Kamuoyunda “Emeklilikte Yaşa Takılanlar- EYT” olarak isimlendirilen emeklilik yaşı düzenlemesi, aralık ayı ortasında TBMM’ye gelecek. Yaklaşık 5 milyon kişiyi kapsayacak düzenleme hem çalışanlar tıpkı vakitte patronlar için şu sıralarda gündemin en değerli başlıkları içinde. Özellikle patron cephesinde kıdem tazminatı yükü ve nitelikli istihdam kaybı kaygıları yüksek.
İş dünyası etraflarından edinilen bilgilere bakılırsa, patronlar 2023 yılında taban fiyat artışına bağlı olarak, emekli olacaklara yapılacak yüklü kıdem tazminatı ödemelerinin işletmelerin finansman gereksinimini artıracağını düşünüyor. hem de EYT yasalaştığında firma bazında değişmekle bir arada işgücü kaybının ortalama yüzde 20 düzeylerinde olacağını düşünen patronlar, en çok da işletmelerde 45-55 yaş jenerasyonunda en uzman kümedeki kıdemli ve nitelikli işgücü kaybının ortaya çıkaracağı problemlerden dertli. Toplumsal Güvenlik Sistemi açığının azaltılması için önümüzdeki periyotlarda sigorta prim oranlarının yükseltilmesinin gündeme geleceğini düşünen birtakım patronlar, emekli olanların istihdamının devam etmesi durumunda toplumsal güvenlik destekleme prim oranı yüksek olduğu için işletmelerin prim yükünün de artabileceğine işaret ediyor.
TİSK, BAKANLIĞA RAPOR SUNDU
İş dünyasının bahsi geçen EYT dertleri Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu da (TİSK) gündeme taşıdı. Bir basın açıklaması yapan TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, beklentilerin karşılanması yanında patrona önemli yükler getirmeyecek bir düzenleme yapılmasını istediklerini deklare etti. TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, EYT düzenlemesinin tesirlerini somut bulgularla ve bilgilerle inceleyen, tahlil tekliflerini de içeren bir rapor hazırladıklarını belirterek, TİSK’in çalışanların refahını öncelediğini bu yaklaşımla EYT düzenlemesini de desteklediklerini bildirdi.
Akkol, “Bu bahiste biroldukça temasta bulunduk ve çalışmamızı Bakanlığımız ile de paylaştık. Tüm tarafların husustan beklentilerini karşılayacak, bir tarafın beklentilerini karşılarken başka tarafa önemli yükler getirmeyecek biçimde tasarlanmış ülkü bir tahlilin üretileceğine olan inancımız tam. Düzenlemenin ülkü bir sistemle devreye alınmasının kamu, emekçi ve patron için değerli bir gelişme olacağını düşünüyoruz” dedi.
AKKOL: GLOBAL REKABETÇİLİĞİ ETKİLEYEBİLİR
İşveren tarafının EYT düzenlemesinin nitelikli iş gücü kaybı ve başta kıdem tazminatı yükü olmak üzere patrona ek maliyetleri gözetecek bir düzenleme beklediğini vurgulayan Akkol, muhtemel düzenlemenin işgücü piyasasındaki istikrarlar açısından kritik ehemmiyette olduğunu söz etti. EYT düzenlemesinin global rekabetçiliği de etkileyecek, senelera yayılabilecek tesirlerin kelam konusu olduğunu vurgulayan Akkol, kıdem tazminatı yükünün yönetilmesini değerli bulduklarını vurgulayarak, “Emekli olup çalışmaya devam edecek çalışma arkadaşlarımız için ise toplumsal güvenlik dayanak primlerindeki patron maliyetleri artışı kaynaklı uzun vadeli maliyet tesirleri ortaya çıkabilir” ikazında bulundu. Akkol, bu maliyet yükünün teşvik ve kolaylıklarla hafifçeletilmesini istediklerini vurguladı.
