Emeklilikte yaşa takılanlara (EYT) ait düzenleme heyecanla beklenirken, çalışanlar üzere patron ve devlet de planlamalarını yapıyor. Birinci yıl emekli olması beklenenlerin sayısı toplam çalışanların yüzde 6’sını oluşturuyor. Kıdem tazminatı işyerlerinde ana gündem hususu olurken, Hazine garantisiyle düşük faizli kredi takviyesi nefes aldıracak. Burada işletme sınırlaması olmayacak.
Ancak kredinin emeli çerçevesinde kullanılması için işyerinde EYT niçiniyle istifa edip ayrılan olması şartı aranacak. Son iş yerinde ister bir yıl ister 10 yıl çalışsın EYT kapsamında emekli olacak bütün çalışanların kıdem tazminatı hakkı korunacak.
ÖNCE İŞTEN ÇIKIŞ
Emekli olup çalışmaya devam edenlerin kıdemi konusunda ise emekçi ve patron içinde mutabakata varılarak ayrılma halinde ödeme yapılabilecek. EYT kapsamında emekli olup çalışmaya devam edecekler için evvela işten çıkış yapılacak.
Çıkışla birlikte kıdem hakkı da otomatik olarak doğacak. EYT’lilere kıdem tazminatı, patrona takviye başta olmak üzere merak edilen birtakım soruların karşılıkları şöyleki:
İşverene kıdem dayanağından hangi işletmeler faydalanacak?
EYT’li olup da çalışmaya devam edenler için olağan çalışanlarda olduğu üzere 5 puanlık toplumsal güvenlik prim dayanağı verilecek. Patronlara kıdem tazminatı ödeme konusunda Kredi Garanti Fonu aracılığıyla kredi takviyesi sağlanacak. Burada işletme sınırlaması kelam konusu olmayacak. İşyerinde EYT niçiniyle istifa edip ayrılan bulunması şartı aranacak.
Emeklilikte kıdem tazminatı almak için kaç yıl çalışmak gerekiyor?
Emeklilik dilekçesi verip istifa eden çalışanlar kıdem tazminatını mevcut çalışanlar üzere alabilecek. Tıpkı işyerinde yahut tıpkı patrona bağlı işyerlerinde bir yıllık çalışma müddeti olan kıdeme hak kazanır. EYT kapsamında emekli aylığına hak kazanan herkes kıdemini de alabilecek. Emekli olmak isteyenlerin evvela işyerinden istifa etmesi gerekiyor. Biriken fiyatları var ise yıllık müsaade üzere haklarını da alarak işten ayrılabilirler.
Çalışmaya devam edenler için süreç nasıl işleyecek?
Patron, emekli olan çalışanını bir daha sonraki ayın başı prestijiyle sigortalı olarak işe alabilir. Çalışmaya devam edenlerin maaşları düşmeyecek. Kıdemin tamamı ya da taksitle ödenmesi konusunda çalışan ve patron içinde mutabakat sağlanması gerekiyor. Kıdem tazminatını almadan emekli olup çalışmaya devam edenler ayrılırken tazminatı alabilir.
Hizmet tespiti için arabulucuya gitmeye gerek var mı?
Hizmet tespit davası açmadan evvel arabulucuya başvurma zaruriliği bulunmuyor. Bu davalar sonuç katılaşmadan icra edilemeyen kararlardır. Muhakeme metoduna göre yaklaşık iki ayda sonuçlanıyor. Karar yüksek mahkemeye taşındıysa bir ay ortasında gerekçeli karar bildiriliyor.
Gün boşluğu niçiniyle hizmet borçlanması yapabilecek mi?
EYT kapsamında 5000 günü dolmayan sigortalılar 5510 sayılı Kanunda yer alan müddetlerin bulunması halinde hizmet borçlanmasına gidebilir. Fiyatsız doğum, analık müsaadesi, eski Emekli Sandığı kapsamındakilerin aylıksız müsaade mühletleri, avukatlık stajı, yedek astsubay okulunda geçen müddetler bu kapsamda yer alıyor.
Kıdem tazminatında bir üst tavan olacak mı?
