Yüksek Mahkeme; hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışma sisteminde, haftalık 45 saati aşan bir çalışması bulunması durumunda emekçinin fazla çalışma fiyatına hak kazanacağına hükmetti.
senelerca bir ticari takside saat 15.00 ile 03.00 içinde sürücülük yapan genç, kontratı feshedilince İş Mahkemesi’ne müracaat ederek taksi plakası sahibinden davacı oldu.
Davacı taksi sürücüsü, ödenmeyen kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma ve yıllık müsaade fiyatı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti.
Davalı taksi sahibi ise davacı ile içindeki bağın işçi-işveren alakası olmayıp hasılat kirası olduğunu, bu niçinle nazaranvsizlik sonucu verilmesi gerektiğini öne sürdü. Davacının personel olarak çalıştığını kabul etmemekle bir arada davacıya ilişkin istifa dilekçesi sunduklarını belirterek davanın reddini savundu.
İş Mahkemesi, davacının davalıya ilişkin ticari takside çalıştığı, davalı patronun sahibi olduğu ticari taksiyi satması üzerine iş mukavelesini haklı niye olmaksızın feshettiğine dikkat çekti.
Kararda; ticari taksilerde sürücü olarak çalışan personellerin günlük elde ettiği kardan belirli bir ölçü mal sahibine vermek, kalan hasılatın ise o günün fiyatı olarak personele kalması formunda ticari bir teamül bulunduğu hatırlatıldı. böyleki fiyat ödeme sisteminde ne kadar çalışırsa çalışsın mal sahibine verilen ölçünün değişmeyeceği, ticari taksi sahibinin günlük kendisinin aldığı ölçüden ayrıyeten sürücüye fazla çalışma fiyatı ödemesi hâlinde fazla çalışmanın büsbütün kendi aleyhine olacağı vurgulandı. Bu niçinle fazla çalışma fiyatı talebinin reddedildiği nedeni öne sürülerek davanın kısmen kabulüne karar verildi.
Her iki taraf avukatı da sonucu temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
Mahkeme kararının bozulduğu Yargıtay sonucunda; “Davacı; davalıya ilişkin takside sürücü olarak çalıştığını ve fazla mesai yaptığını tez etmiş, tezini ispat emeliyle şahit kanıtına dayanmış ve davacı fazla mesai yaptığını şahit beyanlarıyla ispatlamıştır. Hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışan çalışanların yevmiyelerinin ölçüsü günlük çalışma mühletine bağlı olup, ne kadar epey çalışırsa yevmiye artacağından çalışılan tüm saatlerin olağan fiyatı yevmiye içerisinde alındığından fazla çalışma fiyatının zamsız fiyatının yevmiyenin ortasında ödendiği kabul edilerek fazla çalışma fiyatının sadece%50 artırımlı kısmı hesaplanıp karar altına alınmalıdır. Bu niçinle belgede mevcut uzman raporu bir değerlendirmeye tabi tutularak, fazla çalışma fiyatının yalnızca yüzde 50 artırımlı kısmı hesaplanıp, makul oranda bir takdiri indirim yapılarak, fazla çalışma fiyatının karar altına alınması gerekirken, yerinde olmayan münasebet ile talebin reddi kusurlu olup, bozmayı gerektirmiştir.” denildi.
TAKSİCİNİN FİYATI HAKİKAT HESAPLANMALI
bir daha yapılan yargılamada İş mahkemesi birinci sonucunda direndi. Bu karar da temyiz edilince devreye bu sefer Yargıtay Hukuk Genel Heyeti girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Heyet, taksicilere fazla mesai fiyatı verilmesi gerektiğine hükmetti.
Kararda şu sözlere yer verildi: “İşçinin kesim başı fiyatı ortasında zamsız kısmı ödenmiş olmakla, fazla çalışma fiyatı yalnızca yüzde elli artırım ölçüsüne nazaran belirlenmelidir. Hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışan çalışanların haftalık kırkbeş saatten çok çalışsa dahi fazla çalışma fiyatına hak kazanmayacağına ait bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu prestijle, hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışma sisteminde, haftalık 45 saati aşan bir çalışması bulunması durumunda personelin fazla çalışma fiyatına hak kazanacağı kabul edilmelidir. Öteki taraftan, personelin çalışma mühleti arttıkça geliri de artış göstereceğinden, fazla çalışma fiyatının zamsız meblağının yevmiyenin ortasında ödendiği kabul edilerek fazla çalışma fiyatının yalnızca yüzde elli artırımlı kısmı hesaplanmalıdır.
Bu prestijle, belge çerçevesindeki kanıtlar, yapılan işin niteliği ve şahit beyanları dikkate alındığında davacının fazla çalışma yaptığı anlaşıldığından, mahkemece davacının haftalık kaç saat fazla çalışma yaptığı belirlenmeli, çabucak sonrasında fazla çalışma fiyatının yalnızca yüzde elli artırımlı kısmı hesaplanmalı ve hesaplanan ölçüden da karineye dayalı makul oranda indirim yapılarak karar verilmelidir. Hâl bu biçimde olunca Hukuk Genel Konseyi’nce da benimsenen Özel Daire bozma sonucuna uyulmak gerekirken, evvelki kararda direnilmesi yöntem ve yasaya alışılmamıştır.”