“KAYIT DIŞILIKLA ÇABA KIYMET KAZANACAK”
Akkol, nitelikli işgücünün çalışmaya devam etmesinin önemsedikleri bir öbür bahis olduğunu da belirterek, “Her 4 işletmeden 3’ü hali hazırda nitelikli işgücüne erişim sorunu yaşadığını bildiriyor, erişimin daha da zorlaşmaması kritik. Bu niçinle, EYT’li çalışanlardan emekli maaşlarını alırken mevcut işlerinde devam etmek isteyenler için tahlil üretilmesi birfazlaca dal ve işletme için kıymet taşıyor” tabirini kullandı. Bu mevzuda, garantili esneklik biçimlerinin yaygınlaştırılmasını da önerdiklerini belirten Akkol, “Nitelikli çalışan açığı kaynaklı tesirlerinin yaşanmaması için bu tahlillerin kritik olduğunu düşünüyoruz” dedi. Kayıt dışılıkla çabanın muhtemel EYT düzenlemesiyle birlikte kıymet kazanacağını belirten Akkol, bütüncül bir gayret beklediklerini, yükümlülüklerini yerine getiren işletmelerin desteklenmesinin kıymet kazandığını öne çıkardı.
EYT’DE 4 KRİTİK SORU
EYT KAPSAMINA KİMLER GİRİYOR?
1999 yılında yürürlükte olan 506 Sayılı Toplumsal Sigortalar Kanununa 4447 sayılı Kanunla eklenen süreksiz 81’inci unsurun (B) bendi ile 8 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olanların emekliliği hak etme şartları değiştirildi. Bu tarihten daha sonra emekliliğe hak kazanmak için sigortalılık müddeti ve prim gün sayısının yanında, yaş şartı da aranmaya başlandı. Değişikliktilk evvel, emekliliğe hak kazanabilmek için sigortalılık mühleti ve prim gün sayısındaki şartların karşılanması yetiyordu. Değişiklik öncesinde bayanlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık mühleti ve 5000 gün şartını yerine getirenler emekli olabiliyordu. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar “emeklilikte yaşa takılanlar” (EYT) kapsamına giriyor. Emeklilikte yaşa takılanlar, emeklilik şartlarında 1999’da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş kuralı aranmadan, sigortalılık müddeti ve prim günü şartlarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor. Bu kapsama giren 4 milyon kişinin bulunduğu belirtiliyor.
PRİMİ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK?
EYT kapsamına girenlerin prim eksiği var ise bunu birkaç yolda tamamlama imkanı bulunuyor. Erkekler için askerlik, bayanlar için doğum borçlanması primlerin tamamlanması için iki seçenek olarak öne çıkıyor.
SİGORTALILIK MÜDDETİ BİTMEYENLERİN DURUMU NE OLACAK?
Primini doldurup sigortalılık mühletini tamamlamayanların bu süreyi beklemesi gerekecek. Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için 8 Eylül 2024’e kadar tüm EYT’lilerin sigortalılık mühleti tamamlanmış olacak.
EYT’Lİ OLANLAR EMEKLİ OLMAK ZORUNDA MI?
İş Kanunu’na bakılırsa, emeklilik niçiniyle iş mukavelesini sonlandırma hakkı çalışana ilişkin. Patron, bir çalışanı zorla emekli edemiyor.
SEKTÖR TEMSİLCİLERİ NE DİYOR?
“KIDEM TAZMİNATI YÜKÜ KESİNLİKLE HAFİFLETİLMELİ”
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ ÜST KURULUŞU (OSBÜK) LİDERİ MEMİŞ KÜTÜKCÜ: EYT ile ilgili kamuoyunda değerli bir beklenti oluştuğu fakat buradaki düzenlemelerin iş gücü ve istihdam piyasasını da gözeterek yapılması epey kıymetli. EYT uygulamasının hayata geçmesi halinde işletmelerimiz hem nitelikli insan kaynağı açısından birebir vakitte kıdem tazminatı açısından farklı bir tabloyla karşılaşabilir. Burada bilhassa işletmelerimizde oluşacak kıdem tazminatı yükü, işletmelerimizi finansal açıdan zorlayacak bir noktaya gelmemeli. Enerji, hammadde, iş gücü üzere alanlarda artan maliyetlerden dolayı, işletme sermayelerinde erime yaşayan firmalarımızın EYT’den dolayı oluşabilecek kıdem tazminatı yükü çeşitli teşvik ve dayanaklarla kesinlikle hafifçel etilmeli.
