Kanada’nın konut meblağlarını çok artırdığı sebebi öne sürülerek yabancıya konut satışını 2 yıl mühletle yasaklaması Türkiye’de emlak bölümünün gündemine girdi. Tüketici temsilcileri ve kimi bölüm temsilcileri kısıtlanmalı derken, konut üreticileri bu tartışmaya karşı çıktı.
Nasıl Bir İktisat’tan Leyla İlhan’ın haberine konuşan İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Lideri Nizamettin Aşa, “Son 10 yıldaki toplam satışlar ortasındaki yabancı hissesi ortalama yüzde 1 ila 1,5 içinde. Birtakım bölgelerde ağırlaşsa da ülke genelinde o denli epeyce ağır bir satış yok. ötürüsıyla yabancılar epeyce aldı, ülke elden gidiyor üzere bir durum yok” dedi. Lakin öteki taraftan piyasada emsal fiyatlarını yükseltici tesire niye olduğunu belirten Aşa, “10 liralık piyasayı 15 liraya çıkardılar. Yabancının piyasadan çekilmesiyle lüks konuta olan talep azalacak. Azaldığı vakit da fiyatlarda bir düşüş yaşanabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Mars Investment Genel Müdürü Hakan Bucak ise, Kanada’da fiyatların yüzde 50’nin üzerinde artması üzerine yabancıya satış tarafındaki musluğun kapatılması ve daha farklı bir modele geçilmesinin önerildiğini kaydetti. Bucak, karara karşın ülkede fiyatların düşmediğini söylemiş oldu. Türkiye’de ise Kanada’ya benzeri bir durum olmadığını aktaran Bucak, yabancının genel satışlar ortasındaki azamî hissesinin yüzde 5,2’ye çıktığını söylemiş oldu. İstanbul’da yüzde 10, Antalya’da yüzde 10-15 civarında yabancıya satış gerçekleştiğini söz eden Bucak, “Eğer Kanada modeli bizde uygulanırsa markalı konut projelerinin satışında düşüş yaşanabilir. Bu da, yıllık 10-15 milyar dolarlık bir döviz girişini durdurmak manasına gelir” değerlendirmesini yaptı. Hakan Bucak, bu niçinle kotalı satış modelini önererek, “Bu sistemde Tapu Kadastro dataları inceleyip belirli bir yoğunluğa gelince bu bölgelerde kademeli fiyat artışı getirilebilir. Örneğin Bodrum’da bu oran 1 milyon dolara, İstanbul’da 600 bin dolara yükseltilebilir” dedi.
KANADA ÖRNEK ATILIM YAPTI
Türkiye’de belirli bir süre yabancıya satışa yönelik tedbirler gerektiğini söyleyen Eva Gayrimenkul Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı ise, “Çünkü yabancılar fiyatları fazlaca üst çıkardı. ötürüsıyla Kanada’nınki hoş ve örnek bir atak. Türkiye de yakın gelecekte bunu yapılabilir” dedi. Ayrıyeten yabancının bir yandan hareket getiriyor üzere dursa da olumsuz yanları olduğunu savunan Yazıcı, “ötürüsıyla buna bir orta vermek gerekir. Bilhassa Antalya ve İstanbul üzere büyükşehirlerin ve hudut bölgelerinin kapanması bu manada kıymetli. Zira hem de kentin demografik yapısını bozan bir baskınlık da kelam konusu” yorumunda bulundu.
“DEVLET DENGELEME KURMALI”
Tüketiciyi Muhafaza Derneği (TÜKODER) Lideri Aziz Koçal ise mevzuyla ilgili şu ayrıntıları paylaştı, “Toprak satışı konusu hassas bir husus. Ülkenin birliği ve bağımsızlığı açısından olduğu üzere yer altı ve yer üstü zenginlikleri açısından da değerlidir. Bir taraftan konut fazlalığından bahsedilirken, bir taraftan kiralar aldı başını gidiyor. Mahkemeler kira davalarıyla dolu. ötürüsıyla biz yabancıya konut satışından evvel bunu çözmek zorundayız. Devlet bir dengeleme kurmalı” dedi. Sadece cari açığı kapatmak için yabancıya konut satışının yanlışsız olmadığını lisana getiren Koçal, Kanada’nın yabancıya konut satışını durdurmasının gerçek bulduklarını belirtti.
