Vergi Yöntem Kanunu’nun 359’uncu hususu vergi kanunlarında mahpus cezasını düzenleyen husus olup yıllardır tahminen de en epeyce tartışılan husus olmaya devam etmiştir. “Hazineye İlişkin Taşınmaz Mallann Kıymetlendirilmesi ve Katma Kıymet Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanım ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” Taslağında VUK 359’da önemli değişiklikler öngörülmektedir.
VUK 359 (a) fıkrasındaki mahpus cezasının üst limiti üç yıldan beş yıla ve (b), (c), (ç) fıkralarındaki üst limit ise beş yıldan sekiz yıla yükseltiliyor. Elbet bu düzenleme ile uydurma fatura düzenleme ve kullanma fiillerinin azaltılması amaçlanıyor. Bilhassa mal ve hizmet satın aldığı mükellefler hakkında olumsuzluk olduğunu bilmeyen mükellefler bakımından önemli ezalar bulunmakta idi. İşte cezanın hududunun yükseltilmesi bu mükellefleri daha fazla ezaya sokabilecektir.
Taslak ile VUK 359’da yapılacak değişiklikler aşağıdaki üzere olacaktır.
UNSUR 4: 213 sayılı Kanunun 359 uncu unsurunun (a) fıkrasında yer alan “üç” ibaresi “beş” halinde, (b), (c) ve (ç) fıkralarmda yer alan “beş” ibareleri “sekiz” formunda değiştirilmiş ve unsura son fıkrasından evvel gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Bu hususta yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığını tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme artırımının tamamı ile kesilen cezaların yansı ve buna isabet eden gecikme artırımının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuşturma evresinde karar verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilir. Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda verilecek ceza yarı oranında indirilir. Üstteki fıkralarda belirtilen ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması yahut başvurulmuşsa vazgeçilmesi kuraldır. Bu hususta düzenlenen cürümlerin birden çok takvim yılı yahut vergilendirme periyodu ortasında birebir hata sürece sonucunın icrası kapsamında işlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 43 üncü unsuru uygulanır.”
Türk Ceza Kanununun 43’üncü unsuru “zincirleme suç”u düzenlemekte olup husus metni aşağıdaki üzeredir.
“Madde 43- (1) Bir cürüm sürece sonucunın icrası kapsamında, değişik vakit içinderda bir bireye karşı birebir cürmün birden çok işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Fakat bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir kabahatin temel biçimi ile daha ağır yahut daha az cezayı gerektiren nitelikli prosedürleri, birebir hata sayılır. Mağduru aşikâr bir kişi olmayan kabahatlerde da bu fıkra kararı uygulanır.
(2) Birebir hatanın birden çok bireye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra kararı uygulanır.
(3) Taammüden öldürme, taammüden yaralama, azap ve yağma hatalarında bu husus kararları uygulanmaz”
Taslak öncesi mevcut düzenlemede TCK 43’e atıf yapılmaz iken taslak ile TCK 43’e atıf yapılmaktadır. Mevcut durumda da uygulamada mahkemeler TCK 43’ü kararlarında işletmekte idiler.
UNSUR 5-213 sayılı Kanunun 367 nci unsuruna dördüncü fıkrasından daha sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“359 uncu hususta yazılı cürümlere ait yürütülmekte olan soruşturma yahut kovuşturmalarda mütalaaya bahis fiilin, öbür bir kişi tarafınca yahut öbür bir şahısla bir arada gerçekleştirildiğinin ortaya çıkması durumunda, bu kişi bakımından kamu davası açılması için rapor düzenlenmesi ve mütalaa verilmesi kaidesi aranmaz.”
HUSUS 6-213 sayılı Kanuna aşağıdaki süreksiz husus eklenmiştir.
“GEÇİCÎ HUSUS 34- Haklarında karar verilmiş olup da evrakı infaz evresinde olanlar, 359 uncu hususta yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme artırımının tamamı ile kesilen cezaların yansı ve buna isabet eden gecikme artırımını, bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl ortasında Hazineye ödedikleri takdirde 359 uncu hususta bu maddeyi ihdas eden Kanunla soruşturma evresi için yapılan aktif pişmanlık düzenlemesinden faydalanabilir. Bu fıkrada belirtilen ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması yahut başvurulmuşsa vazgeçilmesi kuraldır.
Birinci fıkra kararları bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinde soruşturma ve kovuşturma evresinde bulunan evraklar hakkında da uygulanır. Bu takdirde, ödemenin karar verilinceye kadar yapılması kaidedir. Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinde 359 uncu unsur kapsamına giren cürümlerden dolayı temyiz yahut istinaf kanun yolu incelemesinde bulunan belgelerden, 359 uncu hususta bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemeler niçiniyle lehe kıymetlendirme yapılması gereken evraklar hakkında bozma sonucu verilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında bulunan belgeler gelişlerindeki yönteme uygun olarak birinci derece mahkemelerine gönderilir. 359 uncu unsurda bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemelerde yer alan zincirleme suça ait şartların belirlenmesi, duruşma açılmak suretiyle yapılır.”
