Zoltan Pozsar kaleme aldığı “War and Industrial Policy” yazısında yatırımcıların daha hakikat kararlar verebilmeleri için, tarih ve jeopolitik strateji de okumalarının ne kadar değerli olduğunu hatırlattı.
“Bir devir enflasyonu düşük tutan üç durum vardı; maliyet artışına mani olan göçmenlerin ucuz işgücü, ucuz Çin malları ve Avrupa’yı besleyen ucuz Rus gazı (küreselleşmenin genişlediği bir dönem). Dünyada iki ana uyumlu ticari ve finansal beraberlik vardı; ABD ve Çin (“Chimerica”), Avrupa ve Rusya (“Eurussia”). Geleceğe ait ticari beklentiler olumludan telaşa dönmeye başlayınca bu ahenk da bozuldu (Dale Copeland’ın “Economic Interdependence and War” kitabında belirttiği “theory of trade expectations” gibi).
Güven nasıl kayboldu? Çin ucuz üretimle zenginleşip teknoloji de üretmeye başlayınca bu ABD’nin güzeline gitmedi (gelsin yaptırımlar). Rusya gaz satarak epey zenginleşti, Almanya da ucuz gazla ürettiği değerli mallarla hayli varlıklı oldu. Fakat NATO ve Ukrayna problemi niçiniyle ortaları bozuldu.
ABD, daha evvel devam eden uyumlu beraberlikler sürerken mali genişleme ile zenginleşti. Lakin bu beraberlikler bozulduğuna bakılırsa düşük enflasyon periyodunun sona ermesi kaçınılmaz.
Şimdi ise en büyük emtia üreticisi Rusya ve dünyanın fabrikası Çin içinde yakınlaşma var (“Chussia”). Bu Avrasya ittifakına yaptırım uygulayan Batı da (ABD ve Avrupa) birbirine yakınlaşıyor.
Aradaki gayret bir şeyleri denetim etme çabası; teknoloji, emtia, üretim ve boğazlar (Tayvan, Hürmüz, İstanbul Boğazı). Ukrayna, Tayvan, Kore ve İran bu gayretin sıcak noktaları. İstanbul Boğazı da her iki taraf için kritik kıymette. ötürüsıyla Türkiye’nin hangi tarafa yakın duracağı da. Hindistan ve G. Kore Avrasya ittifakıyla dirsek temasında. Avrupa Rus gazını kısmen de olsa ABD’den LNG ile, Rusya da çip gereksinimini Çin’den karşılamaya başladı. Değerli çip üreticileri Tayvan ve G.Kore ise Çin ablukasıyla karşı karşıya. Askeri teçhizat üretiminde çip kritik ehemmiyete sahip.
İKİ DEV BİRLİKTELİK BOZULDU: ENFLASYONDA DÜŞÜŞ OLMAZ
Tüm bu çabalara bakınca enflasyonun süratle yavaşlayacağına ait varsayımlar safça optimist. Chimerica ve Eurussia beraberliklerinin sona ermesiyle oluşan arz tarafındaki maliyetler enflasyonun düşmesini engelliyor.
Zoltan’a göre Batının ekonomik savaşı kazanması için şunları yapması gerekecek;
(1) Silahlanmak,
(2) Tedarik ablukalarını aşmak (çip üretimi ve boğazların kontrolü),
(3) Besin, emtia ve güç stoklamak,
(4) Güç koridorları
Zoltan, yazısında yatırımcıların şunlara dikkat etmesi gerektiğini söylüyor;
(1) Emtia gereksinimi artacak, emtiaya sahip devletler bunu paylaşmak istemeyecek,
(2) Gerekli harcamaları yapabilmek için devletler ve şirketler borçlanmaya gidecek,
(3) Düşük enflasyon devri artık bitti, üstte yapılması gerekenler faizlerin ne kadar yüksek olduğuna bakılmaksızın yapılacak,
(4) Doğu’daki güçlü ülkeler Batı’nın borçlanmasını artık finanse etmek istemeyecek.”
