymeti, 1535’te Fransisken rahip Toribio de Motolinia tarafınca yapılan ‘kazılar’, bir haç dikerken Büyük Piramidin tepesinden ‘putlar’ ve deniz kabuğu trompetlerini ortaya çıkardığında süratle keşfedildi.”
19. yüzyılın başlarında, Alman kaşif Alexander von Humboldt bölgede arkeolojik araştırmalara başladı. Meksika’daki piramidi “tüm piramidal anıtların en büyüğü, en eskisi ve en ünlüsü” olarak isimlendirdi. 1930’lara gelindiğinde, daha fazla araştırma, dış cephesini parçalamaya başladı.
1970’lerde, toplamda 8 kilometre uzunluğundaki bir dizi tünel, piramidin iç kısmına ve biroldukca katmanına daha fazla erişim sağladı. McCafferty, Tlachihualtepetl’in inşaatının daha sonraki evrelerinde nihayetinde yutulan daha küçük uzantılar ve binalar dahil olmak üzere, ortasında dört inşaat evresi olduğunu iddia ediyor.
İnşaat tarzları, bölgenin ikliminde son derece sağlam olan çamurdan yapılmış kerpiç tuğlaları içerirken, öteki tuğlalar harçla kaplanmış ve kimileri sıva ile tamamlanmıştı. Yeraltı dünyasına açılan bir portalın simgesi olması için yapay bir “mağara” üzere davranmış olabilecek bir iç odaya sahip doğal bir kaynak üzerine inşa edilmiş olan piramidin yerleşimi de etrafı bağlamında dikkatle seçilmiş üzere görünüyor.
McCafferty, batının 24-26° kuzeyindeki kozmolojik yöneliminin de yaz gündönümüne dokunmuş olabileceğini açıklıyor. McCafferty’nin dediğine göre, piramidin batı merdiveni, doruğundaki tapınak yılın en uzun gününde son ışığı alırken gün batımına bakıyor. Lakin inşası hakkında epey az şey biliyoruz, bu niçinle bu kararların ne kadar kasıtlı olduğunu ve nitekim yapının ruhsal uygulamasına dahil edilip edilmediğini bilmek sıkıntı.
Üst üste dizilmiş piramit yapılarının en içte olanı, yaklaşık 17 metre yüksekliğinde kare bir piramitti. McCafferty’nin dediğine göre bunun ortasında, canlı renklerle yakalanmış bir iskelet başlı, böcek gibisi bir gövdeyi, “belki de metamorfoz sürecinde bir kelebek” tasvir eden korunmuş fotoğraflar keşfedildi.
Bunu, 35 metre yüksekliğe kadar uzanan ve her istikametten erişilebilir olmasını sağlayan tüm yanlarında basamaklar bulunan ikinci bir piramit çevreliyor. Üzerine birkaç değişiklik yapılmasının akabinde üçüncü evre başladığında piramitlerin toplam yüksekliği 66 metreye çıkıyor ve taban boyutlarını her iki tarafta 350 metreye ulaşıyor. Bu noktada piramit, merkezi bir zirvenin etrafında düzenlenmiş devasa platformlardan oluşuyordu.
ondan sonrasında piramidin ve onun biroldukca uzantısının keşfedilen dikkate bedel özellikleri içinde, sunağına yerleştirilmiş alçı kaplı insan kafataslarından ismini alan Oymalı Kafataslarının Avlusu bulunuyor. Bu sunağın ortasında, McCafferty’nin Cholula’dan bilinen “en zengin” mezarlar içinde saydığı mezar eşyalarının yanı sıra bir erkek ve bayan kalıntıları vardı…
Alıntıdır
Meksika’da, Tepanapa’nın Büyük Piramidi olarak da bilinen Büyük Cholula Piramidi, bölge 1519’da İspanyol ordusu tarafınca işgal edildiğinde fark edilmeyen, fakat aslında 2.000 yıllık geçmişi olan insan üretimi bir yapı. Dünyanın en büyük piramidi olduğu düşünülürse, fark edilmemiş olmasını garip karşılamanız mümkün. Bunun niçini ise pek sıradan bir biçimde, piramidin bir doruğun içine gizlenmiş olmasıydı.
Cholula Katliamı, 12 Ekim 1519’da Cholula kentini basan Hernán Cortés’in en berbat şöhretli teşebbüslerinden bir tanesiydi. Cortes’in ordusu bir savaş beklentisiyle bölgeye geldi, fakat kutsal bir piramide mesken sahipliği yaptığına inanılan kutsal bir kentle karşılaştı. Ve sonunda, şehir nüfusunun yüzde 10’una denk gelen 3.000 kişi katledildi; birfazlaca piramit yağmalandı. Biroldukca dini yapıtı ele geçiren İspanyollar, Cholula’ya yerleştiler ve kendi kiliselerini kurmaya başladılar.
Bunlardan biri olan Iglesia de Nuestra Señora de los Remediosa, bir tesadüf yapıtı Büyük Cholula Piramidinin doruğuna inşa edildi ve zımnî piramide adeta bir şapka pozisyonuna yerleşti.
Piramit ve üzerine inşa edilen kilise
66 metre yüksekliğinde ve 450 metre genişliğinde olan bu piramit, dünyanın en büyük piramidi ve Büyük Giza Piramidi’nin neredeyse iki katı hacme sahip. Mezoamerika’da beşerler tarafınca şimdiye kadar yapılmış en büyük anıt olduğu biliniyor.