VUK 359 yıllardır tartışılan bir unsurdur. VUK 359 fazlaca ayrıntılı olarak tartışılmalı ve kuralları mümkün olduğunca yoruma fırsat verilmeksizin hayli net olarak ortaya konulmalıdır. Bu haliyle hayli tartışmalıdır ve uygulamada epeyce önemli mağduriyetler yaşanmaktadır. VUK 359’da yapılacak olan cezanın üst limitinin artırılması mükelleflerin sahta fatura kullanımını kanaatimce azaltmayacak, mağduriyetleri artıracaktır. Geçersiz fatura kullanması engellenmek isteniyor ise evvela geçersiz fatura düzenleyenlerin mümkün olduğunca şimdiki olarak tespit edilmesi ve bu düzenleyicilerin tüm vergi mükelleflerine bildirimi kuraldır. Mükellefler mal ve hizmet aldığı mükellefler hakkında olumsuzluk olup olmadığını nazaranbilmelidir. Buna mahzur olarak vergi mahremiyeti gösteriliyor ki, düzmece fatura düzenleyenin vergi mahremiyeti olmamalıdır.
Mevzu hakkında epey fazla sorunlu noktalar bulunmakla bir arada, Türkiye’nin en büyük ulaşım, haberleşme firmalarına, bankalarına sahteci diye raporlar da yazılabildiğini ve haksız yere doğabilecek mağduriyetlerin önlenmesi için de yasa da düzenlemelere yer verilmesi gerektiğini hatırlatmak isterim.
VUK 359 konusu Anayasa Mahkemesine taşınmış ve Anayasa Mahkemesi çok kıymetli tespitler yapmıştır. Bahis bu köşede ele alınacaktır. Örneğin mal ve hizmet alınan bir firma hakkında geçersiz fatura düzenleyicisi denildi ve hem mahpus cezası için dava süreci başladı birebir vakitte vergi ve vergi cezası süreci Vergi Mahkemelerinde başladı ise bu davalardan uzmanlık mahkemesi olan Vergi Mahkemelerinde davalar kazanıldı ise bu süreçte de mükellefler hakkında mahpus cezası verildi ise ne olacaktır? Ya da mahpus cezasında mahkeme asıldan beraat verdi ve Vergi Mahkemeleri cezayı onadı ise ne olacaktır? Bütün bunlar VUK 359 için değerli sorunlardır ve madem ki VUK 359’da bir düzenleme yapılmak isteniyor ise bahis tüm bilgileri ile tartışılarak artık ülkü bir VUK 359 düzenlemesi ortaya konmalıdır!
Okumaya devam et...
VUK 359 (a) fıkrasındaki mahpus cezasının üst limiti üç yıldan beş yıla ve (b), (c), (ç) fıkralarındaki üst limit ise beş yıldan sekiz yıla yükseltiliyor. Elbet bu düzenleme ile uydurma fatura düzenleme ve kullanma fiillerinin azaltılması amaçlanıyor. Bilhassa mal ve hizmet satın aldığı mükellefler hakkında olumsuzluk olduğunu bilmeyen mükellefler bakımından önemli ezalar bulunmakta idi. İşte cezanın hududunun yükseltilmesi bu mükellefleri daha fazla ezaya sokabilecektir.
Taslak ile VUK 359’da yapılacak değişiklikler aşağıdaki üzere olacaktır.
UNSUR 4: 213 sayılı Kanunun 359 uncu unsurunun (a) fıkrasında yer alan “üç” ibaresi “beş” halinde, (b), (c) ve (ç) fıkralarmda yer alan “beş” ibareleri “sekiz” formunda değiştirilmiş ve unsura son fıkrasından evvel gelmek üzere aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Bu hususta yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığını tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme artırımının tamamı ile kesilen cezaların yansı ve buna isabet eden gecikme artırımının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuşturma evresinde karar verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilir. Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda verilecek ceza yarı oranında indirilir. Üstteki fıkralarda belirtilen ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması yahut başvurulmuşsa vazgeçilmesi kuraldır. Bu hususta düzenlenen cürümlerin birden çok takvim yılı yahut vergilendirme periyodu ortasında birebir hata sürece sonucunın icrası kapsamında işlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 43 üncü unsuru uygulanır.”
Türk Ceza Kanununun 43’üncü unsuru “zincirleme suç”u düzenlemekte olup husus metni aşağıdaki üzeredir.
“Madde 43- (1) Bir cürüm sürece sonucunın icrası kapsamında, değişik vakit içinderda bir bireye karşı birebir cürmün birden çok işlenmesi durumunda, bir cezaya hükmedilir. Fakat bu ceza, dörtte birinden dörtte üçüne kadar artırılır. Bir kabahatin temel biçimi ile daha ağır yahut daha az cezayı gerektiren nitelikli prosedürleri, birebir hata sayılır. Mağduru aşikâr bir kişi olmayan kabahatlerde da bu fıkra kararı uygulanır.
(2) Birebir hatanın birden çok bireye karşı tek bir fiille işlenmesi durumunda da, birinci fıkra kararı uygulanır.
