Siteler, minimum fiyattaki artışı mazeret ederek aidatlara fahiş artırımlar yaptı. Akşam Gazetesi yıllık % 150’ye varan artışları uzmanlara sordu.
Asgari fiyata yapılan yüzde 54.66’lık artırımı mazeret eden site yöneticileri aidatlara yüzde 150’ye varan artırım yapmaya başladı. Vatandaş kiralarla yarışan aidatlara isyan ederken, yetkililer kat maliklerine “İtiraz edin” önerisinde bulunuyor.
Toplu yapı idareleri taban fiyata yapılan yüzde 54.66’lık artırımı mazeret ederek site aidatlarına yüzde 150’ye yakın fahiş artırımlar yapmaya başladı. Yapılan artırımlar daha sonrası İstanbul’da site aidatları 500 lira ila 5 bin lira aralığına ulaştı. Esenyurt’ta 2500 konutluk bir sitede 1+1 konutun Haziran 2022 aidatı (ısınma hariç) 415 TL iken temmuzda 525 TL, ekimde 646 TL’ye çıktı. Birebir dairenin 2023 Ocak ayı prestijiyle ödediği aidat oranı 1047 TL’ye yükseltildi. Halkalı’daki bir sitede de 2+1 dairenin aidatı temmuzda 291 TL’ye çıkarıldı. Birebir dairenin aidatı, yeni yılla birlikte yüzde 99 zamlanarak 580 TL’ye yükseltildi. Bahçeşehir’deki bir sitede bulunan 3+1 büyüklüğündeki dairenin ocakta 900 TL olan aidatı temmuzda 1200 TL’ye, bu yılbaşında da 2 bin 250 TL’ye çıktı.
HUZUR HAKKINA % 300 ZAM
Aidat kalemleri ortasında en çok artış ise yöneticilere ödenen huzur hakkında yapıldı. Kimi sitelerde huzur hakkı için yüzde 300’lük artışlar var. Site aidatlarının yaklaşık yüzde 46’sının işçi maliyetlerinden kaynaklandığını tabir eden site idare sistemi APTİ’nin Kurucusu Ali Emre Erişen, “Site işçisinin yüzde 92’si minimum fiyatla çalışıyor. İşçi maaşları site aidatına en çok yüzde 55 olarak yansıtılmalı. bir fazlaca sitede ısınma ve sıcak su aidata dahil bile değil. Lakin bunu mazeret ederek fahiş artırım yapan site idareleri fazlaca. Huzur hakkı da kat maliklerinin de katıldığı idare seçiminin yapıldığı genel şurada belirleniyor. Karar Defteri’nde yazan fiyatın üzerinde sayılar talep edilmemeli” dedi.
YÖNETİCİ SEÇİMİNE DİKKAT
Yönetim konseyi üyelerinin birçoklarının aidat ödemediğini ve ‘Huzur Hakkı’ ismi altında bir de maaş aldığını anlatan Erişen şunları kaydetti: “bu vakitte Huzur Hakkı’na yüzde 300’e varan oranlarda artırım yapanlar var. Site yöneticileri maalesef birçok sefer bu işi bilmeyen bireylerden seçiliyor. Bunlar güvenliğin otomobilini kendine özel araç yapıyor, site çalışanlarını özel sürücüsü üzere kullanıyor. İstanbul’da 8 bin 200 daireden oluşan siteler var. Bunların aylık toplam aidatları 27 milyon TL. Bu kadar büyük bütçeleri yönetecek isimlerin de ehil olmaları gerekiyor. Bu niçinle kat maliklerinin yöneticilerini yanlışsız şahıslardan seçmesi gerekiyor.”
GELİR KAPISINA ÇEVİRDİLER
Yüksek kira ve güç faturaları niçiniyle güç günler geçiren site sakinlerinin artık de aidat niçiniyle isyan ettiğini tabir eden Tüketiciler Birliği Genel Lideri Mahmut Şahin “Site yöneticileri bu işi gelir kapısı haline getirdi. Zincir marketler nasıl günde 2 kere fiyat artırıyorsa, site yöneticileri de aidatları durmadan artırıyor. Gereksiz masraflarla faturalar şişiriliyor. Örneğin bina idarelerinin ofise gereksinimi olmadığı biçimde, ofis tutuyorlar. Eş, dost akrabayı işçi olarak işe alıyorlar” dedi. Şahin, bina sakinlerini sorumluluk sahibi olmaya davet ederek, sarfiyatları takip edip yüksek sayılara itiraz etmeleri ihtarında bulundu.