Okumaya devam et...
“Bir devir enflasyonu düşük tutan üç durum vardı; maliyet artışına mani olan göçmenlerin ucuz işgücü, ucuz Çin malları ve Avrupa’yı besleyen ucuz Rus gazı (küreselleşmenin genişlediği bir dönem). Dünyada iki ana uyumlu ticari ve finansal beraberlik vardı; ABD ve Çin (“Chimerica”), Avrupa ve Rusya (“Eurussia”). Geleceğe ait ticari beklentiler olumludan telaşa dönmeye başlayınca bu ahenk da bozuldu (Dale Copeland’ın “Economic Interdependence and War” kitabında belirttiği “theory of trade expectations” gibi).
Güven nasıl kayboldu? Çin ucuz üretimle zenginleşip teknoloji de üretmeye başlayınca bu ABD’nin güzeline gitmedi (gelsin yaptırımlar). Rusya gaz satarak epey zenginleşti, Almanya da ucuz gazla ürettiği değerli mallarla hayli varlıklı oldu. Fakat NATO ve Ukrayna problemi niçiniyle ortaları bozuldu.
ABD, daha evvel devam eden uyumlu beraberlikler sürerken mali genişleme ile zenginleşti. Lakin bu beraberlikler bozulduğuna bakılırsa düşük enflasyon periyodunun sona ermesi kaçınılmaz.
Şimdi ise en büyük emtia üreticisi Rusya ve dünyanın fabrikası Çin içinde yakınlaşma var (“Chussia”). Bu Avrasya ittifakına yaptırım uygulayan Batı da (ABD ve Avrupa) birbirine yakınlaşıyor.
Aradaki gayret bir şeyleri denetim etme çabası; teknoloji, emtia, üretim ve boğazlar (Tayvan, Hürmüz, İstanbul Boğazı). Ukrayna, Tayvan, Kore ve İran bu gayretin sıcak noktaları. İstanbul Boğazı da her iki taraf için kritik kıymette. ötürüsıyla Türkiye’nin hangi tarafa yakın duracağı da. Hindistan ve G. Kore Avrasya ittifakıyla dirsek temasında. Avrupa Rus gazını kısmen de olsa ABD’den LNG ile, Rusya da çip gereksinimini Çin’den karşılamaya başladı. Değerli çip üreticileri Tayvan ve G.Kore ise Çin ablukasıyla karşı karşıya. Askeri teçhizat üretiminde çip kritik ehemmiyete sahip.
İKİ DEV BİRLİKTELİK BOZULDU: ENFLASYONDA DÜŞÜŞ OLMAZ
Tüm bu çabalara bakınca enflasyonun süratle yavaşlayacağına ait varsayımlar safça optimist. Chimerica ve Eurussia beraberliklerinin sona ermesiyle oluşan arz tarafındaki maliyetler enflasyonun düşmesini engelliyor.
Zoltan’a göre Batının ekonomik savaşı kazanması için şunları yapması gerekecek;
(1) Silahlanmak,
(2) Tedarik ablukalarını aşmak (çip üretimi ve boğazların kontrolü),
(3) Besin, emtia ve güç stoklamak,
(4) Güç koridorları
Zoltan, yazısında yatırımcıların şunlara dikkat etmesi gerektiğini söylüyor;
(1) Emtia gereksinimi artacak, emtiaya sahip devletler bunu paylaşmak istemeyecek,
(2) Gerekli harcamaları yapabilmek için devletler ve şirketler borçlanmaya gidecek,
(3) Düşük enflasyon devri artık bitti, üstte yapılması gerekenler faizlerin ne kadar yüksek olduğuna bakılmaksızın yapılacak,
(4) Doğu’daki güçlü ülkeler Batı’nın borçlanmasını artık finanse etmek istemeyecek.”
Okumaya devam et...