Haber7/ Müge Çakmak- Fuat Öner
Pandemiyle birlikte konut piyasasında azalan arz ve devamında yükselen enflasyonla birlikte artan kira meblağlarına bir de fırsatçı mesken sahipleri eklenince bilhassa büyük kentlerde kira fiyatları 2-3 katına çıktı.
Son periyotta İstanbul, Ankara ve İzmir üzere büyük kentlerde kiralık konut bulmak artık pek sıkıntı olmaya başladı. İlanda olan kiralık konutlarsa adeta cep yakıyor. O denli ki artık İstanbul’da 3-4 bin TL’nin altına kiralık daire bulmak imkansız… Tüm Türkiye’de de benzeri durum kelam konusu.
Mesken sahipleri artık fiyatları günlük değiştirirken öbür bir yandan da eski kiracılarını çıkararak dairelerini yüksek fiyattan kiraya vermek isteyenler bin bir mazeret ve hukuksuzca kiracılarını çıkarma sıkıntısına girdi.
“KİRA FİYATLARININ DURUMU VAHİM”
Kira meblağlarında son durumu ve yüksek kiralara tahlil tekliflerini Haber7 ile paylaşan İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, meblağların geldiği seviyeyi ‘vahim’ olarak nitelendirirken “Kiraya çıkanlar ya personel ya memur ya da öğrenci bu beşerler bu meblağları ödeyemez” dedi.
“KİRA FİYATLARI TAVAN YAPMIŞ DURUMDA”
Tüm İstanbul’a baktığınızda şimdi tüm ilçe ve semtlerde fiyatlar tavan yaptı diyen Aşa “Kıtlık faktörü var. Beşerler mesken bulamıyor buldukları da çok yüksek fiyatlardan. Şu anda bizce meblağları tavan yapmış vaziyette yani bunun daha yükseği olmaz zira bilhassa kiralık meskenlere baktığınızda bunu talep eden beşerler ya personel ya memur ya çalışan ya da öğrenci hali vakti fazlaca yeterli olan epeyce parası olan kişi gidip konut tutmuyor.
Sonuçta aslına bakarsan parası olan bu beşerler gidip kendilerine mesken alıyor. Kiracı profili o denli değil. Kiracı profiline baktığınız vakit bu biçimde yüksek kiraları kaldıracak ekonomik güçte değiller. Bu sebepten talepte gitgide azalıyor. Yüksek fiyatlı olanlara talep yok şuanda. Talep azalıyor talebin azalması demek fiyatların aslında bir ölçü gevşemesi demek.” dedi.
“KİRALIK DAİRE ALTERNATİFLERİNİ ÇOĞALTMAK LAZIM”
Yüksek fiyatlarla birlikte düşen talebin fiyatlar üzerinde tesiri olacağını belirten Aşa, “sıradan bir semt de olağan bir apartman katının 5 bin-6 bin, 10 bin TL olması şu anda pek vahim bir olay. Zira dediğimiz üzere bunu ödeyebilecek güçte ekonomik yapıda kiracı adayları hayli fazla yok. Adam esasen 10 bin-15 bin kira ödeyeceğine gidip mesken satın alıyor. Bu yüzden ben talebin azalacağını ve fiyatların gevşeyeceğini kestirim ediyorum.
Tabi bunun yanında kıtlık faktörü dediğimiz konut bulamama olayını da bir biçimde halletmek lazım. Bununda tek yolu seçeneği çoğaltmak. Alternatifi çoğaltmazsanız mevcut olana talep yoğunluğu bu türlü devam ederse bir şey yapamazsınız. Bu bu biçimde devam eder.” dedi.
YÜKSEK KİRAYA TAHLİL: BOŞ DURAN OFİSLER
Yüksek kira meblağlarına karşı tahlil önerisi de sunan Aşa, “Yaklaşık 5-6 aydan bu yana daima birebir şeyleri teklif ediyorum. Artık öğrenciler için kamuya ilişkin olan ya da belediyelerin atıl kullanmadığı bina ya da tesisler süreksiz de olsa meskene dönüşebilir. Yani öğrenciler için acil tahlil bu zira elimizde mevcut bina ve tesisler var bunları kullanmak lazım.
