Tarımsal eserlerde en son tüketiciye yansıyan meblağların düzeyini etkileyen en değerli etkenin tedarik sürecinde epey sayıda aktörün rol alması olduğu vurgulandı. Raporda, son tüketiciye ulaşan fiyatlar kararında yaratılan toplam katma pahadan çiftçilerin aldığı hissenin düşük olduğuna örneklerle dikkat çekildi.
Tüketiciye yansıyan eser bedelinin yüzde 12.8’i vergi, yüzde 42.6’sı çiftçi, yüzde 44.5’i ise aracıların gelirinden oluşuyor. ötürüsıyla eserden elde edilen gelirin değerli bir kısmı ortacılar tarafınca elde ediliyor.
Örneğin; fiyatı 1 liradan 10 bin kg olarak tarladan çıkan eser yolda ve markette uğradığı fireler kararı 8100 kg’a düşmüş ve kesin tüketiciye yüzde KDV dâhil 22 bin 744,80 lira olarak ulaşmıştır.
bu biçimdece eserin ünite fiyatı 2.81 liraya yükselmiştir. Tüketiciye ulaşan kelam konusu eserin son meblağının ortasında toplam vergi 2 bin 915 lira, çiftçi geliri (yüzde 42.6) 9 bin 700 lira olup aracının cebine de (yüzde 44.5) 10 bin 130 lira kalıyor.
ARACI LİSTESİ VE KAZANCI
Toplam mali kıymet ortasında, çiftçinin eline geçen 9700 lira, Bağ-Kur kesintisi 100 lira, üretim merkezindeki komitecinin kazandığı kurul fiyatı 1040 lira, tacirin 1643 lira, tüketim merkezindeki komitecinin kazandığı komite fiyatı 1440 lira, sevkiyatçının brüt geliri 2880 lira, nakliye bedeli 800 lira, market brüt geliri de 2880 lirayı buluyor.
ÇİFTÇİNİN KAZANMASININ YOLU
İkinci senaryoda aracıların yerini “üretici örgütü” alarak süreçleri kendisi yapıyor ve bu durumda çiftçinin çıkarı artıyor. Birinci senaryoda çiftçiden 1 lira ünite fiyata alınan eserin aracı sayısı azaltılıp aracıların yerini üretici örgütü aldığında çiftçiden bu kere 1.30 liraya satın alındığı var iseyılıyor.
Daha evvel 2.81 lira olan tüketici fiyatı da yeni senaryoda 2.54 lira olarak gerçekleşiyor. Bu durumda tüketciye yansıyan toplam eser bedelinin ortasındaki vergi yükü yüzde 12.8’den yüzde 10.1’e, aracıların gelir hissesi yüzde 44.5’ten yüzde 28.5’e düşüyor.
Çiftçinin gelirinin hissesi da neredeyse yüzde 50 artarak yüzde 42.6’dan yüzde 61.63’e çıkıyor. Bu durumda toplam vergi fiyatı (yüzde 10.1) 2086 lira, aracı geliri (yüzde 28.5) 5861 lira, toplam çiftçi geliri de (yüzde 61.3) 12 bin 610 liraya çıkıyor.
Toplam 20 bin 557 liralık toplam kıymette çiftçinin eline geçen fiyat 12 bin 610 lira, Bağ-Kur kesintisi 130 lira, üretici örgütün brüt geliri 2031 lira, nakliye bedeli 800 lira, market brüt geliri de 2900 lira oluyor.
FİYAT YÜZDE 10 DÜŞÜYOR
Tedarik zincirinde aracıların yer aldığı senaryo ile üretici birliklerinin yer aldığı iki senaryo içindeki farka dikkat çekildi. İkinci senaryoda hem fiyatlarda düşüş yaşanmakta fakat daha değerlisi katma bedelden en büyük hissesi üretici kesim çiftçi alıyor.
İkinci senaryo ile fiyat yaklaşık yüzde 10 oranında düşerken, yaratılan katma kıymetten üreticinin aldığı hisse da yüzde 20 daha artarak yüzde 60’a ulaşıyor. Raporda, tedarik zincirinin uzunluğunun, üretici örgütlerinin aracıların yerini alması ile kısaltılması sağlanan aktiflik yoluyla hem fiyatlardan bir ölçü düşüş ve çiftçilerin gelirinde artış yaşandığına işaret edildi.
GİRDİ PİYASINDA İNHİSAR VAR
Raporda, tarım bölümünde girdi piyasalarının oligopal bir görünüm taşıdığına dikkat çekildi. Rapordaki kimi tespitler şöyleki:
Ziraî iş gücünün ve ekilebilir alanların azaldı. Piyasada şeffaflık düşük olup, üreticilerin finansman problemleri var. Temel girdi kalemlerinde ithalata bağımlılık yüksek, üretimde tertip eksikleri ön plana çıkıyor. Üreticiler hem girdi tedarikçileri tıpkı vakitte alıcılar karşısında epey düşük pazarlık talihine sahip bulunuyor.
Tarımsal eserlere yönelik üretici birlikleri ve kooperatifleri bir daha yapılandırılmalı. Ziraî siyasetlerin bu örgütler üzerinden yürütülmeli. Haksız ticaret uygulamalarına yönelik düzenlemeler yapılmalı.
