Türkiye kilit ülke konumunda! Ülkeye dolar yağacak

semaver

Global Mod
Global Mod
24 Şubat 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik başlatmış olduğu işgal teşebbüsü, dünya ticaretine istikamet veren Jenerasyon Yol Projesi’nin Kuzey Koridor’unda güvenlik problemlerini birlikteinde getirdi. Dünyayı tesiri altına alan koronavirüs salgını ile birlikte geçtiğimiz Aralık ayında Orta Koridor’a yatırım yapan firma sayısı artmış varsayım edilen yatırım fiyatı 8 trilyon dolar olarak belirlenmişti. Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesi daha sonrası yıllık 600 milyar doları aşan ticaret hacminde Türkiye’nin de rekor düzeyde hisse alması bekleniyor.

Asya ile Avrupa içinde ticaret ve ulaşım üç ana koridordan gerçekleştiriliyor. Rusya’nın ortasında bulunduğu “Kuzey Koridoru”, İran üzerinden geçen “Güney Koridoru” ve Türkiye’nin de dahil olduğu “Orta Koridor” biroldukca ülke açısından stratejik değer taşıyor.

Lakin Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı Kuzey Koridoru’nda aslına bakarsan tartışılan güvenlik problemlerini daha da artırdı. Güney Koridoru ise İran’a yönelik ambargolar ve Orta Doğu’daki çatışmalar niçiniyle riskli görülüyor.

Bu durum Türkiye’den Kafkaslar’a, oradan da Hazar Denizi’ni aşarak Türkmenistan ile Kazakistan’ı takiben Orta Asya ve Çin’e ulaşan Orta Koridor’u daha da pahalı hale getirdi.

Pekin’den Londra’ya uzanan bu çizgi, yıllık 600 milyar doları aşkın ticaret trafiğinin kalbinde yer alıyor.

Bilhassa Türkmenistan, Kazakistan ve Azerbaycan limanlarında lojistik merkezler ve özgür ticaret alanları kurulmasının, Trans-Hazar iş birliğinin gelişmesine ve derinleşmesine katkı sağlayacağı öngörülüyor.

Uzmanlar, Orta Koridor sınırının kullanılmasının ülke ve bölge ekonomilerinin yanı sıra dünya ticaretine de katkı sağlayacağını belirtiyor.

ORTA KORİDOR’A TALEP ARTIYOR

Kuzey Koridoru’nun kapasitesini doldurduğunu, artık alternatif rotaların ön plana çıktığını belirten Pasifik Eurasia Lojistik Memleketler arası Pazarlama Müdürü Ahmet Burak İçen, “Artık Orta Koridor ve Türkiye ön plana çıkıyor. Bizim Çin’den gelen yükler için Türk Cumhuriyetleri üzerinden eser sevkiyatı yapmamız konusunda talep artıyor. Türkiye’nin doğusunda demiryolları altyapısı ve kuru liman olarak isimlendirilen yüklemeboşaltma ve gümrükleme alanları pek uygun durumda. Bunlara kuru limanlar (dry port) diyoruz. Bizim de Türkiye’de şu anda kuru limanımız var. Bu tesislere yenileri de eklenecek” dedi.

TÜRK FİRMALAR YATIRIMA ARALIK’TA BAŞLAMIŞTI

Geçtiğimiz Aralık ayında pandemi niçiniyle tedarik zincirinde kırılmalar ve arz-talep dengesizliği niçiniyle navlun fiyatları yükselişe geçmiş, Çin’den Avrupa’ya kadar uzanan Jenerasyon Yol Projesi’nin Kuzey Koridoru dolunca gözler Türkiye’nin de olduğu Orta Koridor’a çevrilmişti. Türk firmaları Orta Koridor’da kara terminallerine yatırım yapmaya başlamış, Orta Koridor’a yapılacak yatırımların toplamda 8 trilyon doları bulması varsayım edilmişti.

Aralık 2021’de yaşanan bu gelişmelerin akabinde 24 Şubat 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna savaşı daha sonrası Kuzey Koridoru’nda ortaya çıkan güvenlik çekincesi gözleri Türkiye’nin de bulunduğu Orta Koridora kaydırdı.