“KISITLAMA VATANDAŞLARA KATKI SAĞLAR”
Tüketici Dernekleri Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu, “Türkiye’de yeni konut arzında büyük düşünce yaşanıyor. Bundan dolayı da talep fazla, talep yüksek olunca da fiyatlar olağanüstü arttı. ötürüsıyla alınacak önlemlerden biri de yabancıya konut satışının kısıtlanması olabilir” dedi. Getirilecek kısıtlamanın konut alımlarında bir ölçü düşmeye niye olmasının mümkün olduğunu lisana getiren Ağaoğlu şöyleki konuştu: “Belki yalnızca lüks konutlar için satış imkanı sunulabilir. Yabancıya satıştan dolayı bir gelir kaybı olsa da her demokratik toplumsal devlette öncelik kendi vatandaşınadır. ötürüsıyla dışardan sağlanacak gelirin temel maksadı da yurttaşlarının refahı ve huzuruna yönelik olmalı. bu biçimde bir sonucun ülkemiz vatandaşlarına katkı sağlama ihtimali vardır” açıklamasını yaptı.
PİYASAYI DOLAYLI OLARAK YÜKSELTİYOR
Yabancıların toplam satışlar ortasındaki hissesinin adetsel olarak az bulunmasına rağmen piyasada dolaylı bir tesir yarattığını vurgulayan İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, “Yabancı 400 bin dolar ve üzerinde bir mülk satın alıyorsa, bunun yarattığı çarpan tesiri oluyor. O binada oturan bireyler de mülklerini satışa çıkardığında, bu noktaya çekiyorlar. ötürüsıyla toplam konut satışları ortasındaki hissesi yüzde 5, bu bir şey değil denilse de, emsal yaratarak dolaylı tesir ediyor” dedi. Birebir biçimde bunun içine değerleme raporları girdiği için resmi bir emsal oluşturduğuna da dikkat çeken Hepşen, “Bu resmi emsalde çarpan tesiriyle dolaylı bir tesir yaratıyor. Bu etkiyi sayılarla ölçemesek de varlığını kabul etmek lazım. Bu sorun nihayetinde kira piyasasını da etkiliyor. Zira yüksek fiyatla bir gayrimenkulü bir finansal yatırım aracı olarak alırsam, ondan beklediğim kira getirisi de yüksek oluyor. O yüzden kira piyasasını da yükseltiyor” yorumunu yaptı. Bu durumun Türklerin konuta erişimini zorladığını söz eden Hepşen, “Burada toplumsal sorunların oluşmasını engellemek için Kanada modeli olur, ya da vatandaşlık yerine oturum hakkı üzere modeller geliştirilebilir” diye konuştu.
KAYNAK: DÜNYA
Okumaya devam et...
Nasıl Bir İktisat’tan Leyla İlhan’ın haberine konuşan İstanbul Emlak Komisyoncuları Odası Lideri Nizamettin Aşa, “Son 10 yıldaki toplam satışlar ortasındaki yabancı hissesi ortalama yüzde 1 ila 1,5 içinde. Birtakım bölgelerde ağırlaşsa da ülke genelinde o denli epeyce ağır bir satış yok. ötürüsıyla yabancılar epeyce aldı, ülke elden gidiyor üzere bir durum yok” dedi. Lakin öteki taraftan piyasada emsal fiyatlarını yükseltici tesire niye olduğunu belirten Aşa, “10 liralık piyasayı 15 liraya çıkardılar. Yabancının piyasadan çekilmesiyle lüks konuta olan talep azalacak. Azaldığı vakit da fiyatlarda bir düşüş yaşanabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Mars Investment Genel Müdürü Hakan Bucak ise, Kanada’da fiyatların yüzde 50’nin üzerinde artması üzerine yabancıya satış tarafındaki musluğun kapatılması ve daha farklı bir modele geçilmesinin önerildiğini kaydetti. Bucak, karara karşın ülkede fiyatların düşmediğini söylemiş oldu. Türkiye’de ise Kanada’ya benzeri bir durum olmadığını aktaran Bucak, yabancının genel satışlar ortasındaki azamî hissesinin yüzde 5,2’ye çıktığını söylemiş oldu. İstanbul’da yüzde 10, Antalya’da yüzde 10-15 civarında yabancıya satış gerçekleştiğini söz eden Bucak, “Eğer Kanada modeli bizde uygulanırsa markalı konut projelerinin satışında düşüş yaşanabilir. Bu da, yıllık 10-15 milyar dolarlık bir döviz girişini durdurmak manasına gelir” değerlendirmesini yaptı. Hakan Bucak, bu niçinle kotalı satış modelini önererek, “Bu sistemde Tapu Kadastro dataları inceleyip belirli bir yoğunluğa gelince bu bölgelerde kademeli fiyat artışı getirilebilir. Örneğin Bodrum’da bu oran 1 milyon dolara, İstanbul’da 600 bin dolara yükseltilebilir” dedi.