KAYNAK: SABAH/HAZAL ATEŞ
Okumaya devam et...
Tüketiciye yansıyan eser bedelinin yüzde 12.8’i vergi, yüzde 42.6’sı çiftçi, yüzde 44.5’i ise aracıların gelirinden oluşuyor. ötürüsıyla eserden elde edilen gelirin değerli bir kısmı ortacılar tarafınca elde ediliyor.
Örneğin; fiyatı 1 liradan 10 bin kg olarak tarladan çıkan eser yolda ve markette uğradığı fireler kararı 8100 kg’a düşmüş ve kesin tüketiciye yüzde KDV dâhil 22 bin 744,80 lira olarak ulaşmıştır.
bu biçimdece eserin ünite fiyatı 2.81 liraya yükselmiştir. Tüketiciye ulaşan kelam konusu eserin son meblağının ortasında toplam vergi 2 bin 915 lira, çiftçi geliri (yüzde 42.6) 9 bin 700 lira olup aracının cebine de (yüzde 44.5) 10 bin 130 lira kalıyor.
ARACI LİSTESİ VE KAZANCI
Toplam mali kıymet ortasında, çiftçinin eline geçen 9700 lira, Bağ-Kur kesintisi 100 lira, üretim merkezindeki komitecinin kazandığı kurul fiyatı 1040 lira, tacirin 1643 lira, tüketim merkezindeki komitecinin kazandığı komite fiyatı 1440 lira, sevkiyatçının brüt geliri 2880 lira, nakliye bedeli 800 lira, market brüt geliri de 2880 lirayı buluyor.
ÇİFTÇİNİN KAZANMASININ YOLU
İkinci senaryoda aracıların yerini “üretici örgütü” alarak süreçleri kendisi yapıyor ve bu durumda çiftçinin çıkarı artıyor. Birinci senaryoda çiftçiden 1 lira ünite fiyata alınan eserin aracı sayısı azaltılıp aracıların yerini üretici örgütü aldığında çiftçiden bu kere 1.30 liraya satın alındığı var iseyılıyor.
Daha evvel 2.81 lira olan tüketici fiyatı da yeni senaryoda 2.54 lira olarak gerçekleşiyor. Bu durumda tüketciye yansıyan toplam eser bedelinin ortasındaki vergi yükü yüzde 12.8’den yüzde 10.1’e, aracıların gelir hissesi yüzde 44.5’ten yüzde 28.5’e düşüyor.
Çiftçinin gelirinin hissesi da neredeyse yüzde 50 artarak yüzde 42.6’dan yüzde 61.63’e çıkıyor. Bu durumda toplam vergi fiyatı (yüzde 10.1) 2086 lira, aracı geliri (yüzde 28.5) 5861 lira, toplam çiftçi geliri de (yüzde 61.3) 12 bin 610 liraya çıkıyor.
Toplam 20 bin 557 liralık toplam kıymette çiftçinin eline geçen fiyat 12 bin 610 lira, Bağ-Kur kesintisi 130 lira, üretici örgütün brüt geliri 2031 lira, nakliye bedeli 800 lira, market brüt geliri de 2900 lira oluyor.
FİYAT YÜZDE 10 DÜŞÜYOR
Tedarik zincirinde aracıların yer aldığı senaryo ile üretici birliklerinin yer aldığı iki senaryo içindeki farka dikkat çekildi. İkinci senaryoda hem fiyatlarda düşüş yaşanmakta fakat daha değerlisi katma bedelden en büyük hissesi üretici kesim çiftçi alıyor.
İkinci senaryo ile fiyat yaklaşık yüzde 10 oranında düşerken, yaratılan katma kıymetten üreticinin aldığı hisse da yüzde 20 daha artarak yüzde 60’a ulaşıyor. Raporda, tedarik zincirinin uzunluğunun, üretici örgütlerinin aracıların yerini alması ile kısaltılması sağlanan aktiflik yoluyla hem fiyatlardan bir ölçü düşüş ve çiftçilerin gelirinde artış yaşandığına işaret edildi.
GİRDİ PİYASINDA İNHİSAR VAR
Raporda, tarım bölümünde girdi piyasalarının oligopal bir görünüm taşıdığına dikkat çekildi. Rapordaki kimi tespitler şöyleki:
Ziraî iş gücünün ve ekilebilir alanların azaldı. Piyasada şeffaflık düşük olup, üreticilerin finansman problemleri var. Temel girdi kalemlerinde ithalata bağımlılık yüksek, üretimde tertip eksikleri ön plana çıkıyor. Üreticiler hem girdi tedarikçileri tıpkı vakitte alıcılar karşısında epey düşük pazarlık talihine sahip bulunuyor.
Tarımsal eserlere yönelik üretici birlikleri ve kooperatifleri bir daha yapılandırılmalı. Ziraî siyasetlerin bu örgütler üzerinden yürütülmeli. Haksız ticaret uygulamalarına yönelik düzenlemeler yapılmalı.
KAYNAK: SABAH/HAZAL ATEŞ
Okumaya devam et...