İŞTEN ÇIKMAYI VE ÇIKARMAYI KOLAYLAŞTIRACAK
TÜRKİYE BEYAZ EŞYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (TÜRKBESD) İDARE HEYETİ ÜYESİ MUSTAFA LAÇİN: EYT kazanılmış bir hak sorgulanamaz, son derece saygılıyız. Bu tazminatı verdikten daha sonra kimi emekçiler ayrılmak isteyebilir ki bu firmanın güç kaybı manasına gelir. Ya da işlerinde yolunda gitmeyen kimi patronlar de EYT’li çalışmak istese de onu işten çıkarabilir. İşten çıkmayı da çıkarmayı da kolaylaştıracak bir durum kelam konusu olacak. bununla birlikte ortaya çıkacak bir kıdem tazminatı yükü var. Bilhassa finansmana ulaşmanın bu derece güç olduğu bu vakitte, ortaya çıkacak kıdem tazminatı yükü nakit akışlarını etkileyecek. ötürüsıyla hem iş barışı ve iş güvenliği açısından birebir vakitte getireceği finansal yük ile ilgili patronun tasalarının dikkate alınması gerekiyor. Bilhassa tazminat ödemeleri noktasında bir kolaylık sağlanması gerekebilir.
YENİ YILDAN EVVEL FORMÜL GETİRİLMELİ
TOBB HAZIR GİYSİ VE KONFEKSİYON KESİMİ MECLİS LİDERİ GURUR FAYAT: Firmalar bazında farklılık göstermekle birlikte kıdem tazminatı yükü fazlaca fazla olacak. Firmaların nakit akışını yönetmekte zorlandığı, finansmana ulaşmak noktasında fazlaca önemli sorun yaşadığı bir periyotta bu biçimde bir yükün gelmesi işletmelerde önemli mağduriyet yaratabilir. Hükümetimizin bununla ilgili de bir düzenleme yapacağını düşünüyorum. Bunun nasıl ödeneceği ile ilgili bir opsiyon olmalı. Aralıkta bu mevzuda bir ödeme formülü getirilmezse, tazminatı aralıkta ödeyemeyenler için yeni yılda daha yüklü bir faturayı finanse etmek gerekebilir. Zira bir daha sonraki yıl yeni değerlendirmelerle hesaplanacak kıdem tazminatı. Yani asgari ücret zammına bağlı olarak kıdemde de artış olacak. Örnek olarak 31 Aralık’ta tazminat yükü 100 milyon TL ise bu 1 Ocak’ta 150 milyon TL’ye hatta daha üst bile çıkabilir. ötürüsıyla erken vakitte bir düzenleme açıklanıp şirketlerin seçeneklerinin ne olduğunu bilmesi kıymetli.
NİTELİKLİ ELEMAN KAYBI İŞLETMELER İÇİN YIKIM OLABİLİR
TOBB PLASTİK, KAUÇUK VE KOMPOZİT SANAYİ MECLİS LİDERİ YAVUZ EROĞLU: Şu an bilhassa yetişmiş eleman genel olarak bir numaralı sorun. Yetişmiş, şirket deneyimi ve hafızası olan, bilgi birikimi taşıyan şahısların şirketten ayrılması büyük bir yıkım manasına gelir. Yalnızca maddi kayıp üzere değil bu husus, yetişmiş bir kişiyi kaybetmek epeyce büyük zahmet şirketler için, hele ki katma bedelli iş yapmanın ehemmiyetinden bahsetmiş olduğumiz bu devirlerde. Düzenlemeler yapılırken iş dünyasının bu telaşlarının da kesinlikle dikkate alınmasını isteriz. Zira bu vasıfsız eleman kaybı üzere değil, yetişmiş eleman kaybı olacak. Bunu göz önünde bulundurarak bir çalışma yapılmasını isteriz.