KANADA ÖRNEK ATILIM YAPTI
Türkiye’de belirli bir süre yabancıya satışa yönelik tedbirler gerektiğini söyleyen Eva Gayrimenkul Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı ise, “Çünkü yabancılar fiyatları fazlaca üst çıkardı. ötürüsıyla Kanada’nınki hoş ve örnek bir atak. Türkiye de yakın gelecekte bunu yapılabilir” dedi. Ayrıyeten yabancının bir yandan hareket getiriyor üzere dursa da olumsuz yanları olduğunu savunan Yazıcı, “ötürüsıyla buna bir orta vermek gerekir. Bilhassa Antalya ve İstanbul üzere büyükşehirlerin ve hudut bölgelerinin kapanması bu manada kıymetli. Zira hem de kentin demografik yapısını bozan bir baskınlık da kelam konusu” yorumunda bulundu.
“DEVLET DENGELEME KURMALI”
Tüketiciyi Muhafaza Derneği (TÜKODER) Lideri Aziz Koçal ise mevzuyla ilgili şu ayrıntıları paylaştı, “Toprak satışı konusu hassas bir husus. Ülkenin birliği ve bağımsızlığı açısından olduğu üzere yer altı ve yer üstü zenginlikleri açısından da değerlidir. Bir taraftan konut fazlalığından bahsedilirken, bir taraftan kiralar aldı başını gidiyor. Mahkemeler kira davalarıyla dolu. ötürüsıyla biz yabancıya konut satışından evvel bunu çözmek zorundayız. Devlet bir dengeleme kurmalı” dedi. Sadece cari açığı kapatmak için yabancıya konut satışının yanlışsız olmadığını lisana getiren Koçal, Kanada’nın yabancıya konut satışını durdurmasının gerçek bulduklarını belirtti.
“KISITLAMA VATANDAŞLARA KATKI SAĞLAR”
Tüketici Dernekleri Konfederasyonu Lideri Aydın Ağaoğlu, “Türkiye’de yeni konut arzında büyük düşünce yaşanıyor. Bundan dolayı da talep fazla, talep yüksek olunca da fiyatlar olağanüstü arttı. ötürüsıyla alınacak önlemlerden biri de yabancıya konut satışının kısıtlanması olabilir” dedi. Getirilecek kısıtlamanın konut alımlarında bir ölçü düşmeye niye olmasının mümkün olduğunu lisana getiren Ağaoğlu şöyleki konuştu: “Belki yalnızca lüks konutlar için satış imkanı sunulabilir. Yabancıya satıştan dolayı bir gelir kaybı olsa da her demokratik toplumsal devlette öncelik kendi vatandaşınadır. ötürüsıyla dışardan sağlanacak gelirin temel maksadı da yurttaşlarının refahı ve huzuruna yönelik olmalı. bu biçimde bir sonucun ülkemiz vatandaşlarına katkı sağlama ihtimali vardır” açıklamasını yaptı.
PİYASAYI DOLAYLI OLARAK YÜKSELTİYOR
Yabancıların toplam satışlar ortasındaki hissesinin adetsel olarak az bulunmasına rağmen piyasada dolaylı bir tesir yarattığını vurgulayan İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, “Yabancı 400 bin dolar ve üzerinde bir mülk satın alıyorsa, bunun yarattığı çarpan tesiri oluyor. O binada oturan bireyler de mülklerini satışa çıkardığında, bu noktaya çekiyorlar. ötürüsıyla toplam konut satışları ortasındaki hissesi yüzde 5, bu bir şey değil denilse de, emsal yaratarak dolaylı tesir ediyor” dedi. Birebir biçimde bunun içine değerleme raporları girdiği için resmi bir emsal oluşturduğuna da dikkat çeken Hepşen, “Bu resmi emsalde çarpan tesiriyle dolaylı bir tesir yaratıyor. Bu etkiyi sayılarla ölçemesek de varlığını kabul etmek lazım. Bu sorun nihayetinde kira piyasasını da etkiliyor. Zira yüksek fiyatla bir gayrimenkulü bir finansal yatırım aracı olarak alırsam, ondan beklediğim kira getirisi de yüksek oluyor. O yüzden kira piyasasını da yükseltiyor” yorumunu yaptı. Bu durumun Türklerin konuta erişimini zorladığını söz eden Hepşen, “Burada toplumsal sorunların oluşmasını engellemek için Kanada modeli olur, ya da vatandaşlık yerine oturum hakkı üzere modeller geliştirilebilir” diye konuştu.
KAYNAK: DÜNYA
Okumaya devam et...