(3) Taammüden öldürme, taammüden yaralama, azap ve yağma hatalarında bu husus kararları uygulanmaz”
Taslak öncesi mevcut düzenlemede TCK 43’e atıf yapılmaz iken taslak ile TCK 43’e atıf yapılmaktadır. Mevcut durumda da uygulamada mahkemeler TCK 43’ü kararlarında işletmekte idiler.
UNSUR 5-213 sayılı Kanunun 367 nci unsuruna dördüncü fıkrasından daha sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“359 uncu hususta yazılı cürümlere ait yürütülmekte olan soruşturma yahut kovuşturmalarda mütalaaya bahis fiilin, öbür bir kişi tarafınca yahut öbür bir şahısla bir arada gerçekleştirildiğinin ortaya çıkması durumunda, bu kişi bakımından kamu davası açılması için rapor düzenlenmesi ve mütalaa verilmesi kaidesi aranmaz.”
HUSUS 6-213 sayılı Kanuna aşağıdaki süreksiz husus eklenmiştir.
“GEÇİCÎ HUSUS 34- Haklarında karar verilmiş olup da evrakı infaz evresinde olanlar, 359 uncu hususta yazılı fiillerle verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme artırımının tamamı ile kesilen cezaların yansı ve buna isabet eden gecikme artırımını, bu maddeyi ihdas eden Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl ortasında Hazineye ödedikleri takdirde 359 uncu hususta bu maddeyi ihdas eden Kanunla soruşturma evresi için yapılan aktif pişmanlık düzenlemesinden faydalanabilir. Bu fıkrada belirtilen ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması yahut başvurulmuşsa vazgeçilmesi kuraldır.
Birinci fıkra kararları bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinde soruşturma ve kovuşturma evresinde bulunan evraklar hakkında da uygulanır. Bu takdirde, ödemenin karar verilinceye kadar yapılması kaidedir. Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinde 359 uncu unsur kapsamına giren cürümlerden dolayı temyiz yahut istinaf kanun yolu incelemesinde bulunan belgelerden, 359 uncu hususta bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemeler niçiniyle lehe kıymetlendirme yapılması gereken evraklar hakkında bozma sonucu verilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığında bulunan belgeler gelişlerindeki yönteme uygun olarak birinci derece mahkemelerine gönderilir. 359 uncu unsurda bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan düzenlemelerde yer alan zincirleme suça ait şartların belirlenmesi, duruşma açılmak suretiyle yapılır.”
VUK 359 yıllardır tartışılan bir unsurdur. VUK 359 fazlaca ayrıntılı olarak tartışılmalı ve kuralları mümkün olduğunca yoruma fırsat verilmeksizin hayli net olarak ortaya konulmalıdır. Bu haliyle hayli tartışmalıdır ve uygulamada epeyce önemli mağduriyetler yaşanmaktadır. VUK 359’da yapılacak olan cezanın üst limitinin artırılması mükelleflerin sahta fatura kullanımını kanaatimce azaltmayacak, mağduriyetleri artıracaktır. Geçersiz fatura kullanması engellenmek isteniyor ise evvela geçersiz fatura düzenleyenlerin mümkün olduğunca şimdiki olarak tespit edilmesi ve bu düzenleyicilerin tüm vergi mükelleflerine bildirimi kuraldır. Mükellefler mal ve hizmet aldığı mükellefler hakkında olumsuzluk olup olmadığını nazaranbilmelidir. Buna mahzur olarak vergi mahremiyeti gösteriliyor ki, düzmece fatura düzenleyenin vergi mahremiyeti olmamalıdır.
Mevzu hakkında epey fazla sorunlu noktalar bulunmakla bir arada, Türkiye’nin en büyük ulaşım, haberleşme firmalarına, bankalarına sahteci diye raporlar da yazılabildiğini ve haksız yere doğabilecek mağduriyetlerin önlenmesi için de yasa da düzenlemelere yer verilmesi gerektiğini hatırlatmak isterim.
VUK 359 konusu Anayasa Mahkemesine taşınmış ve Anayasa Mahkemesi çok kıymetli tespitler yapmıştır. Bahis bu köşede ele alınacaktır. Örneğin mal ve hizmet alınan bir firma hakkında geçersiz fatura düzenleyicisi denildi ve hem mahpus cezası için dava süreci başladı birebir vakitte vergi ve vergi cezası süreci Vergi Mahkemelerinde başladı ise bu davalardan uzmanlık mahkemesi olan Vergi Mahkemelerinde davalar kazanıldı ise bu süreçte de mükellefler hakkında mahpus cezası verildi ise ne olacaktır? Ya da mahpus cezasında mahkeme asıldan beraat verdi ve Vergi Mahkemeleri cezayı onadı ise ne olacaktır? Bütün bunlar VUK 359 için değerli sorunlardır ve madem ki VUK 359’da bir düzenleme yapılmak isteniyor ise bahis tüm bilgileri ile tartışılarak artık ülkü bir VUK 359 düzenlemesi ortaya konmalıdır!
Okumaya devam et...