● TOPLUMSAL GÜVENLİK UZMANI RESUL KURT:
45 EYT’li çalışan için 4,5 milyon TL tazminat bütçesi gerekebilir
Sosyal Güvenlik Uzmanı Resul Kurt, EYT düzenlemesi ve düzenlemenin iş dünyasına tesirlerini kıymetlendirdi. Şu an 5 milyon civarı olan EYT’linin ne kadarının istihdamda olduğunu iddia etmenin güç olduğunu söyleyen Kurt, “Ancak şunu net olarak söyleyebiliyoruz ki EYT düzenlemesi yasalaştığında epey sayıda çalışan kıdem tazminatını alarak işten ayrılacak. Örneğin bir şirket yaş üzerinden kıymetlendirme yapıp, EYT kapsamındaki 45 çalışanı için bugünkü kıdem tazminatı tavanı ile karşılık ayırdığında, ayırması gereken bütçe 4,5 milyon TL. Natürel bu sayılar çalışanın ne kadar mühlet o işyerinde çalıştığına ve fiyatın yüksekliğine göre farklılık gösterecek” dedi. Emekçi tarafında hem kıdem tazminatı ödenmesi ve tıpkı vakitte emekli aylığı bağlanması ile yeni bir gelir oluşacağına dikkat çeken Kurt, şöyleki devam etti: “2008 öncesi sigortalılar emekliyken çalışma hakkına da sahip olduğundan hane halkı gelirinin yakın vadede arttığına şahit olacağız. Patron açısından bakarsak 2023 yılı için üretim maliyetlerinin artmasına ve EYT niçiniyle işten ayrılan çalışanların yerine yeni işçi işe alımlarına şahit olacağız. Kamu açısından ise EYT’lilere yaşlılık aylığı bağlanacak olması, bağlanan yaşlılık aylığı daha sonra uzun vadeli sigorta kollarında EYT kapsamında emekli olanlar ismine prim ödenmeyeceği için çalışan ve emekli nüfus oranının tabir edildiği, Toplumsal Güvenlik Sistemi’nin finansmanı için kıymetli olan aktüel istikrarın önemli derecede etkileneceğin düşünüyorum.”
Kademeli verilmesi gündeme gelebilir
İşverenin yükünü hafifçeletmek ismine bir çalışma bulunmadığına işaret eden Kurt, bu noktada kıdem tazminatı haricinde kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesinin gündeme gelebileceğini lisana getirdi. aslında bu çeşit toplumun genelini ilgilendiren değerli bir bahiste kesinlikle emekçi ve patron kesitleri başta olmak üzere akademisyen ve uygulamacıların da görüş ve teklifleri dikkate alınarak bir çalışma yapılmasının daha uygun olacağına işaret eden Kurt, “Toplumda EYT konusunda büyük bir beklenti oluşmuştur. Bu beklentiler de göz önünde bulundurularak çalışma yapılmalıdır. Bilhassa EYT kapsamında bulunmasına karşın emekli olmayarak çalışmaya devam edenler için de bu mühletler için aylık bağlama oranı yükseltilmelidir” diye konuştu.
KAYNAK: DÜNYA
Okumaya devam et...
İş dünyası etraflarından edinilen bilgilere bakılırsa, patronlar 2023 yılında taban fiyat artışına bağlı olarak, emekli olacaklara yapılacak yüklü kıdem tazminatı ödemelerinin işletmelerin finansman gereksinimini artıracağını düşünüyor. hem de EYT yasalaştığında firma bazında değişmekle bir arada işgücü kaybının ortalama yüzde 20 düzeylerinde olacağını düşünen patronlar, en çok da işletmelerde 45-55 yaş jenerasyonunda en uzman kümedeki kıdemli ve nitelikli işgücü kaybının ortaya çıkaracağı problemlerden dertli. Toplumsal Güvenlik Sistemi açığının azaltılması için önümüzdeki periyotlarda sigorta prim oranlarının yükseltilmesinin gündeme geleceğini düşünen birtakım patronlar, emekli olanların istihdamının devam etmesi durumunda toplumsal güvenlik destekleme prim oranı yüksek olduğu için işletmelerin prim yükünün de artabileceğine işaret ediyor.
TİSK, BAKANLIĞA RAPOR SUNDU
İş dünyasının bahsi geçen EYT dertleri Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu da (TİSK) gündeme taşıdı. Bir basın açıklaması yapan TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, beklentilerin karşılanması yanında patrona önemli yükler getirmeyecek bir düzenleme yapılmasını istediklerini deklare etti. TİSK Lideri Özgür Burak Akkol, EYT düzenlemesinin tesirlerini somut bulgularla ve bilgilerle inceleyen, tahlil tekliflerini de içeren bir rapor hazırladıklarını belirterek, TİSK’in çalışanların refahını öncelediğini bu yaklaşımla EYT düzenlemesini de desteklediklerini bildirdi.
Akkol, “Bu bahiste biroldukça temasta bulunduk ve çalışmamızı Bakanlığımız ile de paylaştık. Tüm tarafların husustan beklentilerini karşılayacak, bir tarafın beklentilerini karşılarken başka tarafa önemli yükler getirmeyecek biçimde tasarlanmış ülkü bir tahlilin üretileceğine olan inancımız tam. Düzenlemenin ülkü bir sistemle devreye alınmasının kamu, emekçi ve patron için değerli bir gelişme olacağını düşünüyoruz” dedi.