Piyasa için teklifimiz şu oldu; Şu anda ofislerde yüzde 60 üzere boşluk var. Yani yüzde 60 İstanbul da ofisler boş. Talep görmüyor. Pandemi ötürüsıyla çalışma şartları değişti beşerler meskenlerinde çalışıyor. Onun için ofisler küçülmeye başladı. Bu da A-Plus dediğimiz lüks ofislere olan talebi pek azalttı. Bunlar boş şu anda alıcı bulamıyor bununla ilgili de teklifimiz bir daha bir uygulama ile ilgili değişiklikle bunların meskene dönüşmesi. Meskene dönüştüğü vakit alternatif çoğalıyor. Çoğaldıkça kıtlık faktörü dediğimiz olay ortadan kalkıyor ve talebe yanıt verebilecek piyasa haline geliyor. Onların fiyatı yüksekmiş şuymuş buymuş o bir biçimde çözülür. Lakin bu hareketi yapmak lazım.” formunda konuştu.
“EV SAHİPLERİNİN PSİKOLOJİNİ KIRMAK GEREKİYOR”
Bu adımın hem kıtlık faktörünü yok etmek için tıpkı vakitte konut sahiplerinin psikolojisini kırmak atılması gerektiğini vurgulayan Aşa , “Adam diyor ki bana muhtaçsınız öteki yok ben ne dersem o olacak. Seçenek olduğu vakit bunun karşısında bu biçimde bu psikoloji kırılmış olur bak işte tamam sen vermezsen şöyleki bir imkan doğdu gibi… Hem madden tıpkı vakitte manen ruhsal olarak seçeneği çoğaltmamız gerekiyor.
İnşaat piyasasının bir an evvelce açılması lazım. Kentsel dönüşümün bir an süratli bir biçimde devam etmesi lazım. Kentsel dönüşümde büyük kasvetler yaşanıyor. Bununla ilgilide tahlil ve tedbir alındığı taktirde kentsel dönüşüm inşaat piyasasının açılması alternatif seçeneklerin de devreye girmesiyle bu sorun aşılır.” dedi.
İSTANBUL’DA EN UCUZ DAİRELER HANGİ İLÇEDE?
Emlak piyasasının topyekûn hareket ettiğini söyleyen Aşa, “Her semtin kendine nazaran özel bir fiyat tarifesi var. Emlak piyasası topyekûn hareket eden piyasa. Yani şu semt yatıyor bu semt ayak da bu semt fazlaca ilgi gördü filan üzere bir şey olmaz. Çıkış başladığı vakit hepsinde çıkar. Yani tüm İstanbul için geçerli. Bütün İstanbul’da her semtin kendi fiyat kriterine bakılırsa talebi epeyce müşterisi epeyce lakin konut yok. Örneğin, Suadiye de Bostancı da kiralık bir konut 10 bin 15 bin Gaziosmanpaşa da 3 bin 4 bin civarı. En uygun mesken derseniz uygunluk tekrar kişinin toplumsal yaşantısı ve bütçesiyle ilgili bir olay. En düşük fiyat nerede derseniz Arnavutköy Avrupa yakasında ilçe olan Gaziosmanpaşa’nın biraz kuzeyi Küçükçekmece’nin ve E 5’in kuzey kısımları, Esenyurt’un kuzeyi; Anadolu yakasında E 5 in D100 karayolunun kuzeyi üzere Maltepe’den daha sonra o bölgeler daha uygun. Ve bunlara toplu ulaşım imkan da var. Buralar Beşiktaş, Şişli’ye bakılırsa uygun.” açıklamasında bulundu.
MESKEN SAHİPLERİNE İHTAR: CÜRÜM İŞLERSİNİZ
Kiraları günlük yükselten ve kiracısından fahiş artırım isteyen mesken sahiplerini de uyaran Aşa “Bugün verilen ilanda 5 bin isterken yarın 7 bine çıktı ve bunu ilan etti. Bu tabi fahiş fiyat uygulaması. Nasıl ticaret bakanlığı yetkilileri gidip markette eski fiyata bakıp yeni fiyata sen bunu fahiş fiyata getirdin diye ceza uygulanıyorsa tıpkı şey bunun ortasında geçerli. Bunun üzere tespitin şikayetçisi olması lazım. Konuşmaktan kimseye bu biçimde bastıramaz lakin olağan piyasa şartlarını zorlayıp fırsatçılık yapmak monopolleşmeye gitmek yahut fahiş fiyat uygulamak üzere şeyler aslında bakanlıkça takip edilene bilen ve süreç yapılabilen şeyler bunlar. Bir kişi bunu şayet ilan ile yahut bir biçimde tespit edip de ticaret bakanlığına şikayette bulunursa tüketici ve rekabet müdafaa kurumu var bakanlıkta buna şikayette bulunduğu vakit bununla ilgili cezai süreçler yapılıyor.” dedi.