ÖNCE İTİRAZ daha sonra DAVA
Kiralarla yarışan aidat oranlarına rağmen vatandaşlardan “Aidatlara da artış sınırlaması getirilsin” önerisi gelirken, dal temsilcileri bunun mümkün olmadığını belirtti. Toplumsal donatı alanları, daire sayısı ve işçi sayısına göre site aidat oranlarının değiştiğini tabir eden Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Lideri Hakan Akdoğan “Aidatlara artırım gelmesi olağan. Ancak site idaresinin gelen artırımları gerçek oranda aidatlara yansıtıp yansıtmadığı denetim edilmeli. Şayet burada bir uyuşmazlık var ise, kat malikleri itiraz etmeli. bir daha sonuç alamazlarsa dava açabilirler. Şayet haklı bulunurlarsa aidat artırımları bir daha belirlenir.” Kakıcı & Şimşek Hukuk Ofisi kurucularından Av. Elvan Kakıcı Şimşek de “Ev sahibi ve kiracılar site idare hesaplarındaki tüm bilgi ve dokümanları incelesin. İdare adapsız harcamalardan hem tüzel tıpkı vakitte cezai olarak sorumludur” dedi.
Araştırmalara göre İstanbul’da aidatların en çok arttığı ilçeler Beşiktaş, Şişli, Sarıyer oldu. Eva Gayrimenkul Değerleme Yöneticisi Serkan Bal “Son 1 yılda yaşanan artışlarda yaklaşık 9 ilçenin artış oranı yüzde 100 üzerinde olurken tavan oran yüzde 145’e ulaştı” dedi.
AİDAT NASIL BELİRLENİYOR?
Aidat meblağlarında yasal olarak rastgele bir artış sonu bulunmuyor. Binanın aidatı belirlemek için öncellikle bir işletme projesinin bulunması gerekiyor. Bu projede gayrimenkulün bir yıllık iddiası gelir ve sarfiyat fiyatları yer alıyor. Buna göre, her kat malikinin vermesi gereken aidat oranı belirleniyor. Fakat vatandaşların bu meblağa itiraz etme hakkı bulunuyor. Yetkililer, bedelin ekonomik münasebetlere uygun olmadan yanılgılı belirlendiğini düşünen kat maliklerinin, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurabileceğini tabir ediyor. Ayrıyeten site idaresine başvurarak da revize talebini dillendirebileceklerini söylüyor.
KAYNAK: AKŞAM
Okumaya devam et...
Asgari fiyata yapılan yüzde 54.66’lık artırımı mazeret eden site yöneticileri aidatlara yüzde 150’ye varan artırım yapmaya başladı. Vatandaş kiralarla yarışan aidatlara isyan ederken, yetkililer kat maliklerine “İtiraz edin” önerisinde bulunuyor.
Toplu yapı idareleri taban fiyata yapılan yüzde 54.66’lık artırımı mazeret ederek site aidatlarına yüzde 150’ye yakın fahiş artırımlar yapmaya başladı. Yapılan artırımlar daha sonrası İstanbul’da site aidatları 500 lira ila 5 bin lira aralığına ulaştı. Esenyurt’ta 2500 konutluk bir sitede 1+1 konutun Haziran 2022 aidatı (ısınma hariç) 415 TL iken temmuzda 525 TL, ekimde 646 TL’ye çıktı. Birebir dairenin 2023 Ocak ayı prestijiyle ödediği aidat oranı 1047 TL’ye yükseltildi. Halkalı’daki bir sitede de 2+1 dairenin aidatı temmuzda 291 TL’ye çıkarıldı. Birebir dairenin aidatı, yeni yılla birlikte yüzde 99 zamlanarak 580 TL’ye yükseltildi. Bahçeşehir’deki bir sitede bulunan 3+1 büyüklüğündeki dairenin ocakta 900 TL olan aidatı temmuzda 1200 TL’ye, bu yılbaşında da 2 bin 250 TL’ye çıktı.
HUZUR HAKKINA % 300 ZAM
Aidat kalemleri ortasında en çok artış ise yöneticilere ödenen huzur hakkında yapıldı. Kimi sitelerde huzur hakkı için yüzde 300’lük artışlar var. Site aidatlarının yaklaşık yüzde 46’sının işçi maliyetlerinden kaynaklandığını tabir eden site idare sistemi APTİ’nin Kurucusu Ali Emre Erişen, “Site işçisinin yüzde 92’si minimum fiyatla çalışıyor. İşçi maaşları site aidatına en çok yüzde 55 olarak yansıtılmalı. bir fazlaca sitede ısınma ve sıcak su aidata dahil bile değil. Lakin bunu mazeret ederek fahiş artırım yapan site idareleri fazlaca. Huzur hakkı da kat maliklerinin de katıldığı idare seçiminin yapıldığı genel şurada belirleniyor. Karar Defteri’nde yazan fiyatın üzerinde sayılar talep edilmemeli” dedi.