AKKOL: GLOBAL REKABETÇİLİĞİ ETKİLEYEBİLİR
İşveren tarafının EYT düzenlemesinin nitelikli iş gücü kaybı ve başta kıdem tazminatı yükü olmak üzere patrona ek maliyetleri gözetecek bir düzenleme beklediğini vurgulayan Akkol, muhtemel düzenlemenin işgücü piyasasındaki istikrarlar açısından kritik ehemmiyette olduğunu söz etti. EYT düzenlemesinin global rekabetçiliği de etkileyecek, senelera yayılabilecek tesirlerin kelam konusu olduğunu vurgulayan Akkol, kıdem tazminatı yükünün yönetilmesini değerli bulduklarını vurgulayarak, “Emekli olup çalışmaya devam edecek çalışma arkadaşlarımız için ise toplumsal güvenlik dayanak primlerindeki patron maliyetleri artışı kaynaklı uzun vadeli maliyet tesirleri ortaya çıkabilir” ikazında bulundu. Akkol, bu maliyet yükünün teşvik ve kolaylıklarla hafifçeletilmesini istediklerini vurguladı.
“KAYIT DIŞILIKLA ÇABA KIYMET KAZANACAK”
Akkol, nitelikli işgücünün çalışmaya devam etmesinin önemsedikleri bir öbür bahis olduğunu da belirterek, “Her 4 işletmeden 3’ü hali hazırda nitelikli işgücüne erişim sorunu yaşadığını bildiriyor, erişimin daha da zorlaşmaması kritik. Bu niçinle, EYT’li çalışanlardan emekli maaşlarını alırken mevcut işlerinde devam etmek isteyenler için tahlil üretilmesi birfazlaca dal ve işletme için kıymet taşıyor” tabirini kullandı. Bu mevzuda, garantili esneklik biçimlerinin yaygınlaştırılmasını da önerdiklerini belirten Akkol, “Nitelikli çalışan açığı kaynaklı tesirlerinin yaşanmaması için bu tahlillerin kritik olduğunu düşünüyoruz” dedi. Kayıt dışılıkla çabanın muhtemel EYT düzenlemesiyle birlikte kıymet kazanacağını belirten Akkol, bütüncül bir gayret beklediklerini, yükümlülüklerini yerine getiren işletmelerin desteklenmesinin kıymet kazandığını öne çıkardı.
EYT’DE 4 KRİTİK SORU
EYT KAPSAMINA KİMLER GİRİYOR?
1999 yılında yürürlükte olan 506 Sayılı Toplumsal Sigortalar Kanununa 4447 sayılı Kanunla eklenen süreksiz 81’inci unsurun (B) bendi ile 8 Eylül 1999’dan evvel sigortalı olanların emekliliği hak etme şartları değiştirildi. Bu tarihten daha sonra emekliliğe hak kazanmak için sigortalılık müddeti ve prim gün sayısının yanında, yaş şartı da aranmaya başlandı. Değişikliktilk evvel, emekliliğe hak kazanabilmek için sigortalılık mühleti ve prim gün sayısındaki şartların karşılanması yetiyordu. Değişiklik öncesinde bayanlarda 20, erkeklerde ise 25 yıl sigortalılık mühleti ve 5000 gün şartını yerine getirenler emekli olabiliyordu. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar “emeklilikte yaşa takılanlar” (EYT) kapsamına giriyor. Emeklilikte yaşa takılanlar, emeklilik şartlarında 1999’da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş kuralı aranmadan, sigortalılık müddeti ve prim günü şartlarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor. Bu kapsama giren 4 milyon kişinin bulunduğu belirtiliyor.
PRİMİ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK?
EYT kapsamına girenlerin prim eksiği var ise bunu birkaç yolda tamamlama imkanı bulunuyor. Erkekler için askerlik, bayanlar için doğum borçlanması primlerin tamamlanması için iki seçenek olarak öne çıkıyor.
SİGORTALILIK MÜDDETİ BİTMEYENLERİN DURUMU NE OLACAK?
