Şirketler yurt haricinde vergi ödüyor, mahsubunu unutuyor

semaver

Global Mod
Global Mod
İşte İsmail Vefa AK’ın o yazısı;

Son senelerda artış gösteren yurt dışı ekonomik faaliyetler ötürüsıyla Türk şirketlerinin yabancı ülkelerde daha hayli vergi ödemesi yaptığını görüyoruz. Yurt haricinde ödenen bu vergilerin, Türkiye’de hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün. Lakin vergi ödemesine ait belgelendirme yükümlülüklerinin ihmal edilmesi, tabiri caizse bu vergilerin peşinden koşulmaması, şirketler açısından vergisel bir avantajdan da yoksun kalınması kararınu doğurmakta.

En Çok Karşılaşılan Yurt Dışı Vergi Ödemeleri

Türk şirketlerinin elde ettiği telif, yayın hakkı, royalty yahut patent fiyatı üzere gelirleri üzerinden yabancı ülkelerde vergisi kesintisi yapılıyor. Örneğin Türkiye, ABD’den daha sonra en çok dizi ihraç eden ülke pozisyonunda. Türk dizilerinin yayınlandığı ülkelerde ikili vergilendirmeyi tedbire muahedeleri çerçevesinde, üretimci şirketlerimiz vergi ödeyebiliyorlar.

Öte yandan yurt dışı iştiraki bulunan şirketlerimizin kimi birtakım, bu iştiraklerine finansal borç niteliğinde paralar vermesi ve bunlar üzerinden elde edilen faiz gelirlerinin ilgili ülkelerde vergilenmesi de kelam konusu olabiliyor. bir daha, şirketlerimizin yurt haricinde sahip oldukları mülklerinden elde ettikleri kira gelirleri, ilgili ülkelerde vergi kesintisine tabi tutulabiliyor. İşte bu cins gelirler üzerinden yurt haricinde ödenen vergilerin, Türkiye’de hesaplanan kurumlar vergisinden indirilmesi belli kurallar dâhilinde mümkün bulunuyor.

Yurtharicinde Ödenen Vergilerin Mahsup Kaideleri Nedir?

Yabancı ülkelerdeki hasılatlar üzerinden ödenen kurumlar vergisi ve gibisi vergilerin, Türkiye’de hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi için birtakım koşulların yerine getirilmesi gerekiyor.

birinci vakit içinderda; yurt haricinde elde edilen çıkarın kesinlikle Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi lazım. Yani gerekli muhasebe kayıtlarının yapılması ve çıkarın vergiye tabi bir gelir olarak mali tablolarda gösterilmesi kaide.

İkinci olarak; yabancı ülkede bu hasılatlar üzerinden ödenen verginin kurumlar vergisi ve gibisi bir vergi olması gerekiyor. KDV yahut öbür süreç vergilerinin mahsubu mümkün değil.

Mahsup edilecek vergi fiyatının da bir hududu var. Buna göre, mahsup edilecek vergi meblağı, hiç bir biçimde yurt haricinde elde edilen hasılatlara Türkiye’de geçerli olan vergi oranının uygulanmasıyla bulunacak vergi fiyatını geçemiyor.

Örneğin; 1 Milyon Türk Lirasına karşılık gelen bir yayın hakkı geliri için yabancı ülkede 300 bin lira karşılığına denk gelen kurumlar vergisi stopajı ödenmiş olsun. Yurt haricinden elde edilen ve ilgili ülkede kurumlar vergisi stopajına bu gelire, 2021 yılı için geçerli olan %25 kurumlar vergisi oranı uygulanacaktır. Bu verginin en çok 250 bin lirası, yani gelir Türkiye’de elde edilseydi ödenecek vergi fiyatı, aşağıda gösterildiği biçimde mahsuba mevzu edilebilecektir.

Çıkar: 1.000.000 TL

Yabancı Ülkede Ödenen Vergi: 1.000.000 * %30 = 300.000 TL

Türkiye’de Hesaplanan Vergi: 1.000.000 * %25 = 250.000 TL

Beyannamede Mahsup Edilecek Vergi: 250.000 TL

Bu örneğe bakılırsa; yurt haricinde ödenen 300 bin liralık verginin 50 bin lirası Türkiye’de hesaplanan vergiden mahsup edilemiyor.

Ödenen Verginin Belgelendirilmesi ve Tasdik Ettirilmesi

Yurt haricinde ödenen vergilerin Türkiye’de mahsup edilebilmesi için gerekli olan belgelendirme koşulunun, vergi mükelleflerini en epey zorlayan mevzu olduğunu söyleyebiliriz. Çünkü uygulamada sadece bu belgelendirme yapılamadığı için, mahsup imkânının kullanılamadığına çoğunlukla şahit oluyoruz. Mahsup süreci için, ilgili ülkedeki yetkili makamlardan, yani vergi dairelerinden verginin ödendiğine dair bir dokümanın alınması gerekiyor. Akabinde alınan bu evrak o ülkedeki Türk elçilik yahut konsolosluklarına tasdik ettiriliyor. İlgili ülkede elçilik yahut konsolosluğumuz bulunmuyorsa, fahri temsilcilikler vasıtasıyla tasdik süreci yaptırılabilir. Elçilik, konsolosluk yahut fahri temsilcilik tasdiki olmadan da mahsubun yapılabilmesi, tek bir kuralla mümkün olabiliyor. Maliye, Türkiye’deki vergi dairesine memleketler arası geçerliliği olan “Apostil” şerhi tatbik edilmiş bir evrakın sunulmasını da kâfi gorebiliyor.