YÖNETİCİ SEÇİMİNE DİKKAT
Yönetim konseyi üyelerinin birçoklarının aidat ödemediğini ve ‘Huzur Hakkı’ ismi altında bir de maaş aldığını anlatan Erişen şunları kaydetti: “bu vakitte Huzur Hakkı’na yüzde 300’e varan oranlarda artırım yapanlar var. Site yöneticileri maalesef birçok sefer bu işi bilmeyen bireylerden seçiliyor. Bunlar güvenliğin otomobilini kendine özel araç yapıyor, site çalışanlarını özel sürücüsü üzere kullanıyor. İstanbul’da 8 bin 200 daireden oluşan siteler var. Bunların aylık toplam aidatları 27 milyon TL. Bu kadar büyük bütçeleri yönetecek isimlerin de ehil olmaları gerekiyor. Bu niçinle kat maliklerinin yöneticilerini yanlışsız şahıslardan seçmesi gerekiyor.”
GELİR KAPISINA ÇEVİRDİLER
Yüksek kira ve güç faturaları niçiniyle güç günler geçiren site sakinlerinin artık de aidat niçiniyle isyan ettiğini tabir eden Tüketiciler Birliği Genel Lideri Mahmut Şahin “Site yöneticileri bu işi gelir kapısı haline getirdi. Zincir marketler nasıl günde 2 kere fiyat artırıyorsa, site yöneticileri de aidatları durmadan artırıyor. Gereksiz masraflarla faturalar şişiriliyor. Örneğin bina idarelerinin ofise gereksinimi olmadığı biçimde, ofis tutuyorlar. Eş, dost akrabayı işçi olarak işe alıyorlar” dedi. Şahin, bina sakinlerini sorumluluk sahibi olmaya davet ederek, sarfiyatları takip edip yüksek sayılara itiraz etmeleri ihtarında bulundu.
ÖNCE İTİRAZ daha sonra DAVA
Kiralarla yarışan aidat oranlarına rağmen vatandaşlardan “Aidatlara da artış sınırlaması getirilsin” önerisi gelirken, dal temsilcileri bunun mümkün olmadığını belirtti. Toplumsal donatı alanları, daire sayısı ve işçi sayısına göre site aidat oranlarının değiştiğini tabir eden Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Lideri Hakan Akdoğan “Aidatlara artırım gelmesi olağan. Ancak site idaresinin gelen artırımları gerçek oranda aidatlara yansıtıp yansıtmadığı denetim edilmeli. Şayet burada bir uyuşmazlık var ise, kat malikleri itiraz etmeli. bir daha sonuç alamazlarsa dava açabilirler. Şayet haklı bulunurlarsa aidat artırımları bir daha belirlenir.” Kakıcı & Şimşek Hukuk Ofisi kurucularından Av. Elvan Kakıcı Şimşek de “Ev sahibi ve kiracılar site idare hesaplarındaki tüm bilgi ve dokümanları incelesin. İdare adapsız harcamalardan hem tüzel tıpkı vakitte cezai olarak sorumludur” dedi.
Araştırmalara göre İstanbul’da aidatların en çok arttığı ilçeler Beşiktaş, Şişli, Sarıyer oldu. Eva Gayrimenkul Değerleme Yöneticisi Serkan Bal “Son 1 yılda yaşanan artışlarda yaklaşık 9 ilçenin artış oranı yüzde 100 üzerinde olurken tavan oran yüzde 145’e ulaştı” dedi.
AİDAT NASIL BELİRLENİYOR?
Aidat meblağlarında yasal olarak rastgele bir artış sonu bulunmuyor. Binanın aidatı belirlemek için öncellikle bir işletme projesinin bulunması gerekiyor. Bu projede gayrimenkulün bir yıllık iddiası gelir ve sarfiyat fiyatları yer alıyor. Buna göre, her kat malikinin vermesi gereken aidat oranı belirleniyor. Fakat vatandaşların bu meblağa itiraz etme hakkı bulunuyor. Yetkililer, bedelin ekonomik münasebetlere uygun olmadan yanılgılı belirlendiğini düşünen kat maliklerinin, Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurabileceğini tabir ediyor. Ayrıyeten site idaresine başvurarak da revize talebini dillendirebileceklerini söylüyor.
KAYNAK: AKŞAM
Okumaya devam et...