Primini doldurup sigortalılık mühletini tamamlamayanların bu süreyi beklemesi gerekecek. Düzenleme 8 Eylül 1999 öncesini kapsadığı için 8 Eylül 2024’e kadar tüm EYT’lilerin sigortalılık mühleti tamamlanmış olacak.
EYT’Lİ OLANLAR EMEKLİ OLMAK ZORUNDA MI?
İş Kanunu’na bakılırsa, emeklilik niçiniyle iş mukavelesini sonlandırma hakkı çalışana ilişkin. Patron, bir çalışanı zorla emekli edemiyor.
SEKTÖR TEMSİLCİLERİ NE DİYOR?
“KIDEM TAZMİNATI YÜKÜ KESİNLİKLE HAFİFLETİLMELİ”
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ ÜST KURULUŞU (OSBÜK) LİDERİ MEMİŞ KÜTÜKCÜ: EYT ile ilgili kamuoyunda değerli bir beklenti oluştuğu fakat buradaki düzenlemelerin iş gücü ve istihdam piyasasını da gözeterek yapılması epey kıymetli. EYT uygulamasının hayata geçmesi halinde işletmelerimiz hem nitelikli insan kaynağı açısından birebir vakitte kıdem tazminatı açısından farklı bir tabloyla karşılaşabilir. Burada bilhassa işletmelerimizde oluşacak kıdem tazminatı yükü, işletmelerimizi finansal açıdan zorlayacak bir noktaya gelmemeli. Enerji, hammadde, iş gücü üzere alanlarda artan maliyetlerden dolayı, işletme sermayelerinde erime yaşayan firmalarımızın EYT’den dolayı oluşabilecek kıdem tazminatı yükü çeşitli teşvik ve dayanaklarla kesinlikle hafifçel etilmeli.
İŞTEN ÇIKMAYI VE ÇIKARMAYI KOLAYLAŞTIRACAK
TÜRKİYE BEYAZ EŞYA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (TÜRKBESD) İDARE HEYETİ ÜYESİ MUSTAFA LAÇİN: EYT kazanılmış bir hak sorgulanamaz, son derece saygılıyız. Bu tazminatı verdikten daha sonra kimi emekçiler ayrılmak isteyebilir ki bu firmanın güç kaybı manasına gelir. Ya da işlerinde yolunda gitmeyen kimi patronlar de EYT’li çalışmak istese de onu işten çıkarabilir. İşten çıkmayı da çıkarmayı da kolaylaştıracak bir durum kelam konusu olacak. bununla birlikte ortaya çıkacak bir kıdem tazminatı yükü var. Bilhassa finansmana ulaşmanın bu derece güç olduğu bu vakitte, ortaya çıkacak kıdem tazminatı yükü nakit akışlarını etkileyecek. ötürüsıyla hem iş barışı ve iş güvenliği açısından birebir vakitte getireceği finansal yük ile ilgili patronun tasalarının dikkate alınması gerekiyor. Bilhassa tazminat ödemeleri noktasında bir kolaylık sağlanması gerekebilir.
YENİ YILDAN EVVEL FORMÜL GETİRİLMELİ
TOBB HAZIR GİYSİ VE KONFEKSİYON KESİMİ MECLİS LİDERİ GURUR FAYAT: Firmalar bazında farklılık göstermekle birlikte kıdem tazminatı yükü fazlaca fazla olacak. Firmaların nakit akışını yönetmekte zorlandığı, finansmana ulaşmak noktasında fazlaca önemli sorun yaşadığı bir periyotta bu biçimde bir yükün gelmesi işletmelerde önemli mağduriyet yaratabilir. Hükümetimizin bununla ilgili de bir düzenleme yapacağını düşünüyorum. Bunun nasıl ödeneceği ile ilgili bir opsiyon olmalı. Aralıkta bu mevzuda bir ödeme formülü getirilmezse, tazminatı aralıkta ödeyemeyenler için yeni yılda daha yüklü bir faturayı finanse etmek gerekebilir. Zira bir daha sonraki yıl yeni değerlendirmelerle hesaplanacak kıdem tazminatı. Yani asgari ücret zammına bağlı olarak kıdemde de artış olacak. Örnek olarak 31 Aralık’ta tazminat yükü 100 milyon TL ise bu 1 Ocak’ta 150 milyon TL’ye hatta daha üst bile çıkabilir. ötürüsıyla erken vakitte bir düzenleme açıklanıp şirketlerin seçeneklerinin ne olduğunu bilmesi kıymetli.