KİRA ARTIRIMI YASAL HUDUDU AŞAMAZ
Kiracıların haklarını âlâ araştırması gerektiğini söyleyen Aşa “Zam ayına tekabül eden yani kira kontratının bir daha yenileneceği aya tekabül eden TÜFE’nin 12 aylık ortalaması her neyse bunun üssünde artırım talep edemez mal sahibi. Nisan da yüzde 29.90 üzere bir şey çıkmıştı yaklaşık yüzde 30 çıkmıştı. Bunun üzerinde artırım talep edemez. 5 yılı geçmedikçe bunun haricinde kira artışı talep edemez. 5 yılı geçer ise bir tespit davası kira tespit davası açıp mahkemenin biçeceği fiyat üzerinden o hakkı elde edebilir. 10.yılın sonunda rastgele bir sebep göstermeksizin tahliyede bulunabilir lakin 10 yıldan evvel mal sahibinin tahliye talebi bulunması için kesinlikle haklı bir sebep olması lazım. Bana lazım, kendim geleceğim, kızım gelecek üzere kesinlikle haklı bir sebepten dolayı tahliye davası açabilir. Fakat bunun haricinde sen benim kiramı yükseltmiyorsun istediğim bedeli vermiyorsun seni tahliye edeceğim diyemez bu biçimde bir şey yok. Vatandaşın hakkı o aya tekabül eden tüfe ortalaması 12 aylık her neyse açıklanıyor ve bunun haricinde artırım yapmasına gerek yok. Bunu isteyen mal sahibi cürüm işler.” ikazında bulundu.
Okumaya devam et...
Pandemiyle birlikte konut piyasasında azalan arz ve devamında yükselen enflasyonla birlikte artan kira meblağlarına bir de fırsatçı mesken sahipleri eklenince bilhassa büyük kentlerde kira fiyatları 2-3 katına çıktı.
Son periyotta İstanbul, Ankara ve İzmir üzere büyük kentlerde kiralık konut bulmak artık pek sıkıntı olmaya başladı. İlanda olan kiralık konutlarsa adeta cep yakıyor. O denli ki artık İstanbul’da 3-4 bin TL’nin altına kiralık daire bulmak imkansız… Tüm Türkiye’de de benzeri durum kelam konusu.
Mesken sahipleri artık fiyatları günlük değiştirirken öbür bir yandan da eski kiracılarını çıkararak dairelerini yüksek fiyattan kiraya vermek isteyenler bin bir mazeret ve hukuksuzca kiracılarını çıkarma sıkıntısına girdi.
“KİRA FİYATLARININ DURUMU VAHİM”
Kira meblağlarında son durumu ve yüksek kiralara tahlil tekliflerini Haber7 ile paylaşan İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, meblağların geldiği seviyeyi ‘vahim’ olarak nitelendirirken “Kiraya çıkanlar ya personel ya memur ya da öğrenci bu beşerler bu meblağları ödeyemez” dedi.
“KİRA FİYATLARI TAVAN YAPMIŞ DURUMDA”
Tüm İstanbul’a baktığınızda şimdi tüm ilçe ve semtlerde fiyatlar tavan yaptı diyen Aşa “Kıtlık faktörü var. Beşerler mesken bulamıyor buldukları da çok yüksek fiyatlardan. Şu anda bizce meblağları tavan yapmış vaziyette yani bunun daha yükseği olmaz zira bilhassa kiralık meskenlere baktığınızda bunu talep eden beşerler ya personel ya memur ya çalışan ya da öğrenci hali vakti fazlaca yeterli olan epeyce parası olan kişi gidip konut tutmuyor.