Verginin Kurumlar Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi Gerekiyor

Yabancı ülkede ödenen vergiler, kurumlar vergisi beyannamesinde “VERGİ BİLDİRİMİ” tablosunda, “Mahsup Edilecek Vergiler” kısmında gösteriliyor. Lakin yabancı ülkedeki vergi ödeme dokümanlarının tarhiyat sırasında vergi dairesine sunulmaması halinde, mahsup süreci yapılmıyor. Yabancı ülkede ödenen vergi, Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisi oranını aşmamak koşuluyla o ülkede geçerli olan oran üzerinden hesaplanıyor ve bu kısma isabet eden vergi fiyatı erteleniyor. Erteleme mühleti ise en çok 1 yıl. Yabancı ülkeden alınan vergi ödeme evrakları, tarh tarihinden itibaren en geç 1 yıl ortasında vergi dairesine sunulduğu takdirde, bu tarhiyat düzeltilip, mahsup süreci yapılıyor.

1 yıllık süreyi fakat ve lakin zorlayan sebepler uzatabilmekte. Dokümanlar müddetinde ibraz edilmezse, ertelenen vergiler için ilaveten bir de gecikme artırımı hesaplanıyor.

Yurtdışı Verginin Mahsubu en çok 3 Yıl daha sonrasına Devredebiliyor

Yurt haricinde ödenen verginin mahsup edileceği hesap devrinde geçmiş yıllar ziyan mahsubu ve gibisi niçinlerle mahsup yapılamayabilir. Mahsup edilemeyen vergiler, lakin bu periyodu izleyen üçüncü hesap periyodu sonuna kadar indirim konusu yapılabilir.

3 hesap devri geçtikten daha sonra mahsup yapılamamışsa, mahsup imkânı ortadan kalkıyor.

Süreksiz Vergi Devirlerinde Mahsup Yapılabiliyor

Yurt haricinde ödenen vergilerin süreksiz vergilendirme periyotları itibariyle de mahsup edilebildiğini unutmamak gerek. Yıl ortasında yurt haricinden elde edilen gelirlerin bulunması halinde, bu gelirler üzerinden elde edildiği ülkelerde kesinti yahut öbür biçimlerde ödenen vergiler, o periyot için hesaplanan süreksiz vergi meblağından da mahsup edilebilir.

Verginin Mahsubunda Uygulanacak Döviz Kuru

Yabancı ülkede ödenen verginin mahsubu lakin çıkarın Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikali ile mümkündür demiştik. İşte yabancı ülkede yabancı para ile ödenen vergilere, ilgili hasılatların genel sonuç hesaplarına intikali esnasındaki döviz kuru uygulanacak ve ödenen verginin o tarihteki Türk lirası karşılığı mahsuba bahis olacaktır. ondan sonrasında kurda meydana gelen değişmeler, mahsup edilecek vergi ölçüsünü değiştirmeyecektir.

Yurtdışı Yararın Türkiye’de Kurumlar Vergisinden İstisna Edilmesi Durumu

Kurumlar vergisi mevzuatında birtakım yurt dışı hasılatlar Türkiye’de vergiden istisna edilmiştir. bu biçimde bir durumun kelam konusu olması halinde, bu istisna hasılatlar için yurt haricinde ödenen vergilerin yurt ortasında hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesine müsaade verilmemektedir. Buna bakılırsa gerekli istisna kurallarının taşınmış olması halinde;

Yurt dışı iştirak hasılatları,
Tam mükellef anonim şirketlerin yurt dışı iştirak paylarını elden çıkarmalarına ait hasılatlar,
Yurt dışı şube hasılatları,
Yurt haricinde yapılan inşaat, tamirat, montaj işleri ile teknik hizmetlerden sağlanan hasılatlar,

üzerinden yabancı ülkede ödenen vergiler, Türkiye’de hiç bir biçimde mahsup edilemez. Lakin ilgili mevzuatta istisna için öngörülen koşullar taşınmıyorsa, bu hasılatlar Türkiye’de istisna edilemediğinden, bunlar üzerinden yabancı ülkelerde ödenen vergilerin de mahsubu mümkün olabilecektir.

Belgelendirme Yükümlülüklerini Yerine Getirerek Mahsup Hakkınızı Kullanınız

Yurt haricinde vergiye tabi kar elde eden şirketler, ödeyecekleri vergileri dikkate alarak vergi planlaması yapmalı, bunların belgelendirilmesi için yurt dışı müşterileri ile daha en baştan hakikat bir bağlantı kurmalıdır. Bu çerçevede vergi ödenen yurtharicindeki vergi dairesi ve ilgili ülkedeki konsolosluklar yahut temsilcilikler daha en baştan araştırılmalı ve bağlantı kanalları sağlanmalıdır. Belgelendirme yükümlülüklerini yerine getirerek mahsup hakkınızı kullanmayı ihmal etmeyiniz.

KAYNAK: HABER7

Okumaya devam et...
 
Üst