KIDEM tazminatı üst tavanı taban fiyata göre hesaplanıyor. Ocak ayı itibariyle yeni kıdem tazminatı tavanı üzerinden hesaplama yapılacak. Bugün itibariyle bu tavan 15 bin 71 lira. EYT kapsamında emeklilikte de bu geçerli olacak. Örneğin, 18 bin lira maaş alan birisi emekli olduğunda kıdemi 15 bin 371 lira üzerinden hesaplanacak. Yeni taban fiyat bu tavan fiyat da yükselecek.
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak?
KIDEM tazminatı hesaplanırken, son brüt maaş hesabındaki çıkarın yanı sıra yıl ortasında ödenen tüm nakit paralara bakılacak. İkramiye, yemek parası, kıyafet parası, misyon tazminatı, kasa tazminatı üzere nizamlı ödemeler brüt fiyata eklenecek. Fazla mesai, yıllık müsaade fiyatı, doğum, evlenme yardımı kıdem tazminatına temel fiyata dâhil edilmiyor. Çalışanın tertipli olarak aldığı teşvik primi ve telif ödemeleri ise hesaplamada dikkate alınır.
Sigortasız çalıştırıldığım yıllar için kıdem tazminatı talep edebilir miyim?
Sigortasız çalışmaların dokümanlarla kanıtlanması durumunda geriye dönük olarak sigortalılık sağlanacağı üzere kıdem tazminatı alma hakkı da doğar. Dokümanla kanıtlama imkânı olmayanların hizmetlerinin geçtiği yılın sonunda başlayarak 5 yıl ortasında iş mahkemesine başvurarak hizmet tespit davası açması gerekiyor. Sigortalının vefatı durumunda mirasçılar sigortalının vefat tarihinden itibaren hizmet tespit davası açabilir.
Çalışanın mevti halinde tazminatı mirasçı alabilir mi?
İş Kanunu’na nazaran, emekçinin vefatı halinde doğan tazminat meblağı yasal mirasçılarına ödenir.
Prime temel karın düşük gösterilmesi emekli aylığımı epeyce mu düşürür?
ÇIKAR düşük gösterilirse emekli aylığı düşük bağlanır. Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu 80. hususu prime temel hasılatlara nelerin dâhil edileceğini düzenliyor. Fiyatla birlikte prim, ikramiye, bu nitelikteki başka ödemeler katılıyor.
KAYNAK: SABAH
Okumaya devam et...
Ancak kredinin emeli çerçevesinde kullanılması için işyerinde EYT niçiniyle istifa edip ayrılan olması şartı aranacak. Son iş yerinde ister bir yıl ister 10 yıl çalışsın EYT kapsamında emekli olacak bütün çalışanların kıdem tazminatı hakkı korunacak.
ÖNCE İŞTEN ÇIKIŞ
Emekli olup çalışmaya devam edenlerin kıdemi konusunda ise emekçi ve patron içinde mutabakata varılarak ayrılma halinde ödeme yapılabilecek. EYT kapsamında emekli olup çalışmaya devam edecekler için evvela işten çıkış yapılacak.
Çıkışla birlikte kıdem hakkı da otomatik olarak doğacak. EYT’lilere kıdem tazminatı, patrona takviye başta olmak üzere merak edilen birtakım soruların karşılıkları şöyleki:
İşverene kıdem dayanağından hangi işletmeler faydalanacak?
EYT’li olup da çalışmaya devam edenler için olağan çalışanlarda olduğu üzere 5 puanlık toplumsal güvenlik prim dayanağı verilecek. Patronlara kıdem tazminatı ödeme konusunda Kredi Garanti Fonu aracılığıyla kredi takviyesi sağlanacak. Burada işletme sınırlaması kelam konusu olmayacak. İşyerinde EYT niçiniyle istifa edip ayrılan bulunması şartı aranacak.
Emeklilikte kıdem tazminatı almak için kaç yıl çalışmak gerekiyor?
Emeklilik dilekçesi verip istifa eden çalışanlar kıdem tazminatını mevcut çalışanlar üzere alabilecek. Tıpkı işyerinde yahut tıpkı patrona bağlı işyerlerinde bir yıllık çalışma müddeti olan kıdeme hak kazanır. EYT kapsamında emekli aylığına hak kazanan herkes kıdemini de alabilecek. Emekli olmak isteyenlerin evvela işyerinden istifa etmesi gerekiyor. Biriken fiyatları var ise yıllık müsaade üzere haklarını da alarak işten ayrılabilirler.
