Emeklilikte yaşa takılanlarla (EYT) ilgili 5 prim puanı düzenlemesi katılaştı. EYT kanunuyla, emekli olanların işe devamı durumunda olağan çalışanlara bakılırsa ortaya çıkan 5 puanlık prim farkı kaldırılacak. Olağan çalışan için sigorta primi brüt fiyatın yüzde 37.5’i olup bunun yüzde 15’i çalışanın brüt maaşından, 22.5’i işverence ödeniyor. Nizamlı ödemede patron hissesinden yüzde 5 indirim yapılıyor. Patronun cebinden sigorta primi için brüt fiyatın yüzde 17.5’i çıkıyor. Emekli çalışanda ise yüzde 7.5 çalışandan, yüzde 24.5 patrondan kesiliyor. Ortada yüzde 7’lik bir fark oluşuyor. Patronun maliyeti yüzde 19.5’a inecek. EYT’de merak edilen birtakım soruların cevapları şu biçimde:
BORÇLANMA BAŞLANGIÇ TARİHİNİ GERİYE ÇEKER Mİ?
Borçlanma eksik prim gününü tamamlar. Birinci kez sigortalı olunan tarihtilk öncesi askerlik, staj, doktora devrine ait borçlanmalar işe başlangıç tarihini geriye çeker. 5510 sayılı Kanun’un 41’inci hususu uyarınca borçlandırılan mühlet, bu kanunun 38’inci hususuna göre malullük, yaşlılık ve mevt sigortalarına tabi olarak birinci kere kapsama girilen tarihtilk evvelki mühlet ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye gdolayılür.
ASKERLİK BORÇLANMASI BAŞLANGICI NE KADAR ÖNE ÇEKER?
Askerlik öncesi SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, özel bankalar da dâhil olmak üzere bir işte çalışmamış olanların askerlik borçlanması yapması yaş ve günlerini öne çekmesinde fayda bulunuyor. İşe girdikten daha sonra askerlik yapanların borçlanması ise yalnızca prim ödeme gün sayısını artırıyor, fakat emeklilik tarihini öne çekmiyor. Şubat 2000 tarihinde sigortalı işe başlayıp askerliğini 1999 yılında yapan borçlanarak emekli olabiliyor. Örneğin 1994 yılında 550 gün askerlik yapan bir kişinin borçlanması durumunda sigorta başlangıcı bu gün sayısı kadar geri çekilmiş oluyor.
BORÇLANMA YOLUNUN KAPATILMASI KELAM KONUSU OLUR MU?
Sigortası 8 Eylül 1999’dan evvel başlayanların EYT kapsamında olacağı tabir ediliyor. Bu tarihin nihaileşmesi halinde öncesi için borçlanma imkânı var. Bu yolun kapatılacağı ihtimali zayıf. Lakin askerlik borçlanması için maddede açık karar bulunması, yönetmelikle uygulamaya açıklık getirilmesinde fayda bulunuyor. Staj sigortasıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladıkları tarih içinde doğum yapan bayanlar başlangıç tarihini borçlanma yaptığı gün sayısı kadar geri çekebilecek.
BORÇLANMA İÇİN FAZLADAN ÖDENEN PARA GERİ ALINABİLİR Mİ?
Borçlanmaya karşın emekli olma imkânı kalmayanlar ödedikleri primlerin iadesini talep edebiliyor. Bilmeden askerlik yahut doğum borçlanması yapanlar borçlanma fiyatını geri alabiliyor. Eski SSK’lılar (4A) için 2008’dilk evvel kendi ismine ödenen hem personel tıpkı vakitte patron primi, 2008’den daha sonra ise yalnızca emekçi primleri geri ödeniyor. Bağ-Kur’lu için tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor. Bu primler yalnızca malul, yaşlı ve mevt sigortaları için olanlardan oluşuyor. Memurlarda ise bu durum kesenek iadesi formunda oluyor.
FİİLİ HİZMET ARTIRIMIYLA EMEKLİLİĞİM ÖNE ÇEKİLİR Mİ?