Arkeolog ve müellif Geoffrey McCafferty, Durán Diego’nun The Book of the Gods and Rites and the Ancient Calendar’da [1576 – 1579] “Cholula’da Tlachihualtepetl isminde insan üretimi bir zirve vardı” diye yazdığını söylüyor ve ekliyor: “Devlerin onu göğe tırmanmak için inşa ettiği söylendiği için bu biçimde isimlendiriliyordu; bugün harabe halinde duruyor. Bu zirve hayli kutsaldı; yaygın ve bitmeyen tapınma, dualar, büyük kurbanlar, adaklar ve insanların öldürülmesi vardı.”
Muazzam piramidin nasıl gömüldüğüne gelince… çabucak hemen kesin olarak bilinmiyor. Bir teori, baş döndürücü yapının uzun mühlet kullanılmamasının akabinde, tahminen de volkanik aktivite yahut sel niçiniyle terk edilmesinden dolayı yer altında kaldığını öneriyor. Bir oburu, İspanyol istilacıların gelişine hazırlık olarak Aztekler tarafınca bilerek gömülmüş olabileceğini söylüyor.
Nasıl olduğu bilinmese de, Cortés ve adamları geldiğinde, dünyanın en büyük piramidi inandırıcı bir doruğa dönüşmüştü ve zirvesi bir kilise için uygun bulundu. La Iglesia de Nuestra Señora de los Remedios, günümüzde hala Tlachihualtepetl’in zirvesinde oturuyor.
Ancak, bu piramit daha uzun müddet fark edilmeyecekti…
McCafferty şunları yazıyor: “Fakat piramidin arkeolojik kıymeti, 1535’te Fransisken rahip Toribio de Motolinia tarafınca yapılan ‘kazılar’, bir haç dikerken Büyük Piramidin tepesinden ‘putlar’ ve deniz kabuğu trompetlerini ortaya çıkardığında süratle keşfedildi.”
19. yüzyılın başlarında, Alman kaşif Alexander von Humboldt bölgede arkeolojik araştırmalara başladı. Meksika’daki piramidi “tüm piramidal anıtların en büyüğü, en eskisi ve en ünlüsü” olarak isimlendirdi. 1930’lara gelindiğinde, daha fazla araştırma, dış cephesini parçalamaya başladı.
1970’lerde, toplamda 8 kilometre uzunluğundaki bir dizi tünel, piramidin iç kısmına ve biroldukca katmanına daha fazla erişim sağladı. McCafferty, Tlachihualtepetl’in inşaatının daha sonraki evrelerinde nihayetinde yutulan daha küçük uzantılar ve binalar dahil olmak üzere, ortasında dört inşaat evresi olduğunu iddia ediyor.
İnşaat tarzları, bölgenin ikliminde son derece sağlam olan çamurdan yapılmış kerpiç tuğlaları içerirken, öteki tuğlalar harçla kaplanmış ve kimileri sıva ile tamamlanmıştı. Yeraltı dünyasına açılan bir portalın simgesi olması için yapay bir “mağara” üzere davranmış olabilecek bir iç odaya sahip doğal bir kaynak üzerine inşa edilmiş olan piramidin yerleşimi de etrafı bağlamında dikkatle seçilmiş üzere görünüyor.
McCafferty, batının 24-26° kuzeyindeki kozmolojik yöneliminin de yaz gündönümüne dokunmuş olabileceğini açıklıyor. McCafferty’nin dediğine göre, piramidin batı merdiveni, doruğundaki tapınak yılın en uzun gününde son ışığı alırken gün batımına bakıyor. Lakin inşası hakkında epey az şey biliyoruz, bu niçinle bu kararların ne kadar kasıtlı olduğunu ve nitekim yapının ruhsal uygulamasına dahil edilip edilmediğini bilmek sıkıntı.
Üst üste dizilmiş piramit yapılarının en içte olanı, yaklaşık 17 metre yüksekliğinde kare bir piramitti. McCafferty’nin dediğine göre bunun ortasında, canlı renklerle yakalanmış bir iskelet başlı, böcek gibisi bir gövdeyi, “belki de metamorfoz sürecinde bir kelebek” tasvir eden korunmuş fotoğraflar keşfedildi.
Bunu, 35 metre yüksekliğe kadar uzanan ve her istikametten erişilebilir olmasını sağlayan tüm yanlarında basamaklar bulunan ikinci bir piramit çevreliyor. Üzerine birkaç değişiklik yapılmasının akabinde üçüncü evre başladığında piramitlerin toplam yüksekliği 66 metreye çıkıyor ve taban boyutlarını her iki tarafta 350 metreye ulaşıyor. Bu noktada piramit, merkezi bir zirvenin etrafında düzenlenmiş devasa platformlardan oluşuyordu.
ondan sonrasında piramidin ve onun biroldukca uzantısının keşfedilen dikkate bedel özellikleri içinde, sunağına yerleştirilmiş alçı kaplı insan kafataslarından ismini alan Oymalı Kafataslarının Avlusu bulunuyor. Bu sunağın ortasında, McCafferty’nin Cholula’dan bilinen “en zengin” mezarlar içinde saydığı mezar eşyalarının yanı sıra bir erkek ve bayan kalıntıları vardı…
Alıntıdır