Türkiye’de son 5 yıldır ani fiyat hareketleriyle gündemden düşmeyen, bilhassa son periyotta afaki oranlarda artışlarla tüm dikkatleri üzerine toplayan yaş meyve-sebzede çarpık tablo Rekabet Kurumu’nun raporuyla ortaya çıktı. Geçtiğimiz günlerde SABAH’ın gündeme getirdiği 155 sayfalık “Yaş meyve-sebze bölüm incelemesi raporu”, fahiş meyve-sebze fiyatlarıyla ilgili fotoğrafı ortaya çıkardı. Rapora nazaran üretimde bütün yükü çiftçi çekerken kârı tüccar, kurulcu, sevkiyatçı ve marketler alıyor.
REKABET KURUMU’NDAN RAPORU: TACİR % 16 KÂR EDİYOR
Raporda üretim, tedarik ve maliyet kalemlerinin senaryoları hesaplandı. Bütün evrelerde maliyet kalemlerinin eklendiği tabloda çiftçi hiç kâr edemezken ortacılar cebini dolduruyor.
1 TL OLAN ESER NERELERE GELİYOR!
Örnek senaryoda kilogram fiyatı 1 TL olarak belirlenen 10 bin kilogramlık eserde, gelir vergisi stopajı ve Bağ-Kur vergisi düşüldüğünde çiftçinin eline 9 bin 700 TL kalıyor.
Bu eserde tacirin ise kârı yüzde 16 olurken, Antalya Hal’indeki komiteci yüzde 8 kâr alıyor.
Yola çıkan bu esere İstanbul ya da Ankara’daki Hal komitecisi da yüzde 8 kâr ekliyor. Akabinde markete eseri ulaştıracak olan sevkiyatçı devreye giriyor ve esere o da yüzde 17 kâr ekliyor.
Aynı esere son kârı ise yüzde 16 ile market koyuyor. bu biçimdece kilogramı 1 TL olan eser tüketiciye ulaştığında en az 2.81 TL’yi buluyor. Tüm bu süreçte sıkıntıyı çiftçi çekerken, aracı, komiteci, sevkiyatçı ve marketler ise tatlı kârını alıyor.
ARACI SAYISI ÜRETİCİYİ GEÇTİ
Raporda dikkat çeken bir öteki tablo da Hal Kayıt Sistemi’ne (HKS) kayıtlı üretici ve aracı sayıları oldu. Buna göre kurulcu ve tüccar sayısı, sisteme kayıtlı üretici sayısını geçti. Rapora göre HKS’ye kayıtlı üretici sayısı 12 bin 166 iken, sistemdeki tüccar ve kurulcu sayısı 15 bin 438 oldu.
ÇİFTÇİ GÜÇLENDİRİLMELİ
Gıdada vergi indirimi öncesini baz alan raporda, eserin çiftçiden başlayıp tacir, komiteci, sevkiyatçı, kurulcu, market ve tüketiciye varan tüm süreçleri incelendi. Tahlil haritasının da çıkarıldığı raporda, tarım mamüllerinde gerçekleşen fiyat dalgalanmaları ve öteki konulardaki hayli sayıdaki incelemenin yapıldığı vurgulandı. Bu kapsamda bölümde yapısal düzenlemeler yapılmasına karar verilmesi gerektiğinin altı çizildi. Bu evrede temel tahlil olarak görülen “çiftçilerin güçlendirilmesi” amacı doğrultusunda üretici tertipleri ve kooperatifler üzerine yoğunlaşılması gerektiğine dikkat çekildi.
KAYNAK: SABAH
Okumaya devam et...
REKABET KURUMU’NDAN RAPORU: TACİR % 16 KÂR EDİYOR
Raporda üretim, tedarik ve maliyet kalemlerinin senaryoları hesaplandı. Bütün evrelerde maliyet kalemlerinin eklendiği tabloda çiftçi hiç kâr edemezken ortacılar cebini dolduruyor.
1 TL OLAN ESER NERELERE GELİYOR!
Örnek senaryoda kilogram fiyatı 1 TL olarak belirlenen 10 bin kilogramlık eserde, gelir vergisi stopajı ve Bağ-Kur vergisi düşüldüğünde çiftçinin eline 9 bin 700 TL kalıyor.
Bu eserde tacirin ise kârı yüzde 16 olurken, Antalya Hal’indeki komiteci yüzde 8 kâr alıyor.
Yola çıkan bu esere İstanbul ya da Ankara’daki Hal komitecisi da yüzde 8 kâr ekliyor. Akabinde markete eseri ulaştıracak olan sevkiyatçı devreye giriyor ve esere o da yüzde 17 kâr ekliyor.
Aynı esere son kârı ise yüzde 16 ile market koyuyor. bu biçimdece kilogramı 1 TL olan eser tüketiciye ulaştığında en az 2.81 TL’yi buluyor. Tüm bu süreçte sıkıntıyı çiftçi çekerken, aracı, komiteci, sevkiyatçı ve marketler ise tatlı kârını alıyor.
ARACI SAYISI ÜRETİCİYİ GEÇTİ
Raporda dikkat çeken bir öteki tablo da Hal Kayıt Sistemi’ne (HKS) kayıtlı üretici ve aracı sayıları oldu. Buna göre kurulcu ve tüccar sayısı, sisteme kayıtlı üretici sayısını geçti. Rapora göre HKS’ye kayıtlı üretici sayısı 12 bin 166 iken, sistemdeki tüccar ve kurulcu sayısı 15 bin 438 oldu.
ÇİFTÇİ GÜÇLENDİRİLMELİ
Gıdada vergi indirimi öncesini baz alan raporda, eserin çiftçiden başlayıp tacir, komiteci, sevkiyatçı, kurulcu, market ve tüketiciye varan tüm süreçleri incelendi. Tahlil haritasının da çıkarıldığı raporda, tarım mamüllerinde gerçekleşen fiyat dalgalanmaları ve öteki konulardaki hayli sayıdaki incelemenin yapıldığı vurgulandı. Bu kapsamda bölümde yapısal düzenlemeler yapılmasına karar verilmesi gerektiğinin altı çizildi. Bu evrede temel tahlil olarak görülen “çiftçilerin güçlendirilmesi” amacı doğrultusunda üretici tertipleri ve kooperatifler üzerine yoğunlaşılması gerektiğine dikkat çekildi.
KAYNAK: SABAH
Okumaya devam et...