45’in üzerinde uygulanan yıpranma hissesinin sigorta girişini 1999 öncesine çekmede tesiri yok. Yıpranmaya tabi çalışanlar gün sayılarının yüksek olması niçiniyle olağan sigortalılardan daha avantajlı. 2000 yılı öncesi, mesela Kasım 1999’da fiili hizmet artırımıyla çalışıldıysa yıpranma mühleti geri çekilerek EYT kapsamına girelebilir.
Okumaya devam et...
BORÇLANMA BAŞLANGIÇ TARİHİNİ GERİYE ÇEKER Mİ?
Borçlanma eksik prim gününü tamamlar. Birinci kez sigortalı olunan tarihtilk öncesi askerlik, staj, doktora devrine ait borçlanmalar işe başlangıç tarihini geriye çeker. 5510 sayılı Kanun’un 41’inci hususu uyarınca borçlandırılan mühlet, bu kanunun 38’inci hususuna göre malullük, yaşlılık ve mevt sigortalarına tabi olarak birinci kere kapsama girilen tarihtilk evvelki mühlet ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye gdolayılür.
ASKERLİK BORÇLANMASI BAŞLANGICI NE KADAR ÖNE ÇEKER?
Askerlik öncesi SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, özel bankalar da dâhil olmak üzere bir işte çalışmamış olanların askerlik borçlanması yapması yaş ve günlerini öne çekmesinde fayda bulunuyor. İşe girdikten daha sonra askerlik yapanların borçlanması ise yalnızca prim ödeme gün sayısını artırıyor, fakat emeklilik tarihini öne çekmiyor. Şubat 2000 tarihinde sigortalı işe başlayıp askerliğini 1999 yılında yapan borçlanarak emekli olabiliyor. Örneğin 1994 yılında 550 gün askerlik yapan bir kişinin borçlanması durumunda sigorta başlangıcı bu gün sayısı kadar geri çekilmiş oluyor.
BORÇLANMA YOLUNUN KAPATILMASI KELAM KONUSU OLUR MU?
Sigortası 8 Eylül 1999’dan evvel başlayanların EYT kapsamında olacağı tabir ediliyor. Bu tarihin nihaileşmesi halinde öncesi için borçlanma imkânı var. Bu yolun kapatılacağı ihtimali zayıf. Lakin askerlik borçlanması için maddede açık karar bulunması, yönetmelikle uygulamaya açıklık getirilmesinde fayda bulunuyor. Staj sigortasıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladıkları tarih içinde doğum yapan bayanlar başlangıç tarihini borçlanma yaptığı gün sayısı kadar geri çekebilecek.
BORÇLANMA İÇİN FAZLADAN ÖDENEN PARA GERİ ALINABİLİR Mİ?
Borçlanmaya karşın emekli olma imkânı kalmayanlar ödedikleri primlerin iadesini talep edebiliyor. Bilmeden askerlik yahut doğum borçlanması yapanlar borçlanma fiyatını geri alabiliyor. Eski SSK’lılar (4A) için 2008’dilk evvel kendi ismine ödenen hem personel tıpkı vakitte patron primi, 2008’den daha sonra ise yalnızca emekçi primleri geri ödeniyor. Bağ-Kur’lu için tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor. Bu primler yalnızca malul, yaşlı ve mevt sigortaları için olanlardan oluşuyor. Memurlarda ise bu durum kesenek iadesi formunda oluyor.
FİİLİ HİZMET ARTIRIMIYLA EMEKLİLİĞİM ÖNE ÇEKİLİR Mİ?
45’in üzerinde uygulanan yıpranma hissesinin sigorta girişini 1999 öncesine çekmede tesiri yok. Yıpranmaya tabi çalışanlar gün sayılarının yüksek olması niçiniyle olağan sigortalılardan daha avantajlı. 2000 yılı öncesi, mesela Kasım 1999’da fiili hizmet artırımıyla çalışıldıysa yıpranma mühleti geri çekilerek EYT kapsamına girelebilir.
Okumaya devam et...