KAYNAK: İHA
Okumaya devam et...
senelerca bir ticari takside saat 15.00 ile 03.00 içinde sürücülük yapan genç, kontratı feshedilince İş Mahkemesi’ne müracaat ederek taksi plakası sahibinden davacı oldu.
Davacı taksi sürücüsü, ödenmeyen kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma ve yıllık müsaade fiyatı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etti.
Davalı taksi sahibi ise davacı ile içindeki bağın işçi-işveren alakası olmayıp hasılat kirası olduğunu, bu niçinle nazaranvsizlik sonucu verilmesi gerektiğini öne sürdü. Davacının personel olarak çalıştığını kabul etmemekle bir arada davacıya ilişkin istifa dilekçesi sunduklarını belirterek davanın reddini savundu.
İş Mahkemesi, davacının davalıya ilişkin ticari takside çalıştığı, davalı patronun sahibi olduğu ticari taksiyi satması üzerine iş mukavelesini haklı niye olmaksızın feshettiğine dikkat çekti.
Kararda; ticari taksilerde sürücü olarak çalışan personellerin günlük elde ettiği kardan belirli bir ölçü mal sahibine vermek, kalan hasılatın ise o günün fiyatı olarak personele kalması formunda ticari bir teamül bulunduğu hatırlatıldı. böyleki fiyat ödeme sisteminde ne kadar çalışırsa çalışsın mal sahibine verilen ölçünün değişmeyeceği, ticari taksi sahibinin günlük kendisinin aldığı ölçüden ayrıyeten sürücüye fazla çalışma fiyatı ödemesi hâlinde fazla çalışmanın büsbütün kendi aleyhine olacağı vurgulandı. Bu niçinle fazla çalışma fiyatı talebinin reddedildiği nedeni öne sürülerek davanın kısmen kabulüne karar verildi.
Her iki taraf avukatı da sonucu temyiz edince devreye Yargıtay 9. Hukuk Dairesi girdi.
Mahkeme kararının bozulduğu Yargıtay sonucunda; “Davacı; davalıya ilişkin takside sürücü olarak çalıştığını ve fazla mesai yaptığını tez etmiş, tezini ispat emeliyle şahit kanıtına dayanmış ve davacı fazla mesai yaptığını şahit beyanlarıyla ispatlamıştır. Hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışan çalışanların yevmiyelerinin ölçüsü günlük çalışma mühletine bağlı olup, ne kadar epey çalışırsa yevmiye artacağından çalışılan tüm saatlerin olağan fiyatı yevmiye içerisinde alındığından fazla çalışma fiyatının zamsız fiyatının yevmiyenin ortasında ödendiği kabul edilerek fazla çalışma fiyatının sadece%50 artırımlı kısmı hesaplanıp karar altına alınmalıdır. Bu niçinle belgede mevcut uzman raporu bir değerlendirmeye tabi tutularak, fazla çalışma fiyatının yalnızca yüzde 50 artırımlı kısmı hesaplanıp, makul oranda bir takdiri indirim yapılarak, fazla çalışma fiyatının karar altına alınması gerekirken, yerinde olmayan münasebet ile talebin reddi kusurlu olup, bozmayı gerektirmiştir.” denildi.
TAKSİCİNİN FİYATI HAKİKAT HESAPLANMALI
bir daha yapılan yargılamada İş mahkemesi birinci sonucunda direndi. Bu karar da temyiz edilince devreye bu sefer Yargıtay Hukuk Genel Heyeti girdi. Emsal nitelikte bir karara imza atan Heyet, taksicilere fazla mesai fiyatı verilmesi gerektiğine hükmetti.
Kararda şu sözlere yer verildi: “İşçinin kesim başı fiyatı ortasında zamsız kısmı ödenmiş olmakla, fazla çalışma fiyatı yalnızca yüzde elli artırım ölçüsüne nazaran belirlenmelidir. Hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışan çalışanların haftalık kırkbeş saatten çok çalışsa dahi fazla çalışma fiyatına hak kazanmayacağına ait bir düzenleme bulunmamaktadır. Bu prestijle, hasılata bağlı günlük yevmiyeli olarak çalışma sisteminde, haftalık 45 saati aşan bir çalışması bulunması durumunda personelin fazla çalışma fiyatına hak kazanacağı kabul edilmelidir. Öteki taraftan, personelin çalışma mühleti arttıkça geliri de artış göstereceğinden, fazla çalışma fiyatının zamsız meblağının yevmiyenin ortasında ödendiği kabul edilerek fazla çalışma fiyatının yalnızca yüzde elli artırımlı kısmı hesaplanmalıdır.
Bu prestijle, belge çerçevesindeki kanıtlar, yapılan işin niteliği ve şahit beyanları dikkate alındığında davacının fazla çalışma yaptığı anlaşıldığından, mahkemece davacının haftalık kaç saat fazla çalışma yaptığı belirlenmeli, çabucak sonrasında fazla çalışma fiyatının yalnızca yüzde elli artırımlı kısmı hesaplanmalı ve hesaplanan ölçüden da karineye dayalı makul oranda indirim yapılarak karar verilmelidir. Hâl bu biçimde olunca Hukuk Genel Konseyi’nce da benimsenen Özel Daire bozma sonucuna uyulmak gerekirken, evvelki kararda direnilmesi yöntem ve yasaya alışılmamıştır.”
KAYNAK: İHA
Okumaya devam et...