NİTELİKLİ ELEMAN KAYBI İŞLETMELER İÇİN YIKIM OLABİLİR
TOBB PLASTİK, KAUÇUK VE KOMPOZİT SANAYİ MECLİS LİDERİ YAVUZ EROĞLU: Şu an bilhassa yetişmiş eleman genel olarak bir numaralı sorun. Yetişmiş, şirket deneyimi ve hafızası olan, bilgi birikimi taşıyan şahısların şirketten ayrılması büyük bir yıkım manasına gelir. Yalnızca maddi kayıp üzere değil bu husus, yetişmiş bir kişiyi kaybetmek epeyce büyük zahmet şirketler için, hele ki katma bedelli iş yapmanın ehemmiyetinden bahsetmiş olduğumiz bu devirlerde. Düzenlemeler yapılırken iş dünyasının bu telaşlarının da kesinlikle dikkate alınmasını isteriz. Zira bu vasıfsız eleman kaybı üzere değil, yetişmiş eleman kaybı olacak. Bunu göz önünde bulundurarak bir çalışma yapılmasını isteriz.
● TOPLUMSAL GÜVENLİK UZMANI RESUL KURT:
45 EYT’li çalışan için 4,5 milyon TL tazminat bütçesi gerekebilir
Sosyal Güvenlik Uzmanı Resul Kurt, EYT düzenlemesi ve düzenlemenin iş dünyasına tesirlerini kıymetlendirdi. Şu an 5 milyon civarı olan EYT’linin ne kadarının istihdamda olduğunu iddia etmenin güç olduğunu söyleyen Kurt, “Ancak şunu net olarak söyleyebiliyoruz ki EYT düzenlemesi yasalaştığında epey sayıda çalışan kıdem tazminatını alarak işten ayrılacak. Örneğin bir şirket yaş üzerinden kıymetlendirme yapıp, EYT kapsamındaki 45 çalışanı için bugünkü kıdem tazminatı tavanı ile karşılık ayırdığında, ayırması gereken bütçe 4,5 milyon TL. Natürel bu sayılar çalışanın ne kadar mühlet o işyerinde çalıştığına ve fiyatın yüksekliğine göre farklılık gösterecek” dedi. Emekçi tarafında hem kıdem tazminatı ödenmesi ve tıpkı vakitte emekli aylığı bağlanması ile yeni bir gelir oluşacağına dikkat çeken Kurt, şöyleki devam etti: “2008 öncesi sigortalılar emekliyken çalışma hakkına da sahip olduğundan hane halkı gelirinin yakın vadede arttığına şahit olacağız. Patron açısından bakarsak 2023 yılı için üretim maliyetlerinin artmasına ve EYT niçiniyle işten ayrılan çalışanların yerine yeni işçi işe alımlarına şahit olacağız. Kamu açısından ise EYT’lilere yaşlılık aylığı bağlanacak olması, bağlanan yaşlılık aylığı daha sonra uzun vadeli sigorta kollarında EYT kapsamında emekli olanlar ismine prim ödenmeyeceği için çalışan ve emekli nüfus oranının tabir edildiği, Toplumsal Güvenlik Sistemi’nin finansmanı için kıymetli olan aktüel istikrarın önemli derecede etkileneceğin düşünüyorum.”
Kademeli verilmesi gündeme gelebilir
İşverenin yükünü hafifçeletmek ismine bir çalışma bulunmadığına işaret eden Kurt, bu noktada kıdem tazminatı haricinde kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesinin gündeme gelebileceğini lisana getirdi. aslında bu çeşit toplumun genelini ilgilendiren değerli bir bahiste kesinlikle emekçi ve patron kesitleri başta olmak üzere akademisyen ve uygulamacıların da görüş ve teklifleri dikkate alınarak bir çalışma yapılmasının daha uygun olacağına işaret eden Kurt, “Toplumda EYT konusunda büyük bir beklenti oluşmuştur. Bu beklentiler de göz önünde bulundurularak çalışma yapılmalıdır. Bilhassa EYT kapsamında bulunmasına karşın emekli olmayarak çalışmaya devam edenler için de bu mühletler için aylık bağlama oranı yükseltilmelidir” diye konuştu.
KAYNAK: DÜNYA
Okumaya devam et...