Sonuçta aslına bakarsan parası olan bu beşerler gidip kendilerine mesken alıyor. Kiracı profili o denli değil. Kiracı profiline baktığınız vakit bu biçimde yüksek kiraları kaldıracak ekonomik güçte değiller. Bu sebepten talepte gitgide azalıyor. Yüksek fiyatlı olanlara talep yok şuanda. Talep azalıyor talebin azalması demek fiyatların aslında bir ölçü gevşemesi demek.” dedi.
“KİRALIK DAİRE ALTERNATİFLERİNİ ÇOĞALTMAK LAZIM”
Yüksek fiyatlarla birlikte düşen talebin fiyatlar üzerinde tesiri olacağını belirten Aşa, “sıradan bir semt de olağan bir apartman katının 5 bin-6 bin, 10 bin TL olması şu anda pek vahim bir olay. Zira dediğimiz üzere bunu ödeyebilecek güçte ekonomik yapıda kiracı adayları hayli fazla yok. Adam esasen 10 bin-15 bin kira ödeyeceğine gidip mesken satın alıyor. Bu yüzden ben talebin azalacağını ve fiyatların gevşeyeceğini kestirim ediyorum.
Tabi bunun yanında kıtlık faktörü dediğimiz konut bulamama olayını da bir biçimde halletmek lazım. Bununda tek yolu seçeneği çoğaltmak. Alternatifi çoğaltmazsanız mevcut olana talep yoğunluğu bu türlü devam ederse bir şey yapamazsınız. Bu bu biçimde devam eder.” dedi.
YÜKSEK KİRAYA TAHLİL: BOŞ DURAN OFİSLER
Yüksek kira meblağlarına karşı tahlil önerisi de sunan Aşa, “Yaklaşık 5-6 aydan bu yana daima birebir şeyleri teklif ediyorum. Artık öğrenciler için kamuya ilişkin olan ya da belediyelerin atıl kullanmadığı bina ya da tesisler süreksiz de olsa meskene dönüşebilir. Yani öğrenciler için acil tahlil bu zira elimizde mevcut bina ve tesisler var bunları kullanmak lazım.
Piyasa için teklifimiz şu oldu; Şu anda ofislerde yüzde 60 üzere boşluk var. Yani yüzde 60 İstanbul da ofisler boş. Talep görmüyor. Pandemi ötürüsıyla çalışma şartları değişti beşerler meskenlerinde çalışıyor. Onun için ofisler küçülmeye başladı. Bu da A-Plus dediğimiz lüks ofislere olan talebi pek azalttı. Bunlar boş şu anda alıcı bulamıyor bununla ilgili de teklifimiz bir daha bir uygulama ile ilgili değişiklikle bunların meskene dönüşmesi. Meskene dönüştüğü vakit alternatif çoğalıyor. Çoğaldıkça kıtlık faktörü dediğimiz olay ortadan kalkıyor ve talebe yanıt verebilecek piyasa haline geliyor. Onların fiyatı yüksekmiş şuymuş buymuş o bir biçimde çözülür. Lakin bu hareketi yapmak lazım.” formunda konuştu.
“EV SAHİPLERİNİN PSİKOLOJİNİ KIRMAK GEREKİYOR”
Bu adımın hem kıtlık faktörünü yok etmek için tıpkı vakitte konut sahiplerinin psikolojisini kırmak atılması gerektiğini vurgulayan Aşa , “Adam diyor ki bana muhtaçsınız öteki yok ben ne dersem o olacak. Seçenek olduğu vakit bunun karşısında bu biçimde bu psikoloji kırılmış olur bak işte tamam sen vermezsen şöyleki bir imkan doğdu gibi… Hem madden tıpkı vakitte manen ruhsal olarak seçeneği çoğaltmamız gerekiyor.
İnşaat piyasasının bir an evvelce açılması lazım. Kentsel dönüşümün bir an süratli bir biçimde devam etmesi lazım. Kentsel dönüşümde büyük kasvetler yaşanıyor. Bununla ilgilide tahlil ve tedbir alındığı taktirde kentsel dönüşüm inşaat piyasasının açılması alternatif seçeneklerin de devreye girmesiyle bu sorun aşılır.” dedi.
İSTANBUL’DA EN UCUZ DAİRELER HANGİ İLÇEDE?
