Antik Maya uygarlıklarının garip geleneği: Ölen yöneticileri top yapıp oynuyorlarmış
Antik Maya uygarlığı, yöneticileri öldüklerinde ne yapacaklarına dair farklı bir tahlil bulmuş olabilir: Onları bir top haline getirmek ve bu topla “pelota” ismi verilen oyunu oynamak. Dünyanın en eski kadro sporlarından biri olarak kabul edilen pelota, Orta Amerika’nın birtakım bölgelerindeki yerli topluluklar tarafınca hala oynanıyor. Lakin her neyse ki artık, yöneticilerin kalıntılarından yapılan toplar kullanılmıyor.
Bu tuhaf spor geleneğinin ispatı, Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’nden (INAH) arkeolog Juan Yadeun Angulo tarafınca sunuldu. Güney Meksika’daki Toniná tapınak kompleksini kazarken, Angulo ve çalışma arkadaşları insan külleri, kauçuk, kömür ve bitki köklerinin bir karışımını içeren 400 çömleği ortaya çıkardı.
INAH tarafınca yapılan açıklamada, “Maya bölgesi hakkındaki yazılı kayıtlarla [bu bulgu] çapraz referans alındıktan daha sonra, yakılan kalıntıların ritüel Pelota oyununda kullanılan lastik topları üretmek için kullanıldığı anlaşılıyor” denildi.
Toniná, MS 500 ila 687 yılları içindeki Klasik Maya devrine kadar uzaman bir geçmişe sahip ve bir vakit içinder pelota’nın oynandığı batık bir top alanına sahip. Çömlekler, Yadeun Angulo’nun ölen yöneticilerin ritüel dönüşümü için ayrıldığını söylemiş olduği bir mahzende, Güneş Tapınağı’nın yaklaşık 8 metre altında gömülü olarak bulundu.
Bu hipotez, büyük ölçüde Toniná’daki pelota alanının sonlarını belirleyen üç puanlama çemberine kazınmış iletilere dayanıyor. Bu yazıtlara göre, üç eski yönetici, 260 günlük bir “dönüşüm” sürecinden geçtikleri “Ölüler Mağarası”na gdolayıldü.
Oymalar, bilhassa 1 Eylül 775’te ölen Wak Chan Káhk‘ ile 1 Nisan 776’da ölen Aj Kololte‘yi ve 722’de ölen Káwiil Kaan isimli bir hanımı tanımlıyor. INAH’ın dediğine bakılırsa, bu üç yöneticinin küllerinden çıkan kükürt muhtemelen pelota toplarının yapıldığı kauçuğun vulkanizasyonu için kullanılıyordu.
Yadeun Angulo, “Maya’nın yöneticilerinin [ölü] vücutlarını yaşayan bir güce, insanları harekete geçirecek bir şeye dönüştürmeye çalıştığını bilmek aydınlatıcı” dedi ve ekledi: “Topların içeriğine dahil edildiklerine dair delillerimiz var. Klasik devirde toplar devasa boyutlardaydı.“
Alıntıdır
Antik Maya uygarlığı, yöneticileri öldüklerinde ne yapacaklarına dair farklı bir tahlil bulmuş olabilir: Onları bir top haline getirmek ve bu topla “pelota” ismi verilen oyunu oynamak. Dünyanın en eski kadro sporlarından biri olarak kabul edilen pelota, Orta Amerika’nın birtakım bölgelerindeki yerli topluluklar tarafınca hala oynanıyor. Lakin her neyse ki artık, yöneticilerin kalıntılarından yapılan toplar kullanılmıyor.
Bu tuhaf spor geleneğinin ispatı, Meksika Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü’nden (INAH) arkeolog Juan Yadeun Angulo tarafınca sunuldu. Güney Meksika’daki Toniná tapınak kompleksini kazarken, Angulo ve çalışma arkadaşları insan külleri, kauçuk, kömür ve bitki köklerinin bir karışımını içeren 400 çömleği ortaya çıkardı.
INAH tarafınca yapılan açıklamada, “Maya bölgesi hakkındaki yazılı kayıtlarla [bu bulgu] çapraz referans alındıktan daha sonra, yakılan kalıntıların ritüel Pelota oyununda kullanılan lastik topları üretmek için kullanıldığı anlaşılıyor” denildi.
Toniná, MS 500 ila 687 yılları içindeki Klasik Maya devrine kadar uzaman bir geçmişe sahip ve bir vakit içinder pelota’nın oynandığı batık bir top alanına sahip. Çömlekler, Yadeun Angulo’nun ölen yöneticilerin ritüel dönüşümü için ayrıldığını söylemiş olduği bir mahzende, Güneş Tapınağı’nın yaklaşık 8 metre altında gömülü olarak bulundu.
Bu hipotez, büyük ölçüde Toniná’daki pelota alanının sonlarını belirleyen üç puanlama çemberine kazınmış iletilere dayanıyor. Bu yazıtlara göre, üç eski yönetici, 260 günlük bir “dönüşüm” sürecinden geçtikleri “Ölüler Mağarası”na gdolayıldü.
Oymalar, bilhassa 1 Eylül 775’te ölen Wak Chan Káhk‘ ile 1 Nisan 776’da ölen Aj Kololte‘yi ve 722’de ölen Káwiil Kaan isimli bir hanımı tanımlıyor. INAH’ın dediğine bakılırsa, bu üç yöneticinin küllerinden çıkan kükürt muhtemelen pelota toplarının yapıldığı kauçuğun vulkanizasyonu için kullanılıyordu.
Yadeun Angulo, “Maya’nın yöneticilerinin [ölü] vücutlarını yaşayan bir güce, insanları harekete geçirecek bir şeye dönüştürmeye çalıştığını bilmek aydınlatıcı” dedi ve ekledi: “Topların içeriğine dahil edildiklerine dair delillerimiz var. Klasik devirde toplar devasa boyutlardaydı.“
Alıntıdır