“DEMİRYOLU BİR ADIM ÖNE ÇIKARIYOR”

Deniz ve başka taşıma yollarındaki sorunun demiryolu taşımalarına yaradığını da belirten İçen, “Fiyat olarak deniz yolundaki navlunların altındayız. Türkiye’den Çin’e 2 bin dolar üzere bir sayı var. Çin’den Türkiye’ye maliyet ise 12 bin dolar seviyesinde. Belirlenen bir tarife var. O tarifenin üzerine çıkılmamaya çalışılıyor” diye konuştu. Denizyolu ile olan fark fazla olmasa da yer bulma açısından demiryolu bir adım öne çıkıyor.

“TÜRKİYE HAZIR OLMALI”

Azerbaycan Milletlerarası Bağlar Tahlil Merkezi İktisat Uzmanı Orhan Bagirov, AA muhabirine, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Orta Koridor’un değerini artıracağını söylemiş oldu.

Rusya’ya yönelik baskıların artacağını ve bunun da Kuzey Koridoru’nun değerini azaltabileceğini söz eden Bagirov, Orta Koridor’un bu sınırın yerini alabilmesi için bir dizi teknik çalışmanın yapılması gerektiğini bildirdi.

Bagirov, Çin’in hala Kuzey Koridoru’nu kullandığına dikkati çekerek, Orta Koridor’un Çin için de değerli hale gelmesiyle bu rotanın daha kullanılabilir olacağını lisana getirdi.

Şayet savaş niçiniyle Avrupa, Rusya toprağından ticareti durdurursa Orta Koridor’un en faydalı yol olarak öne çıkacağını vurgulayan Bagirov, şöyleki konuştu:

“Orta Koridor’un paydaşları olan Azerbaycan ve Türkiye buna hazır olmalı. Türkiye, Orta Koridor ile ilgili var olan teknik sıkıntıları gidermeleri için başka ülkelere yardımcı olmalı ve bunu teşvik etmeli. Gümrük sistemlerimizi ve vergilerini birbirine uyumlu hale getirmeli, Orta Koridor’un yararını daha da artırmalıyız. Orta Koridor’un potansiyeli büyük. Transit gelirleri artacak, yerli üretim teşvik edilecek, gümrük sistemlerimiz ve vergiler birbirine uyumlu hale geldiğinde ihracat masraflarımız de azalacaktır. Başta Türkiye ve Azerbaycan olmak üzere Orta Koridor rotasındaki ülkelerin stratejik değeri artacak.”

“TÜRKİYE ÇIKIŞ KAPISI”

Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şafak Çomaklı da mevcut ve muhtemel kaideler incelendiğinde Doğu iktisadını Avrupa ve Orta Doğu’ya karadan taşıyacak en sıkıntısız rotanın Orta Koridor olduğunu lisana getirdi.

Türkiye’nin, Avrupa’ya ve Balkanlar’a bir çıkış kapısı olduğuna işaret eden Çomaklı, “Türkiye, Orta Asya ve Orta Doğu’da ekonomik alanda iş birliği yapılabilecek yerler içinde en kıymetli ülke pozisyonundadır. Orta Koridor’un Türkiye’den planlanması ve Türkiye’nin Asya-Avrupa bağlamında stratejik geçiş güzergahlarının tamamını denetim etmesi burasını kilit ülke pozisyonuna getirmektedir.” tabirlerini kullandı.

ORTA KORİDOR GEÇEN YIL DA GÜNDEME GELMİŞTİ

Orta Koridor’un kıymeti geçen yıl mart ayında “The Ever Given” isimli geminin Süveyş Kanalı’nda karaya oturmasıyla yaşanan külfetin akabinde daha da artmış ve son periyotta ulaştırma alanında yapılan dev projeler Türkiye’yi bu koridorun kilit ülkesi pozisyonuna getirmişti.

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Çin’den Avrupa’ya ulaşan üç büyük ticaret yolu göz önüne alındığında, bir konteynerin Türkiye üzerinden 7 bin kilometre yol alarak 15 günde, Rusya Kuzey Ticaret Yolu üzerinden 10 bin kilometre aralık kat ederek 15-20 günde, Süveyş Kanalı üzerinden 20 bin kilometre seyrederek 45-60 günde Avrupa’ya ulaştığı bilgisini vererek, bu tablonun üç kıtanın kesiştiği noktada bulunan Türkiye’nin ehemmiyetini ortaya koyduğunu lisana getirmişti.

Okumaya devam et...
 
Üst