Çalışmaya devam edenler için süreç nasıl işleyecek?
Patron, emekli olan çalışanını bir daha sonraki ayın başı prestijiyle sigortalı olarak işe alabilir. Çalışmaya devam edenlerin maaşları düşmeyecek. Kıdemin tamamı ya da taksitle ödenmesi konusunda çalışan ve patron içinde mutabakat sağlanması gerekiyor. Kıdem tazminatını almadan emekli olup çalışmaya devam edenler ayrılırken tazminatı alabilir.
Hizmet tespiti için arabulucuya gitmeye gerek var mı?
Hizmet tespit davası açmadan evvel arabulucuya başvurma zaruriliği bulunmuyor. Bu davalar sonuç katılaşmadan icra edilemeyen kararlardır. Muhakeme metoduna göre yaklaşık iki ayda sonuçlanıyor. Karar yüksek mahkemeye taşındıysa bir ay ortasında gerekçeli karar bildiriliyor.
Gün boşluğu niçiniyle hizmet borçlanması yapabilecek mi?
EYT kapsamında 5000 günü dolmayan sigortalılar 5510 sayılı Kanunda yer alan müddetlerin bulunması halinde hizmet borçlanmasına gidebilir. Fiyatsız doğum, analık müsaadesi, eski Emekli Sandığı kapsamındakilerin aylıksız müsaade mühletleri, avukatlık stajı, yedek astsubay okulunda geçen müddetler bu kapsamda yer alıyor.
Kıdem tazminatında bir üst tavan olacak mı?
KIDEM tazminatı üst tavanı taban fiyata göre hesaplanıyor. Ocak ayı itibariyle yeni kıdem tazminatı tavanı üzerinden hesaplama yapılacak. Bugün itibariyle bu tavan 15 bin 71 lira. EYT kapsamında emeklilikte de bu geçerli olacak. Örneğin, 18 bin lira maaş alan birisi emekli olduğunda kıdemi 15 bin 371 lira üzerinden hesaplanacak. Yeni taban fiyat bu tavan fiyat da yükselecek.
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanacak?
KIDEM tazminatı hesaplanırken, son brüt maaş hesabındaki çıkarın yanı sıra yıl ortasında ödenen tüm nakit paralara bakılacak. İkramiye, yemek parası, kıyafet parası, misyon tazminatı, kasa tazminatı üzere nizamlı ödemeler brüt fiyata eklenecek. Fazla mesai, yıllık müsaade fiyatı, doğum, evlenme yardımı kıdem tazminatına temel fiyata dâhil edilmiyor. Çalışanın tertipli olarak aldığı teşvik primi ve telif ödemeleri ise hesaplamada dikkate alınır.
Sigortasız çalıştırıldığım yıllar için kıdem tazminatı talep edebilir miyim?
Sigortasız çalışmaların dokümanlarla kanıtlanması durumunda geriye dönük olarak sigortalılık sağlanacağı üzere kıdem tazminatı alma hakkı da doğar. Dokümanla kanıtlama imkânı olmayanların hizmetlerinin geçtiği yılın sonunda başlayarak 5 yıl ortasında iş mahkemesine başvurarak hizmet tespit davası açması gerekiyor. Sigortalının vefatı durumunda mirasçılar sigortalının vefat tarihinden itibaren hizmet tespit davası açabilir.
Çalışanın mevti halinde tazminatı mirasçı alabilir mi?
İş Kanunu’na nazaran, emekçinin vefatı halinde doğan tazminat meblağı yasal mirasçılarına ödenir.
Prime temel karın düşük gösterilmesi emekli aylığımı epeyce mu düşürür?
ÇIKAR düşük gösterilirse emekli aylığı düşük bağlanır. Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu 80. hususu prime temel hasılatlara nelerin dâhil edileceğini düzenliyor. Fiyatla birlikte prim, ikramiye, bu nitelikteki başka ödemeler katılıyor.
KAYNAK: SABAH
Okumaya devam et...