Emlak piyasasının topyekûn hareket ettiğini söyleyen Aşa, “Her semtin kendine nazaran özel bir fiyat tarifesi var. Emlak piyasası topyekûn hareket eden piyasa. Yani şu semt yatıyor bu semt ayak da bu semt fazlaca ilgi gördü filan üzere bir şey olmaz. Çıkış başladığı vakit hepsinde çıkar. Yani tüm İstanbul için geçerli. Bütün İstanbul’da her semtin kendi fiyat kriterine bakılırsa talebi epeyce müşterisi epeyce lakin konut yok. Örneğin, Suadiye de Bostancı da kiralık bir konut 10 bin 15 bin Gaziosmanpaşa da 3 bin 4 bin civarı. En uygun mesken derseniz uygunluk tekrar kişinin toplumsal yaşantısı ve bütçesiyle ilgili bir olay. En düşük fiyat nerede derseniz Arnavutköy Avrupa yakasında ilçe olan Gaziosmanpaşa’nın biraz kuzeyi Küçükçekmece’nin ve E 5’in kuzey kısımları, Esenyurt’un kuzeyi; Anadolu yakasında E 5 in D100 karayolunun kuzeyi üzere Maltepe’den daha sonra o bölgeler daha uygun. Ve bunlara toplu ulaşım imkan da var. Buralar Beşiktaş, Şişli’ye bakılırsa uygun.” açıklamasında bulundu.
MESKEN SAHİPLERİNE İHTAR: CÜRÜM İŞLERSİNİZ
Kiraları günlük yükselten ve kiracısından fahiş artırım isteyen mesken sahiplerini de uyaran Aşa “Bugün verilen ilanda 5 bin isterken yarın 7 bine çıktı ve bunu ilan etti. Bu tabi fahiş fiyat uygulaması. Nasıl ticaret bakanlığı yetkilileri gidip markette eski fiyata bakıp yeni fiyata sen bunu fahiş fiyata getirdin diye ceza uygulanıyorsa tıpkı şey bunun ortasında geçerli. Bunun üzere tespitin şikayetçisi olması lazım. Konuşmaktan kimseye bu biçimde bastıramaz lakin olağan piyasa şartlarını zorlayıp fırsatçılık yapmak monopolleşmeye gitmek yahut fahiş fiyat uygulamak üzere şeyler aslında bakanlıkça takip edilene bilen ve süreç yapılabilen şeyler bunlar. Bir kişi bunu şayet ilan ile yahut bir biçimde tespit edip de ticaret bakanlığına şikayette bulunursa tüketici ve rekabet müdafaa kurumu var bakanlıkta buna şikayette bulunduğu vakit bununla ilgili cezai süreçler yapılıyor.” dedi.
KİRA ARTIRIMI YASAL HUDUDU AŞAMAZ
Kiracıların haklarını âlâ araştırması gerektiğini söyleyen Aşa “Zam ayına tekabül eden yani kira kontratının bir daha yenileneceği aya tekabül eden TÜFE’nin 12 aylık ortalaması her neyse bunun üssünde artırım talep edemez mal sahibi. Nisan da yüzde 29.90 üzere bir şey çıkmıştı yaklaşık yüzde 30 çıkmıştı. Bunun üzerinde artırım talep edemez. 5 yılı geçmedikçe bunun haricinde kira artışı talep edemez. 5 yılı geçer ise bir tespit davası kira tespit davası açıp mahkemenin biçeceği fiyat üzerinden o hakkı elde edebilir. 10.yılın sonunda rastgele bir sebep göstermeksizin tahliyede bulunabilir lakin 10 yıldan evvel mal sahibinin tahliye talebi bulunması için kesinlikle haklı bir sebep olması lazım. Bana lazım, kendim geleceğim, kızım gelecek üzere kesinlikle haklı bir sebepten dolayı tahliye davası açabilir. Fakat bunun haricinde sen benim kiramı yükseltmiyorsun istediğim bedeli vermiyorsun seni tahliye edeceğim diyemez bu biçimde bir şey yok. Vatandaşın hakkı o aya tekabül eden tüfe ortalaması 12 aylık her neyse açıklanıyor ve bunun haricinde artırım yapmasına gerek yok. Bunu isteyen mal sahibi cürüm işler.” ikazında bulundu.
Okumaya devam et...